Τα επαγγέλματα των Ελλήνων

Οσο απίστευτο και αν φαίνεται, ο μεγαλύτερος αριθμός καθαρών προσλήψεων (διαφορά μεταξύ προσλήψεων και αποχωρήσεων) στην ελληνική αγορά εργασίας την τελευταία δεκαετία αφορά το επάγγελμα του εκπαιδευτικού. Τα στοιχεία-έκπληξη που έδωσε στη δημοσιότητα το τμήμα οικονομικών αναλύσεων της Eurobank έδειξαν ότι το ετήσιο ισοζύγιο προσλήψεων – αποχωρήσεων έβγαλε επιπλέον προσλήψεις 35.900 εκπαιδευτικών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Ολων των βαθμίδων. Προσχολικής, Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Περιλαμβάνονται ακόμα εκπαιδευτικοί σε ιδιωτικά φροντιστήρια και φροντιστήρια ξένων γλωσσών. Το περίεργο είναι ότι αυτή η τάση συμβαίνει παρά το γεγονός ότι ο μαθητικός πληθυσμός μειώνεται λόγω του δημογραφικού προβλήματος.

Οι οικονομολόγοι της τράπεζας την αποδίδουν κατά ένα μέρος στο ξεπάγωμα των προσλήψεων εκπαιδευτικών στο Δημόσιο. Ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος των νέων θέσεων εργασίας έχει δημιουργηθεί στον ιδιωτικό τομέα, μεταξύ άλλων σε νέους τομείς όπως τα κέντρα μελέτης, τον νέο θεσμό φροντιστηρίου από το δημοτικό. Οι οικονομολόγοι της Eurobank δεν το λένε, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι ένα μέρος της αναγκαστικής συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στο σύστημα εκπαίδευσης έχει να κάνει με τη χαμηλή ποιότητα των κρατικών δομών εκπαίδευσης.

Των εκπαιδευτικών επαγγελμάτων έπεται μια τεράστια λίστα πολλών επαγγελμάτων τα οποία σχεδόν όλα σχετίζονται με τον τουρισμό. Σε αυτά τα χρόνια, από το 2015 και μετά, οι Ελληνες βρήκαν μαζικά δουλειά ως σερβιτόροι, τραπεζοκόμοι, μπάρμεν (+42.000 απασχολούμενοι). Αντίστοιχα ακολούθησαν σε μια κατηγορία οι υπάλληλοι υποδοχής και ενημέρωσης πελατών, ρεσεψιονίστ, γκρουμ, καμαριέρες, διευθυντές ξενοδοχείων (+24.400 απασχολούμενοι), αμέσως πιο κάτω βρέθηκαν τα επαγγέλματα των μαγείρων, ψηστών (+21.900 εργαζόμενοι), των λαντζέρηδων (7,9 χιλ. εργαζόμενοι) και των καθαριστών-καθαριστριών, μέχρι και των οδηγών. Μιλάμε για εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, άλλες εποχικής, άλλες δωδεκάμηνης λειτουργίας, που προσφέρουν εισόδημα σε πολλές περιοχές της χώρας, κυρίως στην ελληνική περιφέρεια. Η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για κάτι αναμενόμενο με δεδομένη τη μεγάλη άνοδο που κατέγραψαν τόσο η τουριστική κίνηση και τα έσοδα όσο και οι σημαντικές επενδύσεις που έγιναν στο τουριστικό προϊόν τα τελευταία χρόνια. Δείχνει ωστόσο και κάτι άλλο. Το πόσο μεγάλη είναι η εξάρτηση της ελληνικής αγοράς εργασίας από τον τουρισμό, στον οποίο πολλοί ρίχνουν με ευκολία το ανάθεμα για τις επιπτώσεις που προκαλεί στη λειτουργία των τοπικών κοινωνιών.

Το ακόμα πιο ανησυχητικό είναι ότι στα επαγγέλματα με ισχυρό θετικό πρόσημο στο ισοζύγιο προσλήψεων – αποχωρήσεων απουσιάζουν επαγγελματικοί κλάδοι τομέων της οικονομίας με υψηλή προστιθέμενη αξία, που εκτείνονται από τον πρωτογενή τομέα μέχρι τη μεταποίηση. Απουσιάζουν δυσανάλογα, εκθέτοντας την ελληνική οικονομία σε κινδύνους σε περίπτωση πιθανής αναστροφής της θετικής τάσης που υπάρχει σήμερα στον τουρισμό. Για να γίνει αντιληπτό ότι αυτό μπορεί να μην είναι και τόσο μακρινό ενδεχόμενο, είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη συζητούνται έντονα τα στοιχεία των τουριστικών εσόδων του Αυγούστου που θα ανακοινωθούν τις επόμενες μέρες. Υπάρχει η εκτίμηση ότι θα είναι μειωμένα έως και -4% σε μέσα επίπεδα, κάτι που αν επιβεβαιωθεί θα ανατρέψει τη σταθερά ανοδική πορεία των πολλών τελευταίων ετών και θα θέσει σε κίνδυνο πολλές από τις θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια…