Κατανάλωση: Στην ΕΕ μαζεύουν κάτω από το… στρώμα, στις ΗΠΑ ξοδεύουν

Με υψηλότερους ρυθμούς από ό,τι πριν από την πανδημία αποταμιεύουν τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, τα οποία αποκαλύπτουν μια σαφή και επίμονη απόκλιση από τους πιο δυναμικούς καταναλωτές των ΗΠΑ που οδηγούν στην οικονομική ανάκαμψη της Αμερικής.

Υπενθυμίζεται ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τα ποσοστά αποταμίευσης αυξήθηκαν και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, καθώς οι καταναλωτές αναγκάστηκαν να μείνουν στο σπίτι. Όμως, ενώ οι Αμερικανοί απελευθέρωσαν έκτοτε δαπάνες, οι Ευρωπαίοι συντηρούν το αίσθημα οικονομικής ανασφάλειας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Eurostat την Παρασκευή, ο δείκτης αποταμίευσης των νοικοκυριών στην Ευρωζώνη αυξήθηκε στο υψηλό τριετίας του 15,7% τους τρεις μήνες έως τον Ιούνιο, πολύ πάνω από τον μέσο όρο της προ πανδημίας που ήταν στο 12,3%.

Αποταμίευση: Ξοδεύουμε περισσότερα από όσα κερδίζουμε – Οι Έλληνες «τρώνε από τα έτοιμα» [γράφημα]

Αν και τα ονομαστικά επιτόκια δεν είναι άμεσα συγκρίσιμα, η τάση είναι αισθητά διαφορετική στις ΗΠΑ , όπου οι δαπάνες συνέβαλαν στην ενίσχυση της οικονομικής ανάκαμψης. Το ποσοστό προσωπικής αποταμίευσης ήταν 5,2% το δεύτερο τρίμηνο, κάτω από τον μέσο όρο 6,1% για το 2010-19.

«Το χαμηλότερο ποσοστό αποταμίευσης στις ΗΠΑ βοήθησε στην προώθηση των καταναλωτικών δαπανών, που ήταν ο βασικός μοχλός της ανάπτυξης των ΗΠΑ και ένας βασικός λόγος για τον οποίο η οικονομία των ΗΠΑ αναπτύχθηκε πιο γρήγορα από την ευρωπαϊκή οικονομία», σχολιάζει στους Financial Timses, ο Mark Zandi, επικεφαλής οικονομολόγος της Moody’s Analytics. «Ο Αμερικανός καταναλωτής οδηγεί το παγκόσμιο οικονομικό τρένο».

Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,6% στις ΗΠΑ φέτος, τροφοδοτούμενο από τις ισχυρές δαπάνες των νοικοκυριών, σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις του ΟΟΣΑ, σε σύγκριση με αύξηση μόλις 0,7% στη ζώνη του ευρώ και 1,1% στο Ηνωμένο Βασίλειο .

Μια δυναμική χρηματιστηριακή αγορά και οι υψηλές τιμές των ακινήτων βοήθησαν τον πλούτο των νοικοκυριών των ΗΠΑ να αυξηθεί, είπε ο Zandi. Στην Ευρώπη, όπου η ιδιοκτησία μετοχών είναι λιγότερο ευρείας βάσης, η ώθηση από την αύξηση των τιμών των μετοχών ήταν μικρότερη.

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι οι Ευρωπαίοι ιδιοκτήτες κατοικιών έχουν περισσότερα βραχυπρόθεσμα στεγαστικά δάνεια, κάτι που τους ωθεί να αποταμιεύουν περισσότερα εν αναμονή υψηλότερων τόκων για νέα στεγαστικά δάνεια, ενώ πολλοί ιδιοκτήτες κατοικιών στις ΗΠΑ έχουν «κλειδώσει» ιστορικά χαμηλά επιτόκια σε στεγαστικά δάνεια 15 και 30 ετών.

«Ο Ευρωπαίος καταναλωτής είναι πολύ, πολύ προσεκτικός και ο καταναλωτής των ΗΠΑ είναι πολύ πιο άνετος να ξοδέψει, να ξοδέψει, να ξοδέψει».

Καταλύτης η στέγη

Ο Simon MacAdam, οικονομολόγος στη συμβουλευτική εταιρεία Capital Economics, δήλωσε ότι τα κέρδη που έχτισαν τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχουν εξατμιστεί.

Σημείωσε επίσης ότι τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά επενδύουν περισσότερα στη στέγαση από ό,τι πριν από την πανδημία, γεγονός που ανεβάζει επίσης το βασικό ποσοστό αποταμίευσης στην Ευρωζώνη. Οι υψηλότεροι μισθοί δεν έχουν ακόμη ενισχύσει την εμπιστοσύνη και τις δαπάνες, είπαν οι αναλυτές.

Μια κλιμάκωση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή μπορεί να ενισχύσει το κλίμα αβεβαιότητας στην Ευρώπη, η οποία εξαρτάται περισσότερο από τις ΗΠΑ από τον ενεργειακό εφοδιασμό από τη Μέση Ανατολή.

«Οι Ευρωπαίοι αποταμιεύουν περισσότερα καθώς παραμένουν ανασφαλείς για το μέλλον με τον πόλεμο κοντά και τη Γερμανία σε λήθαργο», δήλωσε ο Samy Chaar, επικεφαλής οικονομολόγος στην τράπεζα Lombard Odier. «Πολλά έχουν αλλάξει για αυτούς, και όχι με καλό τρόπο».

Οι οικονομολόγοι προειδοποίησαν ότι τα στοιχεία αποταμίευσης είναι εμφανώς δύσκολο να εκτιμηθούν επειδή αντιπροσωπεύουν τη διαφορά μεταξύ δύο αβέβαιων αριθμών – εισοδήματος και κατανάλωσης – και συχνά υπόκεινται σε αναθεωρήσεις.

Ο ΟΟΣΑ προβλέπει ότι οι εναρμονισμένοι δείκτες αποταμίευσης των νοικοκυριών — χωρίς επενδύσεις κεφαλαίου — στη Γερμανία και την Ευρωζώνη θα παραμείνουν υψηλότεροι από τον μέσο όρο πριν από την πανδημία και πάνω από εκείνους στις ΗΠΑ τουλάχιστον έως το επόμενο έτος.