Ρωσία: Εκατομμυριούχοι στα… χαρτιά – Ποιο είναι το μεγάλο στοίχημα

Σχεδόν 100.000 Ευρωπαίοι μικροεπενδυτές εκτιμάται ότι έχουν χρήματα στη Ρωσία, δεσμευμένα σε ειδικούς λογαριασμούς, οι οποίοι κατέχουν πάνω από 16 δισεκατομμύρια δολάρια. Ορισμένοι εξ αυτών αγόρασαν πριν από την εισβολή, ενώ κάποιοι άλλοι είδαν μια μοναδική ευκαιρία στη ζωή τους όταν κατέρρευσαν οι ρωσικές αγορές και οι κολοσσοί της Wall Street έτρεξαν προς την έξοδο. Στόχος τους ήταν να αγοράσουν εταιρείες εισηγμένες στη Μόσχα φθηνά, να τις κρατήσουν μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος και να τις πουλήσουν με καθαρό κέρδος.

Το εμπόριο δημιούργησε ένα απρόσμενο κέρδος που -στα χαρτιά- μετέτρεψε ορισμένους σε εκατομμυριούχους, σύμφωνα με τις τραπεζικές καταστάσεις και 10 επενδυτές που ερωτήθηκαν από το Bloomberg. Όσο ισχύουν όμως οι κυρώσεις και τα ρωσικά αντίμετρα, καταλαβαίνουν όλοι ότι «τρέχουν» σε ένα δαπανηρό γραφειοκρατικό αγώνα.

Ρωσία: Πάγωσε κεφάλαια των JP Morgan και Mellon με δικαστική απόφαση

Ρωσία: Με εντολή Πούτιν

Η δύσκολη θέση των επενδυτών δεν θα προκαλέσει συμπάθεια στους πολιτικούς ηγέτες τους, οι οποίοι προσπάθησαν να παρουσιάσουν ένα ενιαίο μέτωπο ενάντια στην εισβολή της Μόσχας. Ερωτηθέντες σχετικά με την ηθική της αγοράς ρωσικών εταιρειών κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, όλοι τους παραδέχθηκαν ότι παρερμήνευσαν το Κρεμλίνο. Περίμεναν ότι η Ουκρανία θα απέτρεπε ή θα κέρδιζε γρήγορα τον πόλεμο, κλειδώνοντας ένα γρήγορο κέρδος καθώς οι αγορές θα προχωρούσαν σε διορθώσεις.

Πολλοί ωστόσο έχουν εμπλακεί με ένα μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, προσελκυόμενοι από αυτό που είδαν ως υποτιμημένες, κερδοφόρες επιχειρήσεις που προσφέρουν υψηλά μερίσματα. Ορισμένοι έκαναν παραλληλισμούς με την Ευρώπη που συνεχίζει να καταναλώνει ρωσικό φυσικό αέριο ή με τους εμπόρους πετρελαίου που επωφελούνται από την ίδια γεωπολιτική αναταραχή.

Οι λογαριασμοί δημιουργήθηκαν με εντολή του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν μετά τις κυρώσεις για την αποθήκευση των περιουσιακών στοιχείων επενδυτών από «μη φιλικές» χώρες, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων θεσμικών φορέων καθώς και ιδιωτών. Αν και το ακριβές ποσό που τηρείται εκεί δεν είναι δημόσιο, Ρώσοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι είναι συγκρίσιμο με την αξία των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν δεσμευτεί από τη Δύση.

Κοινότητα

Μεγάλη είναι η επίδραση της κλειστής ψηφιακής κοινότητας άλλων ταύρων της Ρωσίας στο Telegram και στο Discord, για τον εμβληματικό τρόπο με τον οποίο οι μικροεπενδυτές έχουν αναδειχθεί σε δύναμη στις αγορές σε όλο τον κόσμο.

Το τμήμα κάτω των 40 ετών έχει υπερτριπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με έρευνα της JPMorgan Chase & Co. Η αυξανόμενη βαρύτητα και η συχνά αντίθετη διάθεση για ρίσκο έχουν οδηγήσει σε εκρήξεις μετοχών γύρω από εταιρείες όπως η GameStop Corp. – συχνά προς απογοήτευση της Wall Street και με λίγους ελέγχους στους κινδύνους και τη μεταβλητότητα που ενδημούν στις συναλλαγές.

Σε μια ομάδα στο Discord αφιερωμένο στις ρωσικές μετοχές, οι χρήστες μοιράζονται συμβουλές για τα πάντα, από το πώς να ερμηνεύουν τη χρηματοοικονομική νομοθεσία μέχρι τις πολιτικές απόψεις για τον πόλεμο. Ορισμένοι είναι ρητά φιλορώσοι, άλλοι λένε ότι υποστηρίζουν την Ουκρανία. Τα επαγγέλματα που δηλώνουν, κυμαίνονται από μηχανικούς μέχρι σεναριογράφους, και οι εθνικότητες καλύπτουν όλο τον κόσμο.

Όλοι όσοι μίλησαν στο Bloomberg ήταν άνδρες και οι περισσότεροι από αυτούς επικοινώνησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας. Αν και δεν υπάρχει τίποτα που να δείχνει ότι οι συναλλαγές τους παραβίαζαν τους κανόνες περί κυρώσεων, φοβήθηκαν ζημία στη φήμη τους αν οι επενδύσεις τους στη Ρωσία γίνονταν γνωστές, καθώς τα αρχικά τους χαρτοφυλάκια κυμαίνονταν από 11.000 έως 550.000 δολάρια.

Ρωσία: Οι κρυφοί παίκτες

Το Bloomberg επαλήθευσε τα στοιχεία επικοινωνίας και τους μοναδικούς αριθμούς ταυτότητας των τίτλων που αναφέρονται στις δηλώσεις. Οι περισσότερες από τις τράπεζες και τους χρηματιστές στους οποίους ανήκαν – Freedom Finance, Charles Schwab και ViTrade – δεν απάντησαν σε αιτήματα επιβεβαίωσης των λεπτομερειών των ανώνυμων αντιγράφων των εγγράφων. Η ABN Amro Bank NV και η Consorsbank δήλωσαν ότι ήταν συνεπείς με τις συνήθεις μορφές τους και επιβεβαίωσαν ότι είχαν προηγουμένως προσφέρει τους τίτλους που εμφανίζονται. Η Interactive Brokers τόνισε ότι «ως θέμα πολιτικής, δεν μπορούμε να σχολιάσουμε τη δραστηριότητα των πελατών μας».

Η επένδυση της επιλογής των αγοραστών λιανικής ήταν οι τίτλοι που αντιπροσωπεύουν τις μετοχές μιας χώρας αλλά διαπραγματεύονται στο εξωτερικό – ένα μέσο που δημιουργήθηκε πριν από έναν αιώνα και το οποίο διογκώθηκε σε μια παγκόσμια αγορά 4,14 τρισεκατομμυρίων δολαρίων μέχρι το 2022. Η Ρωσία ήταν ο έκτος μεγαλύτερος εκδότης παγκοσμίως, με βαριά ονόματα της Wall Street όπως η JPMorgan και η Citigroup να τα οργανώνουν για τις συνεργαζόμενες εταιρείες στη Μόσχα.

Τα χρήματα έρρεαν ελεύθερα όσο κρατούσε η ειρήνη, ακόμη και όταν σε ορισμένες ρωσικές οντότητες και άτομα επιβλήθηκαν κυρώσεις για την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Οποιοσδήποτε με σύνδεση στο διαδίκτυο και μια χρηματιστηριακή εφαρμογή μπορούσε να τα αγοράσει. Έτσι, όταν οι τιμές των μετοχών κατέρρευσαν μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία, το κοινό της λιανικής έκανε ακριβώς αυτό.

Περιπτώσεις

Ενδεικτικά, ο Greg Sorter, πολίτης των ΗΠΑ, λέει ότι γνώριζε τους κινδύνους, αφού στο παρελθόν είχε «καεί» από την κατάρρευση της ρωσικής Yukos Oil Co. αλλά η πιθανή ανοδική πορεία ήταν πολύ μεγάλη για να την αγνοήσει.

«Πρόκειται για τις καλύτερες εταιρείες που δεν πρόκειται να πάνε πουθενά», λέει ο Sorter, 59 ετών, για το χαρτοφυλάκιό του με τις εταιρείες Surgutneftegas PJSC, Sberbank PJSC και Lukoil, οι οποίες αγοράστηκαν την ημέρα της εισβολής.

Καθώς οι δυτικές κυβερνήσεις προσπαθούσαν να περιορίσουν την πρόσβαση της Ρωσίας στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, οι διασυνδέσεις από τις οποίες εξαρτώνται οι καταθετικές αποδείξεις άρχισαν να σπάνε. Μέχρι τον Μάρτιο του 2022, τα δυτικά χρηματιστήρια ανέστειλαν τη λειτουργία τους με ρωσικούς τίτλους, ωθώντας τις συναλλαγές σε εξωχρηματιστηριακές αγορές.

Λίγο αργότερα, το Κρεμλίνο διέταξε τη μετατροπή των καταθετικών αποδείξεων σε τοπικές μετοχές σε μια προσπάθεια να απωθήσει τους ξένους επενδυτές.

«Ορισμένες τράπεζες εξακολουθούν να αρνούνται να συνεργαστούν, επικαλούμενες πιθανές κυρώσεις», δήλωσε η Magali Kolleck-Feser, δικηγόρος στη γερμανική εταιρεία Goldenstein Energy Law Firm, η οποία λέει ότι έχει λάβει χιλιάδες ερωτήματα από ιδιώτες επενδυτές σχετικά με τη διαδικασία.

Η Ρωσία και η προθεσμία

Τώρα βρίσκονται αντιμέτωποι με τον χρόνο, με το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών να θέτει προθεσμία μέχρι τις 12 Οκτωβρίου για τη μετατροπή αυτή.

Το κύριο εμπόδιο ήταν η αμοιβή που χρεώνει το Εθνικό Αποθετήριο Διακανονισμών της Ρωσίας για τη διεκπεραίωση των μετατροπών, η πληρωμή της οποίας θα παραβίαζε τις κυρώσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ. Έτσι, τον περασμένο Δεκέμβριο, το NSD -όπως είναι γνωστό το ρωσικό ισοδύναμο του Euroclear- το απάλλαξε, αλλά ορισμένοι χρηματιστές και τράπεζες εξακολουθούσαν να είναι επιφυλακτικοί.

Φέτος, η Ρωσία διόρισε έναν μεσίτη για τη διενέργεια ανταλλαγών δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων μεταξύ Ρώσων και ξένων επενδυτών. Αλλά αφού η ΕΕ απαγόρευσε τον Ιούλιο στους πολίτες της να συμμετέχουν στο πρόγραμμα, αυτό έχει μείνει πίσω από τις προσδοκίες, εξασφαλίζοντας λιγότερα από 90 εκατομμύρια δολάρια σε αγορές από ξένους από τον Αύγουστο.

Στη μέση

«Οι επενδυτές είναι πραγματικά κολλημένοι στη μέση», δήλωσε τηλεφωνικά το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της SdK Marc Liebscher. «Η ουσία είναι ότι οι μικροεπενδυτές γίνονται δεκτοί ως παράπλευρη απώλεια των κυρώσεων της ΕΕ ενάντια στη Ρωσία».

Πρόκειται για μια ένταση την οποία έχει αναγνωρίσει ο εποπτικός φορέας της ΕΕ για τις αγορές, ζητώντας να εξισορροπηθούν οι επιπτώσεις των κυρώσεων με τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ και συνδέοντάς την με την ευρύτερη «εμπιστοσύνη στο επενδυτικό σύστημα της ΕΕ».

Το κόστος της μετατροπής, συμπεριλαμβανομένων των νομικών αμοιβών, των μεταφράσεων και των εξόδων ταξιδιού, μπορεί να ανέλθει σε δεκάδες χιλιάδες δολάρια. Ορισμένοι επενδυτές των οποίων οι μεσίτες ή οι τράπεζες δεν τους επέτρεψαν να κάνουν αυτή τη μετατροπή, συσπειρώνονται τώρα σε μια προσπάθεια να επιβάλουν τη μετατροπή τους με ενδεχόμενες νομικές ενέργειες, επικαλούμενοι την απαλλαγή από τα τέλη της NSD και τις διαβεβαιώσεις της ΕΕ.