Γαλλία: «Χαστούκι» από Fitch – Υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας

«Κόκκινη κάρτα» έβγαλε στην κυβέρνηση του Μισέλ Μπαρνιέ η Fitch, στέλνοντας σαφές μήνυμα μη αποδοχής της οικονομικής πολιτικής του νέου κυβερνητικού σχήματος στη Γαλλία, όπως αποτυπώθηκε στον προϋπολογισμό για το 2025, που κατατέθηκε από τον υπουργό Οικονομικών ντουάν Αρμάντ στις 10 Οκτωβρίου.

Την επομένη της κατάθεσης του προϋπολογισμού, η Fitch Ratings υποβάθμισε σε αρνητική την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, ασκώντας αμέσως κριτική στις προσπάθειες του Μπαρνιέ να αντιμετωπίσει την απότομη επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών.

Γαλλία – Ιταλία: Στο κυνήγι των φορολογικών εσόδων για να σώσουν τα ελλείμματα

Έχει προηγηθεί η υποβάθμιση της Γαλλίας σε AA- από AA τον Απρίλιο του περασμένου έτους, από τον οίκο αξιολόγησης.

Το πόρισμα της Fitch για τη Γαλλία

«Οι κίνδυνοι δημοσιονομικής πολιτικής έχουν αυξηθεί από την τελευταία μας αξιολόγηση», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Fitch την Παρασκευή. «Η προβλεπόμενη δημοσιονομική διολίσθηση του τρέχοντος έτους τοποθετεί τη Γαλλία σε χειρότερη δημοσιονομική αρχική θέση και τώρα αναμένουμε ευρύτερα δημοσιονομικά ελλείμματα, οδηγώντας σε απότομη αύξηση του δημόσιου χρέους στο 118,5% του ΑΕΠ έως το 2028».

Η Fitch προβλέπει έλλειμμα 5,4% του ΑΕΠ το 2025 και το 2026 και είπε ότι δεν αναμένει πως η κυβέρνηση θα εκπληρώσει τη δέσμευσή της να φτάσει το χάσμα εντός του ορίου του 3% της ΕΕ έως το 2029.

Σημειώνει, ακόμη, ότι μπορεί να λάβει περαιτέρω αρνητικά μέτρα σχετικά με την αξιολόγησή της για τη Γαλλία, εάν η χώρα δεν εφαρμόσει ένα σχέδιο δημοσιονομικής εξυγίανσης μεσοπρόθεσμα, λόγω πολιτικής αντιπολίτευσης ή κοινωνικών πιέσεων. Ανέφερε επίσης ότι ένας άλλος λόγος για περαιτέρω δράση θα είναι «οι ουσιαστικά χαμηλότερες προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης και η αποδυνάμωση της ανταγωνιστικότητας».

Τα δημοσιονομικά προβλήματα

Ο συναγερμός για την πιστοληπτική ικανότητα της Γαλλίας είναι μια ακόμη ένδειξη για την έκταση και τη σοβαρότητα των δημοσιονομικών προκλήσεων της χώρας, τονίζει το Bloomberg. Η κατάσταση επιδεινώθηκε ραγδαία το 2024, αφού τα αδύναμα φορολογικά έσοδα άφησαν μια τρύπα στον προϋπολογισμό και ο Εμανουέλ Μακρόν προκάλεσε μήνες πολιτικής αβεβαιότητας και πολιτικής αδράνειας με την απόφαση για διάλυση του κοινοβουλίου.

Αυτό προκάλεσε ευρύτερη αναταραχή, με τους επενδυτές να σπεύδουν να ξεφορτωθούν γαλλικά ομόλογα, ανεβάζοντας το ασφάλιστρο για το δεκαετές γαλλικό ομόλογο  έναντι της Γερμανίας για δεκαετές χρέος κοντά στις 80 μονάδες βάσης, όταν έναν χρόνο νωρίτερεα ήταν λιγότερο από 50 μ.β.

Σε μια προσπάθεια να σταθεροποιήσει την κατάσταση, η κυβέρνηση μειοψηφίας του Μπαρνιέ παρουσίασε ένα σχέδιο προϋπολογισμού για το 2025  που εστιάζει σε περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων ύψους 60 δισ. ευρώ προκειμένου να περιορίσει το έλλειμμα στο 5% ττου ΑΕΠ από 6,1% φέτος. Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε αρχικά στόχο ένα έλλειμμα 4,4% το 2024.

Με στόχο ένα έλλειμμα 4,4% το 2024, τον οποίο είχε θέσει η κυβέρνηση Μακρόν, η δημοσιονομική διολίσθηση και τα έκτακτα μέτρα έχουν θέσει εν αμφιβόλω την ικανότητα του Μακρόν να αντιμετωπίσει τις μακροπρόθεσμες οικονομικές προκλήσεις της Γαλλίας με φορολογικές περικοπές και μεταρρυθμίσεις για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης.

Υψηλός πολιτικός κατακερματισμός

Η σύνθεση της γαλλικής κυβέρνησης είναι ένας άλλος κίνδυνος για την πορεία της οικονομίας. Χωρίς πλειοψηφία για να στηρίξει τον προϋπολογισμό, ο Μπαρνιέ πιθανότατα θα πρέπει να χρησιμοποιήσει το άρθρο 49.3 του Συντάγματος για να παρακάμψει μια ψηφοφορία στην Εθνοσυνέλευση – μια κίνηση που, ωστόσο, αυξάνει την πιθανότητα πρότασης μομφής.

Η προσπάθεια του αριστερού Νέου Λαϊκού Μετώπου να ανατρέψει την κυβέρνηση αυτή την εβδομάδα δεν βρήκε την απαραίτητη υποστήριξη. Τα πράγματα, όμως, θα εξελίσσονταν διαφορετικά εάν το ακροδεξιό μπλοκ υπό την ηγεσία της Μαρίν Λεπέν υποστήριζε μια μελλοντική πρόταση μομφής.

«Ο υψηλός πολιτικός κατακερματισμός και μια κυβέρνηση μειοψηφίας περιπλέκουν την ικανότητα της Γαλλίας να υλοποιήσει βιώσιμες πολιτικές δημοσιονομικής εξυγίανσης», ανέφερε η Fitch. «Το βασικό μας σενάριο είναι ότι ο προϋπολογισμός θα ψηφιστεί, αλλά η κυβέρνηση μπορεί να χρειαστεί να κάνει παραχωρήσεις για να εξασφαλίσει υποστήριξη από τα κόμματα της αντιπολίτευσης».

Οι επόμενες αξιολογήσεις

Οι επόμενες εβδομάδες είναι κρίσιμες για τη χώρα σε επίπεδο αξιολογήσεων, περιμένοντας τα πορίσματα από  Scope, Moody’s και S&P, οι οποίες υποβάθμισαν τη Γαλλία νωρίτερα φέτος.

Τα τελευταία δημοσιονομικά σχέδια της Γαλλίας έχουν επίσης επικριθεί από το Ανώτατο Συμβούλιο Δημοσίων Οικονομικών της χώρας που επεσήμανε ότι ο προϋπολογισμός είναι «εύθραυστος» καθώς η πρόβλεψη για ανάπτυξη είναι πολύ αισιόδοξη δεδομένης της έκτασης των αυξήσεων φόρων και περικοπών δαπανών που περιλαμβάνει.

«Το προσχέδιο προϋπολογισμού για το 2025 που μόλις παρουσιάσαμε αντικατοπτρίζει την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να ευθυγραμμίσει εκ νέου την τροχιά των δημόσιων οικονομικών και να ελέγξει το χρέος», δήλωσε το βράδυ της Παρασκευής ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Αντουάν Αρμάν, σχολιάζοντας την απόφαση της Fitch.

Φεύγουν κεφάλαια

Στο μεταξύ η Γαλλία φιλοξενεί μερικές από τις μεγαλύτερες περιουσίες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της περιουσίας του Μπερνάρ Αρνό, του γίγαντα πολυτελείας LVMH και της Φρανσουά Μπετενκούρ Μάιερς, κληρονόμου της L’Oreal, την πλούσια οικογένεια πίσω από την Hermes International, τους κληρονόμους Βερτχάιμερ της Chanel και τη δυναστεία της αμυντικής βιομηχανίας Ντασό.

Ορισμένοι πλούσιοι άρχισαν να κοιτάζουν προς την έξοδο από τη χώρα, ήδη από την περίοδο της προεκλογικής εκστρατείας, κυρίως λόγω της υπόσχεσης του αριστερού συνασπισμού του Νέου Λαϊκού Μετώπου για πιο σημαντικές αυξήσεις φόρων.

Πλέον, έχει επικρατήσει κάποια ανοχή, αλλά μόνο εάν οι υψηλότερες εισφορές που ανακοίνωσε ο Μπαρνιέ είναι πραγματικά προσωρινές και συνοδεύονται από μια συντονισμένη προσπάθεια μείωσης των υπερβολικών και άχρηστων δημόσιων δαπανών.

Ο προϋπολογισμός του Μπαρνιέ για το 2025 θέτει ένα κατώτατο όριο 20% στον φορολογικό συντελεστή για άτομα που κερδίζουν 250.000 ευρώ και πάνω ετησίως ή για ζευγάρια που κερδίζουν διπλάσιο αυτό το ποσό. Θα έχει τριετή διάρκεια, θα επηρεάσει περίπου 65.000 νοικοκυριά και θα συγκεντρώσει 2 δισεκατομμύρια ευρώ, όπως επισήμως ανακονώθηκε.

Η πρόταση θα μπορούσε να τροποποιηθεί κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη βαθιά διχασμένη Εθνοσυνέλευση, όπου η κυβέρνηση μειοψηφίας του Μπαρνιέ μπορεί εύκολα να ανατραπεί και τόσο η αριστερή αντιπολίτευση όσο και τα σκληρά δεξιά κόμματα έχουν να αντιμετωπίσουν πίεση για πιο εκτεταμένες πολιτικές φορολογίας των πλουσίων.

«Οι πλούσιοι στιγματίζονται ολοένα και περισσότερο στη Γαλλία», δήλωσε στο Bloomberg η Ξένια Λεζέντρ, διευθύνουσα σύμβουλος στη δικηγορική εταιρεία Hogan Lovells στο Παρίσι, προσθέτοντας με νόημα: «Κάποιοι θα φύγουν. Έχουν βαρεθεί την ανασφάλεια και την αστάθεια, απλά θα φύγουν».