Bloomberg: Πόσο προβληματική είναι πραγματικά η οικονομία της Κίνας – Μπορεί να διορθωθεί;

Η Κίνα στοχεύει φέτος σε οικονομική ανάπτυξη της τάξης του 5% φέτος, ένας φιλόδοξος στόχος δεδομένης της υποτονικής καταναλωτικής δαπάνης, της παγκόσμιας αντίδρασης κατά των κινεζικών προϊόντων και της ακόμη ασταθούς αγοράς ακινήτων, όπως σημειώνει το Bloomberg.

Τον Σεπτέμβριο, με τον στόχο να απομακρύνεται από την επίτευξη του, το Πεκίνο εξαπέλυσε μια δέσμη μέτρων τόνωσης της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των επιτοκίων, για να αντιστρέψει τα πράγματα. Η επιτυχία δεν είναι εξασφαλισμένη, καθώς όπως αναφέρει το Bloomberg, οι επίμονες αποπληθωριστικές πιέσεις έχουν επίσης πυροδοτήσει μια συζήτηση σχετικά με το αν η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου οδεύει προς μια εποχή στασιμότητας τύπου Ιαπωνίας μετά από 30 χρόνια πρωτοφανούς ανάπτυξης.

Η κομμουνιστική Κίνα γίνεται 75 ετών – Mπορεί ο Σι να διορθώσει την οικονομία της;

Bloomberg: Πού βρίσκεται η οικονομία τώρα

Έχοντας μπει στο φθινόπωρο, η συντριπτική πλειοψηφία των παγκόσμιων τραπεζών ανέμενε ότι η οικονομία της Κίνας θα χάσει τον φετινό αυτό στόχο. Οι αποπληθωριστικές πιέσεις αυξάνονταν, με τις τιμές των νέων κατοικιών να υποχωρούν περισσότερο από το 2014 και την καταναλωτική εμπιστοσύνη να βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο εδώ και ενάμιση χρόνο.

Η κυβέρνηση συνέχισε να στηρίζεται στη μεταποίηση και τις εξαγωγές για να προωθήσει την ανάκαμψη. Λιγότεροι από το ένα πέμπτο των οικονομολόγων που συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg προέβλεπαν ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν θα επεκταθεί κατά 5% το 2024, καθώς οι αναλυτές τραπεζών όπως η Bank of America Corp. διερωτήθηκαν γιατί δεν γίνονται περισσότερα για την αναζωογόνηση της εγχώριας ζήτησης.

Το εμπόριο παρέμεινε επίσης ένας κίνδυνος: Ενώ οι εξαγωγές έφτασαν στην υψηλότερη τιμή τους εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, το Πεκίνο αντιμετώπιζε την αντίδραση χωρών που ανησυχούσαν για τον αντίκτυπο των φθηνών προϊόντων από το μεγαλύτερο μεταποιητικό κράτος του κόσμου. Κορυφαίοι αξιωματούχοι, όπως ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Λιάο Μιν, υπερασπίστηκαν τη βιομηχανική υπεροχή της Κίνας λέγοντας ότι βοηθά τον κόσμο να καταπολεμήσει την κλιματική αλλαγή και να περιορίσει τον πληθωρισμό.

Γιατί είναι προβληματικό;

Πολλές από τις θέσεις εργασίας και την παραγωγή στον κόσμο εξαρτώνται από την Κίνα. Το ΔΝΤ προβλέπει ότι η Κίνα θα παραμείνει ο κύριος συντελεστής της παγκόσμιας ανάπτυξης μέχρι το 2028, με μερίδιο που αναμένεται να αντιπροσωπεύει το 22,6%, διπλάσιο από εκείνο των ΗΠΑ.

Πηγή: Bloomberg, ΔΝΤ

Χώρες που εξάγουν ορυκτά, όπως η Βραζιλία και η Αυστραλία, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στα σκαμπανεβάσματα των κινεζικών επενδύσεων σε υποδομές και ακίνητα. Για παράδειγμα, η εγχώρια ύφεση άφησε μεγάλο περίσσευμα χάλυβα για να τον απορροφήσει η τοπική οικονομία, ωθώντας τις εξαγωγές του μετάλλου, γεγονός που συνέβαλε στη μείωση των τιμών παγκοσμίως και έφερε χώρες όπως η Χιλή σε δυσχερή θέση, όπως αναφέρει το Bloomberg.

Η αδύναμη ζήτηση στην Κίνα πλήττει επίσης τα αποτελέσματα των αυτοκινητοβιομηχανιών, από τη Stellantis NV έως την Aston Martin. Εν τω μεταξύ, οι όλο και πιο λιτοί στα έξοδά τους καταναλωτές έχουν στείλει τις πωλήσεις σε βουτιά για παγκόσμιες μάρκες όπως η Starbucks Corp. και η Estée Lauder Cos.

Bloomberg: Πού εντοπίζεται το πρόβλημα

Η οικονομία των 18 τρισεκατομμυρίων δολαρίων της Κίνας αντιμετωπίζει προβλήματα σε διάφορους τομείς. Η μεταποιητική δραστηριότητα, από τον Σεπτέμβριο, βρίσκεται σε συρρίκνωση από τον Απρίλιο του 2023. Τις προοπτικές επιδεινώνουν οι προσπάθειες των ΗΠΑ να αποκόψουν την Κίνα από τις προμήθειες προηγμένων ημιαγωγών και άλλων τεχνολογιών που θα οδηγήσουν τη μελλοντική οικονομική ανάπτυξη – μια προσέγγιση που οι αξιωματούχοι στην Ουάσινγκτον αποκαλούν «στρατηγικό ανταγωνισμό» και η Κίνα καταγγέλλει ως «περιορισμό».

Η εμπιστοσύνη στο εσωτερικό της χώρας έγινε τόσο εύθραυστη που τα τραπεζικά δάνεια της Κίνας προς την πραγματική οικονομία συρρικνώθηκαν αυτό το καλοκαίρι για πρώτη φορά σε 19 χρόνια.

Οι ισολογισμοί των ταμειακά ταλαιπωρημένων τοπικών κυβερνήσεων, οι οποίες είναι ήδη φορτωμένες με κρυφό χρέος, είναι μεταξύ των θυμάτων της πτώσης των τιμών των ακινήτων.

Τα έσοδά τους από τις πωλήσεις γης μειώνονται με ρυθμό ρεκόρ, γεγονός που καθιστά δυσκολότερη την αντιστροφή της πτώσης των δαπανών του προϋπολογισμού, ακριβώς τη στιγμή που η οικονομία έχει απόλυτη ανάγκη από δημοσιονομική στήριξη.

Πού είναι οι αγοραστές μετά τον Covid;

Η αισιοδοξία ήταν μεγάλη, καθώς η Κίνα έβγαινε από τους περιορισμούς της πανδημίας στα τέλη του 2022 και άνοιγε ξανά τα σύνορά της, ότι η χώρα θα έβλεπε μια ταχεία ανάκαμψη των καταναλωτικών δαπανών που θα τροφοδοτούνταν από τα «ψώνια εκδίκησης», το φαγητό και τα ταξίδια.

Αυτή η ώθηση δεν υλοποιήθηκε, καθώς οι άνθρωποι ανησυχούσαν για το τι σημαίνει η αδύναμη ανάπτυξη για την ανεργία και τα εισοδήματα. Η πολυετής κρίση των ακινήτων εξαφάνισε επίσης τον πλούτο των νοικοκυριών που εκτιμάται σε 18 τρισεκατομμύρια δολάρια, ωθώντας τους ανθρώπους να αποταμιεύουν αντί να ξοδεύουν και σπρώχνοντας την Κίνα στο μεγαλύτερο σερί αποπληθωρισμού από το 1999.

Η κινεζική κατανάλωση αυξήθηκε ελαφρώς κατά τη διάρκεια μιας σημαντικής αργίας τον Σεπτέμβριο, προσθέτοντας ενδείξεις ότι η ανάκαμψη των δαπανών των νοικοκυριών έχει ακόμη δρόμο μπροστά της. Η ανεργία εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα, το οποίο επιδεινώθηκε από τη ρυθμιστική καταστολή των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών που στέρησε από πολλούς νέους, φιλόδοξους πτυχιούχους μια προσοδοφόρα πορεία σταδιοδρομίας. Το ποσοστό ανεργίας των νέων αυξήθηκε τον Αύγουστο για δεύτερο συνεχόμενο μήνα στο υψηλότερο επίπεδο φέτος.

Πηγή: Bloomberg

Τι συμβαίνει με τα ακίνητα;

Τα ακίνητα αποτελούν τον κύριο μοχλό της οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας από την ανάληψη των καθηκόντων του προέδρου Σι Τζινπίνγκ πριν από μια δεκαετία. Η κυβέρνηση έβαλε στο στόχαστρο τους υπερχρεωμένους εργολάβους το 2020 για να μειώσει τους κινδύνους για το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αυτό ώθησε τις τιμές των κατοικιών προς τα κάτω και πολλές ασθενέστερες εταιρείες αθέτησαν τις υποχρεώσεις τους, τονίζει το Bloomberg.

Πολλοί εργολάβοι σταμάτησαν να κατασκευάζουν σπίτια που είχαν ήδη πουλήσει αλλά δεν είχαν ακόμη παραδώσει, με αποτέλεσμα ορισμένοι άνθρωποι να σταματήσουν να πληρώνουν τα στεγαστικά τους δάνεια. Αυτή η αναταραχή ήταν μια κλήση αφύπνισης για πολλούς Κινέζους, οι οποίοι θεωρούσαν επί μακρόν την ιδιοκτησία ως μια σίγουρη επένδυση και τη χρησιμοποιούσαν ως αποθήκη πλούτου.

Πηγή: Bloomberg

Ο πόνος συνεχίστηκε το 2024, επεκτείνοντας μια τάση πτώσης που υπάρχει από τις αρχές του 2022. Τον Μάιο, η Κίνα παρουσίασε την πιο εκτεταμένη προσπάθειά της να αναζωογονήσει την αγορά ακινήτων. Αλλά η πρόοδος ήταν αργή στα σχέδια που περιλαμβάνουν ένα πρόγραμμα για την παροχή χρηματοδότησης 300 δισεκατομμυρίων γιουάν (43 δισεκατομμυρίων δολαρίων) από την κεντρική τράπεζα για να βοηθηθούν οι εταιρείες που υποστηρίζονται από την κυβέρνηση να αγοράσουν απούλητες κατοικίες από τους κατασκευαστές.

Και δεδομένων των μη ελκυστικών οικονομικών στοιχείων του σχεδίου για τις τοπικές αρχές, μόνο ένα κλάσμα από τις περισσότερες από 200 πόλεις που παροτρύνονται να συμμετάσχουν από την κεντρική κυβέρνηση ακολουθούν την έκκληση να βοηθήσουν στην απορρόφηση της περίσσειας κατοικιών.

Τι κάνει η Κίνα για αυτό;

Αφού επί μακρόν εμφανιζόταν απρόθυμη να λάβει πιο επιθετικά μέτρα, το Πολιτικό Γραφείο – αποτελούμενο από τους 24 ανώτερους αξιωματούχους του Κομμουνιστικού Κόμματος, συμπεριλαμβανομένου του Σι – ορκίστηκε σε συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου να επιδιώξει τους ετήσιους οικονομικούς στόχους και να σταματήσει την πτώση στην αγορά ακινήτων.

Ενεργώντας σε συντονισμό με την κεντρική τράπεζα, οι αρχές μείωσαν τα επιτόκια, απελευθέρωσαν ρευστότητα για να ενθαρρύνουν τον τραπεζικό δανεισμό και υποσχέθηκαν έως και 340 δισεκατομμύρια δολάρια για να ενισχύσουν την αγορά μετοχών της Κίνας.

Μεγάλη έμφαση στην τελευταία πολιτική ώθηση είναι η σταθεροποίηση του τομέα των ακινήτων, με μέτρα όπως η μείωση των ανεξόφλητων επιτοκίων ενυπόθηκων δανείων και η χαλάρωση των περιορισμών στην αγορά ακινήτων. Το πακέτο μέτρων τόνωσης μπορεί να αυξήσει την ανάπτυξη κατά 1 έως 1,1 ποσοστιαίες μονάδες τα επόμενα τέσσερα τρίμηνα, σύμφωνα με το Bloomberg Economics, το οποίο εκτιμά ότι η φετινή ώθηση θα ανέλθει στις 20 μονάδες βάσης.

Bloomberg: Θα διορθώσει το πρόβλημα η τελευταία προσπάθεια τόνωσης της οικονομίας;

Ο γύρος κινήτρων σημαίνει ότι η Κίνα θα μπορούσε να πλησιάσει στην επίτευξη του στόχου της ανάπτυξης του 5% και να εισέλθει στο 2025 με θετικό πρόσημο. Αλλά η υπέρβαση του αποπληθωρισμού και η αντιστροφή της κατήφειας γύρω από τα ακίνητα θα είναι μια δύσκολη αποστολή.

Θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την κλίμακα των δημοσιονομικών πόρων που οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα αποφασίσουν να δεσμεύσουν. Μια κλιμακούμενη σειρά εμπορικών διαφορών έχει τη δυνατότητα να μειώσει την ανάπτυξη. Επιπλέον, η μαζική υπερπροσφορά κατοικιών σημαίνει ότι θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για να περάσει η όποια τόνωση της αγοράς ακινήτων στις πραγματικές κατασκευές, αν περάσει καθόλου.

Με τη συρρίκνωση του πληθυσμού και την επιβράδυνση της αστικοποίησης, υπάρχουν λιγότεροι διαρθρωτικοί παράγοντες που οδηγούν στη ζήτηση κατοικιών. Ως αποτέλεσμα, η χώρα θα μπορούσε να αντιμετωπίσει μια παρατεταμένη περίοδο αδύναμης ανάπτυξης, ενώ θα επεξεργάζεται τα προβλήματα χρέους της, όπως ακριβώς έκανε η Ιαπωνία κατά τη λεγόμενη χαμένη δεκαετία της, μετά την έκρηξη της φούσκας των ακινήτων και των χρηματιστηρίων εκεί.