Δολάριο: Τι φοβάται ο συγγραφέας του «μαύρου κύκνου»

Την έντονη ανησυχία του για τον ρόλο του δολαρίου και πώς μπορεί να επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία εκφράζει ο Nassim Nicholas Taleb, ο συγγραφέας του οικονομικού best seller «The Black Swan» για απρόβλεπτα γεγονότα. Η ανησυχία του για το δολάριο πηγάζει από τις δυτικές κυρώσεις που πάγωσαν τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία το 2022. Σε  συνέντευξή του στην τηλεόραση του Bloomberg, χαρακτήρισε την κίνηση αυτή ως «δήμευση», χαρακτηρίζοντάς την ως ένα από τα δύο μεγαλύτερα οικονομικά λάθη στον 21ο αιώνα.

«Μπορεί να έχει νόημα από τη σκοπιά της δικαιοσύνης, αλλά πρέπει να θυμάστε ότι δεν πρόκειται να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να επενδύσουν στο σύστημα», προειδοποίησε ο Taleb. Το δολάριο παραμένει κυρίαρχο ως μέθοδος πληρωμής και χρησιμοποιείται στο 88% των συναλλαγών σε ξένο συνάλλαγμα .

Δολάριο: Συνεχίζει ανοδικά – Νέο υψηλό εννιά εβδομάδων – Υποχωρεί το ευρώ

Αλλά η θέση του ως το κορυφαίο αποθεματικό νόμισμα έχει διαβρωθεί. Ενώ η τάση συνεχίζεται εδώ και δεκαετίες, με το δολάριο να αντιστοιχεί στο 58% σήμερα έναντι 71% το 2000, οι κυρώσεις στη Ρωσία πυροδότησαν μια τάση για την εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων.

Τα κέρδη για τον χρυσό

Ιδιαίτερο ευνοημένος από τη νέα αυτή κατάσταση είναι ο χρυσός. Οι κεντρικές τράπεζες σε όλον τον κόσμο αγοράζουν το πολύτιμο μέταλλο σε φρενήρεις ρυθμούς σε μια προσπάθεια να διαφοροποιηθούν από το δολάριο.

«Έτσι, φοβάμαι πραγματικά μια σταδιακή απώλεια του ρόλου του δολαρίου», είπε ο Taleb, προσθέτοντας ότι «οι άνθρωποι πραγματοποιούν ονομαστικά συναλλαγές σε δολάρια, αλλά δεν το αποθηκεύουν σε δολάρια, και αυτό είναι το πρόβλημα».

Υποχωρεί το δολάριο

Αυτή η τάση αποδολαριοποίησης έρχεται καθώς η κυβέρνηση των ΗΠΑ μπαίνει βαθύτερα στο χρέος, με τις δαπάνες για τόκους μόνο να εκτοξεύονται και να επιδεινώνουν το έλλειμμα του προϋπολογισμού.

Καθώς οι ομοσπονδιακές δαπάνες συνεχίζουν να υπερβαίνουν κατά πολύ τα έσοδα, το Υπουργείο Οικονομικών πρέπει να εκδώσει μεγαλύτερους όγκους ομολόγων, πολλά από τα οποία αγοράζονται από ξένους επενδυτές. Αλλά αν ανησυχούν για την ασφάλεια των περιουσιακών στοιχείων που εκφράζονται σε δολάρια, θα συνεχίσουν να χρηματοδοτούν το χρέος των ΗΠΑ;

«Ακριβώς γι’ αυτό φοβάμαι», πρόσθεσε ο Taleb. «Φοβάμαι τι έκανε η σημερινή κυβέρνηση το 2022 όταν κατάσχεσαν περιουσιακά στοιχεία. Δεν ενθαρρύνει τους ανθρώπους να επενδύσουν στο νόμισμά σας». Και πρόσθεσε «αυτό βλάπτει πάρα πολύ τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Καμπανάκι για τις αγορές και το δολάριο

Ο Taleb, ο οποίος υπηρετεί ως διακεκριμένος επιστημονικός σύμβουλος στην Universa Investments του Mark Spitznagel, προειδοποίησε επίσης ότι οι αγορές είναι πιο εύθραυστες από ό,τι ήταν σε οποιοδήποτε σημείο τα τελευταία 20 με 30 χρόνια.

Σε αυτό το σημείο έκανε ιδιαίτερη αναφορά στους λίγους τεχνολογικούς γίγαντες που οδηγούν το ράλι του S&P βασισμένοι στις ελπίδες της τεχνητής νοημοσύνης. Και εξήγησε ότι ενώ η τεχνητή νοημοσύνη γενικά θα μπορούσε να αποδειχθεί μια μεγάλη επενδυτική ευκαιρία, οι εταιρείες που έχουν κερδίσει μπορεί να μην είναι αυτές που αντιπροσωπεύουν τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη του κλάδου.

Το τρέχον περιβάλλον είναι παρόμοιο με αυτό που υπήρχε κατά τις προηγούμενες καταρρεύσεις, είπε ο Taleb, επισημαίνοντας τον εφησυχασμό στην αγορά και την προηγούμενη εποχή των χαμηλών επιτοκίων που έμαθαν στους ανθρώπους να αποφεύγουν τις συντηρητικές επενδύσεις.

Τώρα, οι αποτιμήσεις είναι «τρελές» και βασίζονται σε πολλές ελπίδες, ενώ η οικονομία φαίνεται «πολύ μπερδεμένη», καθώς τα δεδομένα στέλνουν ανάμεικτα μηνύματα τον τελευταίο καιρό.

Ομοίως, ο συνάδελφός του Spitznagel προειδοποίησε πρόσφατα ότι η αναστροφή της καμπύλης αποδόσεων μετά από χρόνια αντιστροφής, είναι το εναρκτήριο μήνυμα για μεγάλες ανατροπές στη γραμμή καθώς πλησιάζει η ύφεση.

«Τότε μπαίνεις στην περιοχή του μαύρου κύκνου», είπε στο Bloomberg TV τον περασμένο μήνα. «Οι μαύροι κύκνοι πάντα καραδοκούν, αλλά τώρα βρισκόμαστε στην επικράτειά τους».

Ο αντίκτυπος του άκρως απίθανου

Η θεωρία του μαύρου κύκνου που διατυπώθηκε από τον Taleb αναφέρεται σε δυσάρεστες εκπλήξεις και γεγονότα που δεν μπορούν να προβλεφθούν με βάση την πρότερη εμπειρία μας. Βασίζεται σε μια αληθινή ιστορία που έλαβε χώρα πριν πολλά χρόνια και προκάλεσε μεγάλα προβλήματα στην ορνιθολογική κοινότητα. Οι ορνιθολόγοι πίστευαν για πολλά χρόνια ότι οι κύκνοι έχουν μόνο λευκό φτέρωμα, ώσπου μια μέρα … εντοπίστηκε στην Αυστραλία ένας μαύρος κύκνος.

Στο οικονομικό «λεξιλόγιο» ο «μαύρος κύκνος» αφορά σε ένα απρόοπτο συμβάν, όχι πολύ πιθανό να συμβεί, αλλά αν τελικά συμβεί, θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις.