Πολεοδομικός σχεδιασμός: Σε πλήρη εξέλιξη το project των 600 εκατ. ευρώ

Σε μελετητικό «οργασμό» βρίσκεται η χώρα καθώς προχωρά σε πλήρη ανάπτυξη το Πρόγραμμα «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» των 600 εκατ. ευρώ μέσω του οποίου θα αποκτήσει πολεοδομικό σχέδιο το 80% της επικράτειας που σήμερα δεν διαθέτει.

Από τις 1.035 δημοτικές ενότητες της χώρας οι 829 αναμένεται να αποκτήσουν έως τα τέλη του 2026 σύγχρονο πολεοδομικό σχεδιασμό.

Πολεοδομικός σχεδιασμός: Στο …περίμενε για επενδύσεις και αυθαίρετα

Ο πολεοδομικός σχεδιασμός στο Ταμείο Ανάκαμψης

Το έργο έχει αναλάβει να «τρέξει» το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και διάρκεια υλοποίησης έως το 2026, δηλαδή σε χρόνο – ρεκόρ. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο πολεοδομικός σχεδιασμός αποτελεί συνταγματική επιταγή από το 1975 αλλά έως σήμερα η Πολιτεία δεν έχει καταφέρει να τον υλοποιήσει, παρά μόνο στο 20% της χώρας.

Όπως αναφέρει και ο πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Γιώργος Στασινός, αν δεν υπήρχαν οι πόροι του ΤΑΑ και η ανάληψη της ευθύνης από το ΤΕΕ, το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και οι δήμοι της χώρας θα χρειάζονταν – με συντηρητικούς υπολογισμούς και δεδομένων των ρυθμών που προχωρά ο πολεοδομικός σχεδιασμός τις τελευταίες δεκαετίες – σχεδόν 100 χρόνια για να τον ολοκληρώσουν, μαζί με τις ενδιάμεσες αναθεωρήσεις

Σήμερα, με βάση τον προγραμματισμό που έχει υποβληθεί και στην ΕΕ, οι μελέτες για τα τοπικά και τα ειδικά πολεοδομικά σχέδια θα ολοκληρωθούν έως 31/12/2025 (δηλαδή σε 4 χρόνια από την έγκριση του συνολικού προγράμματος και σχεδόν τρία χρόνια από την εκκίνηση) και έως το τέλος του 2026 θα πρέπει να έχουν εκδοθεί τα σχετικά προεδρικά διατάγματα.

Η εξέλιξη των έργων

Ο νέος πολεοδομικός σχεδιασμός περιλαμβάνει 227 Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ) που αφορούν 730 δημοτικές ενότητες, 18 Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΕΠΣ) για 20 ευρύτερες ή μικρότερες περιοχές, μία ολοκληρωμένη Μελέτη Καθορισμού Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (σε 83 δημοτικές ενότητες), 12 αυτοτελείς μελέτες για την οριοθέτηση οικισμών (αφορούν 51 δημοτικές ενότητες εκτός ή επιπλέον αυτών που περιλαμβάνονται στα ΤΠΣ/ΕΠΣ) και μία αυτοτελή μελέτη για τον χαρακτηρισμό δημοτικών οδών (που αφορά επιπλέον 149 δημοτικές ενότητες). Το κόστος των μελετών προσδιορίζεται στα 555 εκατ. ευρώ (+ΦΠΑ) για τις μελέτες, ενώ το σύνολο του έργου, μαζί με τα κονδύλια για τεχνική βοήθεια, ξεπερνά τα 600 εκατ. ευρώ.

Το ΤΕΕ, έως τα τέλη Σεπτεμβρίου έχει προχωρήσει με το σύνολο των 259 ξεχωριστών έργων – διαγωνισμών. Ειδικότερα:

•  150 μελέτες ΤΠΣ και ΕΠΣ έχουν ήδη συμβασιοποιηθεί και εξελίσσονται οι εργασίες
•  47 βρίσκονται σε φάση ελέγχου από τις υπηρεσίες (υπουργείων, Ελεγκτικού Συνεδρίου, ΤΕΕ, αναδόχων) πριν την υπογραφή της σύμβασης, δηλαδή έχει ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός αλλά εκκρεμεί η υπογραφή
•  54 βρίσκονται σε στάδιο πριν την οριστική κατακύρωση σε ανάδοχο (υπάρχει προσωρινός ανάδοχος),
•  4 μελέτες βρίσκονται στη φάση αξιολόγησης του διαγωνισμού και
•  4 έργα που αφορούν κυρίως τα πρώτα δοκιμαστικά ΤΠΣ που επεναπροκηρύχθηκαν, βρίσκονται σε φάση τελικής έγκρισης των τευχών του διαγωνισμού, ο οποίος εκκρεμεί αλλά, σύμφωνα με πηγές του ΤΕΕ, θα προχωρήσουν σε λίγες εβδομάδες.

Τα πέντε ορόσημα

Σε σχέση με τα πέντε ορόσημα του ΤΑΑ που ελέγχει η ΕΕ, τα έχουν ήδη επιτευχθεί, ένα έχει υλοποιηθεί κατά 92,3% και άλλο ένα κατά 78%.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι από όλες τις διαδικασίες διαγωνισμών που εξελίσσονται (πλην των 4 που εκκρεμούν) μόλις τρεις βρίσκονται υπό δικαστική κρίση λόγω ένστασης ενδιαφερόμενου συμμετέχοντα, ενώ 209 σχέδια σύμβασης έχουν εγκριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο και 9 εκκρεμούν εκεί. Ο στόχος πλέον είναι να έχουν ανατεθεί όλα τα έργα έως το τέλος του έτους.

Κρίσιμο σημείο παραμένει η έγκαιρη ολοκλήρωση των μελετών έως το τέλος του 2025 (ή λίγο αργότερα αν τελικά δοθεί παράταση από την ΕΕ για τα έργα του ΤΑΑ που βρίσκονται σε εξέλιξη) αλλά κυρίως να προχωρήσει η έγκριση των μελετών από το ΥΠΕΝ και αμέσως μετά να περάσουν από την κρίση του Συμβούλιου της Επικρατείας όλα τα Προεδρικά Διατάγματα εντός του 2026, κάτι που αποτελεί πρόκληση τόσο για το αρμόδιο υπουργείο όσο και για το Ανώτατο Δικαστήριο.

Με την ολοκλήρωση των μελετών πολεοδομικού σχεδιασμού και τη δημοσίευση των αντίστοιχων Προεδρικών Διαταγμάτων, μαζί με τα υφιστάμενα σχέδια πόλης κλπ, ολόκληρη η ελληνική επικράτεια (πλην των περιοχών που βρίσκονται εκτός σχεδιασμού) θα έχει αποτυπωμένους και συγκεκριμένους όρους και περιορισμούς δόμησης και δραστηριοτήτων. Με την ολοκλήρωση των ΤΠΣ, ΕΠΣ και των υπολοίπων μελετών, πρακτικά θα καταργηθεί η έννοια της εκτός σχεδίου δόμησης, καθώς κάθε περιοχή θα έχει σχεδιασμό.

Ο ενιαίος ψηφιακός χάρτης

Το σύνολο των μελετών και των ΠΔ που θα εκδοθούν θα υποδεχθεί ψηφιακά και θα ενσωματώσει ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης που έχει ετοιμάσει το ΤΕΕ.

Έτσι, σε 2-3 χρόνια από σήμερα, θα μπορεί κάθε πολίτης, υπάλληλος, επιχειρηματίας, επενδυτής, μηχανικός ή άλλος ενδιαφερόμενος, να δει από τον υπολογιστή του, για κάθε οικόπεδο ή αγροτεμάχιο της χώρας, τί επιτρέπεται να χτιστεί, τί απαγορεύεται, με ποιους όρους, περιορισμούς και προϋποθέσεις. Μαζί, καθώς υλοποιούνται και άλλα έργα ψηφιοποίησης από το ΤΕΕ, στον ίδιο Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη θα μπορεί να βλέπει και τα βασικά στοιχεία της άδειας οικοδομής και τα κύρια τεχνικά χαρακτηριστικά για κάθε υφιστάμενο ή νέο κτίριο σε όλη τη χώρα.