Στενά του Ορμούζ: Το καυτό ερώτημα

Με κομμένη την ανάσα παρακολουθεί ο πλανήτης και η ναυτιλία τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή με τους ειδικούς του ναυτιλιακού κλάδου να προσπαθούν να απαντήσουν στο ερώτημα τι θα συμβεί εάν η κρίση κλιμακωθεί και οδηγήσει στο κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ. Μια τέτοια εξέλιξη δεν έχει συμβεί ποτέ στο παρελθόν ούτε και στον πόλεμο Ιράν – Ιράκ, το 1980-1988, όταν οι δύο πλευρές προσπάθησαν να διαταράξουν η μία τις εξαγωγές πετρελαίου της άλλης σε μια διαμάχη που έμεινε γνωστή ως πόλεμος των δεξαμενόπλοιων.

Σε όλες όμως τις κρίσεις στη Μέση Ανατολή το ερώτημα επανατίθεται καθώς τα Στενά του Ορμούζ, ο πορθμός ανάμεσα στον κόλπο του Ομάν και τον Περσικό Κόλπο, είναι το μόνο θαλάσσιο πέρασμα για τον Περσικό Κόλπο και γι’ αυτό έχουν μεγάλη στρατηγική σημασία. Στο στενότερο σημείο τους, τα στενά έχουν πλάτος 29 ναυτικά μίλια (54 χιλιόμετρα). Περίπου το 35% του πετρελαίου που μεταφέρεται μέσω θαλάσσης παγκοσμίως και το 30% των φορτίων υγροποιημένου φυσικού αέριου περνούν από τα Στενά του Ορμούζ.

Μέση Ανατολή: Τι θα προκαλέσει σε εμπόριο και ναύλους το ενδεχόμενο κλείσιμο των στενών του Ορμούζ

Η Σαουδική Αραβία, το Ιράκ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κουβέιτ και το Κατάρ στέλνουν φορτία μέσω της βασικής υδάτινης οδού. Οποιαδήποτε διαταραχή στα Στενά του Ορμούζ θα είναι χειρότερη για τις παγκόσμιες ναυτιλιακές αγορές από την κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα, λένε οι αναλυτές.

Οποιαδήποτε προσπάθεια του Ιράν να αποκόψει τη ζωτικής σημασίας υδάτινη οδό θα είχε «σημαντικό αντίκτυπο» στις αγορές πετρελαίου, υποστηρίζει η νορβηγική επενδυτική εταιρεία ABG Sundal Collier.

Χωρίς εναλλακτικές

Και τούτο γιατί δεν υπάρχουν εναλλακτικές οδοί για τη μεταφορά του πετρελαίου. Οπως αναφέρεται στην περίπτωση της Ερυθράς Θάλασσας, η οποία έχει «κλείσει» για έναν μεγάλο αριθμό πλοίων λόγω των επιθέσεων των ανταρτών Χούθι, υπάρχει η εναλλακτική διαδρομή γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας. Στην περίπτωση των Στενών του Ορμούζ δεν υπάρχουν εναλλακτικές πλωτές οδοί για να εκτραπούν τα φορτία πετρελαίου και υγροποιημένου φυσικού αέριου, αναφέρει το Tradewinds επικαλούμενο τους αναλυτές της ABG.

Η ροή του πετρελαίου μέσω του Στενού είναι επίσης σημαντικά μεγαλύτερη από εκείνη της Ερυθράς Θάλασσας. Οι μόνες διέξοδοι είναι ο αγωγός αργού της Σαουδικής Αραβίας από την Ανατολή προς τη Δύση και ένας αγωγός που συνδέει τα κοιτάσματα πετρελαίου στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με το λιμάνι της Φουτζέιρα, αναφέρει η έκθεση.

Το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ σε αντίθεση με άλλες κρίσεις που προσθέτουν τονοχιλιόμετρα και οδηγούν πρόσκαιρα σε άνοδο των ναύλων μπορεί να επηρεάσει την προσφορά πετρελαίου, ενώ λόγω της μεγάλης αύξησης των τιμών του αργού μπορεί να οδηγήσει και σε μείωση της ζήτησης, μια εξέλιξη που θα πιέσει τους ναύλους των δεξαμενοπλοίων.

Οι αναλυτές βλέπουν κάποια πιθανά οφέλη στην αποδέσμευση μέρους των αποθεμάτων των ΗΠΑ. Αλλά η διαταραχή αυτή θα είναι πιθανότατα αρκετή για να επιφέρει την υπερπροσφορά πλοίων, προσθέτουν.

Αρχικά, θα υπάρξουν τεράστιες διαφορές μεταξύ των περιφερειακών αγορών, καθώς η ζήτηση και η επείγουσα ανάγκη για πλοία σε ορισμένα μέρη θα αυξηθεί απότομα, ενώ προφανώς θα μειωθεί από τη Μέση Ανατολή, αναφέρουν οι αναλυτές.

Οι αυστηρές κυρώσεις

Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τους Clarksons, οι αυστηρότερες κυρώσεις στο Ιράν, του οποίου το πετρέλαιο μεταφέρεται σε μεγάλο βαθμό από τον σκιώδη στόλο, θα μπορούσαν ενδεχομένως να αυξήσουν τη ζήτηση για κανονικά δεξαμενόπλοια.

Πάντως, σύμφωνα με τους αναλυτές, υπάρχουν πολλές μεταβλητές που παίζουν ρόλο και καθιστούν δύσκολη την εκτίμηση του αντίκτυπου μιας διευρυμένης σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή.

Προς το παρόν, η αυξανομένη ένταση στη Μέση Ανατολή οδήγησε σε άνοδο των ναύλων δεξαμενοπλοίων τύπου Aframax και Suezmax, καθώς καταγράφεται αυξημένη ζήτηση πλοίων στην περιοχή του Κόλπου των ΗΠΑ.

Προς τα τέλη της εβδομάδας οι ναύλοι στα Suezmax ανέβηκαν κατά 23% σε μία ημέρα, ενώ των Aframax είχαν κάνει άλμα 49,6% την προηγούμενη ημέρα. Και στις δύο κατηγορίες δεξαμενοπλοίων οι ναύλοι βρέθηκαν τον Σεπτέμβριο στα χαμηλότερα επίπεδα του έτους.