Αποτύπωμα άνθρακα: Τι αφήνει πίσω του ο οπτικοακουστικός τομέας

Την εποχή της λεγόμενης «πράσινης μετάβασης» οφείλουν όλοι να «πρασινίσουν» το αποτύπωμα άνθρακα τους. Ακόμα και ο ευρωπαϊκός οπτικοακουστικός τομέας, παρότι το αποτύπωμά του σε ό,τι αφορά τις εκπομπές άνθρακα είναι περιορισμένο συγκριτικά με άλλους επιχειρηματικούς κλάδους.

Οι γαλλικές ρυθμιστικές αρχές οπτικοακουστικών και ραδιοτηλεοπτικών μέσων Arcom και Arcep αντίστοιχα, καθώς και ο Οργανισμός Οικολογικής Μετάβασης Ademe έκρουσαν το καμπανάκι του κινδύνου τη Δευτέρα στην πρώτη έρευνα που δημοσιοποίησαν για τον αντίκτυπο και τις επιπτώσεις των εκπομπών άνθρακα από τις τηλεοράσεις, τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα, τις «οθόνες» εν γένει και κάθε οπτικοακουστική συσκευή.

Κατανάλωση: Στην αλλαγή του κλίματος μέσω διατροφής πιστεύουν οι climatarians

Σημειώνουν συγκεκριμένα ότι, αν κάτι δεν αλλάξει και η τάση σε ό,τι αφορά την κατασκευή και τις χρήσεις των συσκευών συνεχιστεί με τους σημερινούς ρυθμούς, ο περιβαλλοντικός τους αντίκτυπος και ειδικότερα η συμμετοχή τους στις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 30% έως το έτος 2030.

«Το αποτύπωμα άνθρακα των οπτικοακουστικών χρήσεων είναι σχετικά χαμηλό, αλλά η δυναμική της προόδου των μέσων πρέπει να μας προβληματίσει», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων με αφορμή τη δημοσίευση της μελέτης ο Ρος-Ολιβιέ Μεστρ, πρόεδρος της Arcom.

Ο Μεστρ εξήγησε ότι συνολικά, τα οπτικοακουστικά και ραδιοτηλεοπτικά μέσα συμβάλλουν περίπου κατά το ένα τρίτο στις συνολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από ψηφιακές χρήσεις. Αλλά οι ψηφιακές χρήσεις συμμετέχουν μόνο κατά 2,5% στη συνολική εκπομπή άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Αποτύπωμα άνθρακα: Ένα γραμμάριο CO2 το λεπτό

Η πρώτη αυτή μελέτη αξιολόγησε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την χρήση ραδιοφώνου, τηλεόρασης, κάθε ροής και αναπαραγωγής ήχου ή εικόνας με πρωτοβουλία του χρήστη σε ηλεκτρονικές συσκευές και βέβαια σε πλατφόρμες του Διαδικτύου. Αξιολόγησε συγκεκριμένα την κατανάλωση ενέργειας, την εκπομπή μικροσωματιδίων στην ατμόσφαιρα και εν γένει κάθε επίδραση των χρήσεων αυτών στην κλιματική αλλαγή. Σημειωτέον ότι τα βιντεοπαιχνίδια και η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν συμπεριλήφθηκαν στην έρευνα.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, σε μία ώρα οπτικοακουστικής χρήσης των μέσων εκπέμπονται από 6 έως 57 γραμμάρια διοξειδίου του άνθρακα, ανάλογα με την ηλεκτρονική συσκευή. Η ρύπανση δηλαδή μπορεί να φτάσει το ένα γραμμάριο CO2 ανά λεπτό της ώρας.

«Πρόκειται για το ισοδύναμο των εκπομπών που συνδέονται με το ταξίδι ενός επιβάτη τρένων υψηλής ταχύτητας (TGV) κάθε 2 έως 20 χιλιόμετρα που διανύει», εξήγησε ο Ρος-Ολιβιέ Μεστρ. Το ταξίδι με το ηλεκτροκινούμενο τρένο θεωρείται ως το λιγότερο επιβαρυντικό για το περιβάλλον.

Έρευνα των γαλλικών εποπτικών αρχών και του Οργανισμού Οικολογικής Μετάβασης Ademe προβλέπει αύξηση των ρύπων κατά 30% έως το έτος 2030.

Η ρύπανση των τηλεοράσεων

Η έρευνα των δύο εποπτικών αρχών και του περιβαλλοντικού οργανισμού έδειξε ότι, παρά την εμφάνιση νέων μέσων, η τηλεόραση παραμένει η κύρια πηγή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, χρήσης ορυκτών πόρων και μετάλλων, καθώς και η κύρια πηγή κατανάλωσης ενέργειας. Κι αυτό επειδή παραμένει το κορυφαίο οπτικοακουστικό μέσο όσον αφορά τον χρόνο χρήσης της.

Προφανώς δεν είναι αποκλειστικά αμερικανικό και ελληνικό το φαινόμενο να κρατούν τα νοικοκυριά διαρκώς αναμμένη μια τηλεόραση «για συντροφιά». Πρόκειται βέβαια για μια οικιακή υπηρεσία που προσφέρει σαφώς καλύτερα, αποτελεσματικότερα και πολύ λιγότερο επιβαρυντικά για το περιβάλλον το ραδιόφωνο ως «θερμό» επικοινωνιακό μέσο.

Η γαλλική έρευνα έδειξε εξάλλου ότι η διαδικασία κατασκευής των  τηλεοράσεων και γενικότερα των «τερματικών οθονών» είναι από περιβαλλοντικής απόψεως περισσότερο επιβαρυντική από την κατασκευή των ραδιοτηλεοπτικών και οπτικοακουστικών υποδομών και την χρήση των δικτύων.

Αποτύπωμα άνθρακα και πρακτικές λύσεις

Προκειμένου να συγκρατηθεί η αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που συνδέονται με τις οπτικοακουστικές χρήσεις, η Arcom, η Arcep και η Ademe συνιστούν κατ’ αρχάς τη μετάβαση προς έναν «οικολογικό σχεδιασμό» των συσκευών τηλεοράσεων και τηλεφώνων και επίσης μια περισσότερο «συνειδητοποιημένη χρήση» τους από τους καταναλωτές.

Αν οι στόχοι αυτοί έμπαιναν σε προτεραιότητα, θα μπορούσε κατ’ αρχάς να μειωθεί το μέγεθος των οθονών των τηλεοράσεων – κάτι που υπό τις τρέχουσες τάσεις της αγοράς μοιάζει απολύτως ουτοπικό, θα παρατηρούσε κανείς. Πιο εφικτή μοιάζει η προσπάθεια εκ μέρους των κατόχων συσκευών έξυπνων κινητών να χρησιμοποιούν περισσότερο το δίκτυο wifi αντί των δεδομένων που παρέχουν οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας.

Τέλος, καλό θα ήταν να περιορίζονταν με κάποιον τρόπο (με περισσότερη αυτοκυριαρχία ίσως) οι «στρατηγικές απόσπασης της προσοχής», σύμφωνα με την Arcom. Να προσπαθούσαμε δηλαδή να «ξεκολλήσουμε» από τις οθόνες.