Το μικρό «θαύμα» της ελληνικής μεταποίησης

Είναι εντυπωσιακό από μόνο του, ότι ο μοναδικός κλάδος που έχει υπερβεί τα επίπεδα παραγωγικότητας της περιόδου πριν από τη χρεοκοπία της χώρας το 2009 είναι αυτός που οι περισσότεροι δεν θα του έδιναν καμία πιθανότητα. Η παραγωγικότητα της εργασίας στον κλάδο της μεταποίησης έχει αυξηθεί κατά 43,6% από το α’ τρίμηνο του 2009, την ώρα που στο σύνολο της οικονομίας έχει μεν ανακάμψει από το β’ τρίμηνο του 2019, όταν και καταγράφεται η πρώτη μεγάλη αλλαγή τάσης, δεν έχει ωστόσο επανέλθει στο προ κρίσης επίπεδο.

Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον εύρημα περιλαμβάνεται στην τριμηνιαία έκθεση για την ελληνική οικονομία που εξέδωσε το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής και είναι σημαντικό, γιατί η χώρα έχει τη δυνατότητα αν το εκμεταλλευτεί να επενδύσει σε έναν κλάδο της οικονομίας με υψηλή προστιθέμενη αξία, έναντι των πιο δημοφιλών αλλά μικρής προστιθέμενης αξίας κλάδων των υπηρεσιών. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι τα στοιχεία αυτά έρχονται σε μια χρονική στιγμή που η νέα ηγεσία του ΣΕΒ υπό τον Σπύρο Θεοδωρόπουλο έχει αναδείξει την αναγέννηση της ελληνικής μεταποίησης σε μείζον θέμα ανάταξης της ελληνικής οικονομίας στη γενική συνέλευση που θα πραγματοποιηθεί παρουσία του Πρωθυπουργού στις 24 Οκτωβρίου.

Στην έκθεση επισημαίνεται ότι η επίδοση του κλάδου οφείλεται τόσο στην αύξηση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας του προϊόντος όσο και στη μείωση των ωρών εργασίας. Το ακόμα πιο σημαντικό είναι οι αιτίες αυτής της καλής επίδοσης. Η μία, ίσως αυτή που κάνει τη διαφορά, είναι ο εξαγωγικός χαρακτήρας του κλάδου, καθώς σε αυτόν ανήκει το 29,3% των εξαγωγικών επιχειρήσεων της χώρας, καλύπτοντας το 68,1% των συνολικών εξαγωγών της χώρας, πράγμα που αναδεικνύει τη σημασία για τη βελτίωση μιας από τις μόνιμες πληγές αυτής της χώρας, που είναι το έλλειμμα του εμπορικού μας ισοζυγίου. Σημειωτέον, όπως σωστά παρατηρείται στην έκθεση, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις έχουν αυξημένη παραγωγικότητα εργασίας λόγω του υψηλότερου ανταγωνισμού που αντιμετωπίζουν στις διεθνείς αγορές προϊόντων, καθώς ο διεθνής ανταγωνισμός δημιουργεί αυξημένα κίνητρα καινοτομίας και συγκράτησης του κόστους ενισχύοντας την παραγωγικότητα.

Η άλλη σημαντική αιτία είναι το υψηλό – συγκριτικά με άλλους κλάδους – επίπεδο επενδύσεων που έχουν ξεκινήσει μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Σχετική έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων έδειξε ότι το ποσοστό των ελληνικών επιχειρήσεων στον κλάδο της μεταποίησης που δηλώνουν ότι θα αυξήσουν τις δαπάνες για επενδύσεις είναι 19%, υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που φτάνει το 15%. Οι ελληνικές μεταποιητικές επιχειρήσεις επενδύουν κυρίως σε μηχανήματα και μηχανολογικό εξοπλισμό, αλλά και σε γη, κτίρια και υποδομές. Τη διαφορά ωστόσο με άλλους κλάδους την κάνουν οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη που είναι υπερδιπλάσιες και αυξημένες κατά τρεις φορές την τελευταία τριετία.

Το μυστικό της αύξησης της παραγωγικότητας κρύβεται σε δύο κινήσεις. Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις έχουν καταφέρει να μειώσουν τις ώρες εργασίας, σε αντίθεση με την τάση που υπάρχει στη χώρα, και ταυτόχρονα έχουν αυξήσει τους μισθούς, οι οποίοι κινούνται σταθερά υψηλότερα από τον μέσο μισθό στο σύνολο της οικονομίας.

Προφανώς η βάση συζήτησης, το μέγεθος του ελληνικού μεταποιητικού τομέα, είναι μικρή. Το γεγονός ωστόσο ότι παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών, ξεπερνώντας με άνεση ορισμένες από τις ελληνικές κακοδαιμονίες, όπως η χαμηλή παραγωγικότητα, είναι ένα καλό νέο για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας.