Η Ελλάδα ενεργειακή δύναμη και κόμβος υποδομών

Το πλούσιο δυναμικό σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και η γεωγραφική θέση της Ελλάδας συνιστούν δύο βασικούς πυλώνες πάνω στους οποίους η χώρα μας έχει την ευκαιρία να χτίσει μια στιβαρή και εξωστρεφή στρατηγική, η οποία θα προσφέρει μετρήσιμα οφέλη στην εθνική οικονομία και θα την ισχυροποιήσει σε ένα όλο και πιο ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα.Με αυτή τη στρατηγική η Ελλάδα, συνδράμοντας σε δύο βασικούς ευρωπαϊκούς στόχους, μπορεί να μεταβάλει τους συσχετισμούς στην ευρύτερη γεωγραφική περιφέρεια που ανήκει. Ο πρώτος είναι η εξασφάλιση ενεργειακής επάρκειας και ασφάλειας με καθαρή ενέργεια και ο δεύτερος είναι η εύρεση εναλλακτικών πηγών ενέργειας σε συνέχεια του πολέμου στην Ουκρανία.

Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έχει ξεχωρίσει ως επενδυτικός προορισμός στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς διαθέτει υψηλό ηλιακό και αιολικό δυναμικό και ιδιαίτερα ισχυρό υπεράκτιο αιολικό δυναμικό. Το πρώτο εξάμηνο του 2024, το 60% της ηλεκτρικής ενέργειας προήλθε από ανανεώσιμες πηγές, ενώ ο ρυθμός δέσμευσης ηλεκτρικού χώρου από νέα έργα ΑΠΕ δείχνει, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, ότι ο στόχος του ΕΣΕΚ για διείσδυση ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή σε ποσοστό 77% το 2030 θα επιτευχθεί ήδη από το 2027 – αν όχι νωρίτερα.

Χάρη στο σημαντικό αυτό δυναμικό, η χώρα μπορεί για πρώτη φορά στην ιστορία της να παράγει περισσότερη – καθαρή – ενέργεια από όση χρειάζεται και να εξάγει το πλεόνασμα αυτής μέσω διεθνών διασυνδέσεων τόσο σε γειτονικές χώρες όσο και προς την Κεντρική Ευρώπη όπου οι ενεργειακές ανάγκες είναι μεγαλύτερες. Είναι κοινή διαπίστωση πλέον ότι η Ευρώπη χρειάζεται νέους κάθετους (Βορράς – Νότος) και οριζόντιους (Ανατολή – Δύση) ηλεκτρικούς διαδρόμους προκειμένου να ενισχύσει την ενεργειακή της επάρκεια και ασφάλεια, αλλά και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της, όπως αναγνωρίζει η πρόσφατη έκθεση Ντράγκι. Η Ελλάδα μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη του ευρωπαϊκού στρατηγικού αυτού στόχου μέσα από την ενίσχυση των διασυνοριακών διασυνδέσεων και τη μετατροπή της σε χώρα που είναι αυτάρκης και εξάγει καθαρή ενέργεια. Ταυτόχρονα, όμως, η Ελλάδα βρίσκεται στο σταυροδρόμι Αφρικής, Ασίας και Ευρώπης, γεγονός που της επιτρέπει να λειτουργεί ως πύλη εισόδου στο ενεργειακό σύστημα της Ευρώπης. Εδώ η γεωγραφία παίζει καθοριστικό ρόλο καθώς ευνοεί την ανάπτυξη νέων διηπειρωτικών διασυνδέσεων με τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και την Κεντρική Ευρώπη. Οι διεθνείς διασυνδέσεις που σχεδιάζει και υλοποιεί ή συμμετέχει ο ΑΔΜΗΕ θα επιτρέψουν την εισαγωγή (πράσινης) ενέργειας που θα παράγεται στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στο ευρωπαϊκό ηλεκτρικό σύστημα. Η δημιουργία τέτοιων ενεργειακών υποδομών που συνδέουν τη χώρα μας με κράτη όπως το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία θα φέρουν σημαντικά αποτελέσματα και στο πεδίο της γεωπολιτικής και της περιφερειακής ασφάλειας.

Αυτά τα δύο συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, η γεωγραφία και το πλούσιο δυναμικό ΑΠΕ, εκτός από ενεργειακό κόμβο την καθιστούν και εν δυνάμει ψηφιακό κόμβο. Η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει την πλεονάζουσα πράσινη ενέργεια για τη λειτουργία Data Centers, ώστε επενδύοντας παράλληλα στην κατασκευή ισχυρών τηλεπικοινωνιακών υποδομών να αναδειχθεί σε σημαντικό κόμβο αποθήκευσης και διακίνησης δεδομένων. Προς την κατεύθυνση αυτή, ο ΑΔΜΗΕ σύστησε το 2019 τη θυγατρική εταιρεία Grid Telecom, η οποία έχει φτάσει πλέον να αποτελεί μια διεθνώς αναγνωρισμένη εταιρεία στον κλάδο με σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης.

Οι επενδύσεις στους δύο αυτούς άξονες, τις κρίσιμες υποδομές σε δίκτυα κορμού τόσο ηλεκτρικής ενέργειας όσο και τηλεπικοινωνιών εντός και εκτός συνόρων θα έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη για την ελληνική οικονομία. Καθώς η παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα παραγωγής καλωδίων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και λοιπού εξοπλισμού βρίσκεται υπό πίεση, ελληνικές επιχειρήσεις, με τα κατάλληλα κίνητρα και πιθανόν μέσα από συμπράξεις με ομίλους του εξωτερικού, θα μπορέσουν να συμμετέχουν στην κατασκευή υποδομών (μονάδων ΑΠΕ, καλωδίων κ.λπ.), ταυτόχρονα θα γίνουν πιο ανταγωνιστικές χάρη στη μείωση του ενεργειακού κόστους που θα προκύψει από την ενίσχυση των δικτύων και την αυξανόμενη διείσδυση των ΑΠΕ και θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε αντίστοιχα έργα εκτός Ελλάδας.

Με τον τρόπο αυτόν, η Ελλάδα θα κερδίσει έδαφος στον επενδυτικό χάρτη, προσελκύοντας κεφάλαια και πετυχαίνοντας ρυθμούς βιώσιμης οικονομικής μεγέθυνσης σε παραγωγικούς και βιομηχανικούς κλάδους με υψηλή προστιθέμενη αξία. Μια τέτοια εξέλιξη αναμφίβολα θα αναβαθμίσει τη θέση της στην περιφερειακή ιεραρχία. Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι η Ελλάδα διαθέτει όλα τα εχέγγυα για να εξελιχθεί σε ενεργειακή δύναμη και κόμβο υποδομών, διευκολύνοντας την απρόσκοπτη και ασφαλή μεταφορά καθαρής ενέργειας και δεδομένων ανάμεσα σε Ευρώπη, Αφρική και Ασία, προάγοντας ταυτόχρονα την ενεργειακή ασφάλεια και την περιφερειακή σταθερότητα.

O κ. Μάνος Μανουσάκης είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ

Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟ ΒΗΜΑ