Θα τα γκρεμίσουμε;

Είναι γνωστή η έλλειψη προσφερόμενων κατοικιών, στην οποία οφείλεται σε ένα μέρος η αύξηση των τιμών των ακινήτων και βέβαια τα υπέρογκα ενοίκια. Αυτή την περίοδο, μια δικαστική διαμάχη απειλεί να προκαλέσει στην αγορά μεγαλύτερη έλλειψη κατοικιών, ενώ έχει «παγώσει» σχεδόν παντού την έκδοση νέων οικοδομικών αδειών και διώχνει ή δημιουργεί δεύτερες σκέψεις σε πολλούς επενδυτές του real estate.

Το βραχυκύκλωμα που πάει να δημιουργήσει η πιθανότητα να κριθεί αντισυνταγματικός ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός θα είναι κολοσσιαίων διαστάσεων, ειδικά στην περίπτωση που έχει αναδρομική ισχύ. Ειδικά δηλαδή στην περίπτωση που θα αφορά και περατωμένες οικοδομές ή οικοδομές σε οποιοδήποτε στάδιο κατασκευής. Το σίγουρο είναι ότι ήδη προκαλεί επιπτώσεις, καθώς η ανάσχεση της οικοδομικής δραστηριότητας έρχεται σε μια εποχή που λείπουν πολλά σπίτια από την αγορά, με αποτέλεσμα να είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν νέες ανατιμήσεις.

Για όσους δεν είναι σαφές, μιλάμε για έναν νόμο που ψηφίστηκε στην καρδιά των Μνημονίων το 2012, όταν ελάχιστοι τολμούσαν να ξεκινήσουν μια οικοδομή. Οι διατάξεις του εφαρμόστηκαν σε πλείστες περιπτώσεις, καθώς προσαρμοσμένος στην εποχή έδινε διάφορα μπόνους στις λίγες οικοδομές που χτίζονταν ως κίνητρο προκειμένου να πετύχουν υψηλή ενεργειακή απόδοση. Τα τελευταία χρόνια της αναγέννησης της οικοδομής, βάσει των όσων προβλέπει, χτίστηκαν χιλιάδες νέες κατοικίες και πολλές άλλες βρίσκονται σε διάφορα στάδια κατασκευής. Από την περασμένη Παρασκευή ένα ανώτατο δικαστήριο στην Ολομέλειά του, το Συμβούλιο της Επικρατείας, καλείται να αποφανθεί για τη συνταγματικότητά του. Ηδη έχει αποφανθεί ότι είναι αντισυνταγματικός ο νόμος του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ. Αρα μια απόφαση που θα δικαιώνει τους προσφεύγοντες δεν θα είναι έκπληξη.

Μεταξύ των επίμαχων θεμάτων για τα οποία υπήρξαν προσφυγές και εξετάζει το ΣτΕ ήταν το περίφημο «μπόνους» ύψους κτιρίων, στις περιπτώσεις που ο κατασκευαστής μείωνε το ποσοστό κάλυψης του οικοπέδου. Αν δηλαδή έχτιζε τα ίδια τετραγωνικά σε υψηλότερο κτίριο και άφηνε περισσότερους κοινόχρηστους χώρους πρασίνου. Ενα άλλο θέμα είναι το μπόνους συντελεστή δόμησης αν έχτιζε ένα ακριβότερο ενεργειακά κτίριο, επίσης η κατασκευή φυτεμένου δώματος (το οποίο περιλαμβάνει κτίσμα μέγιστης επιφάνειας 35 τ.μ. και μέγιστου ύψους 3,40 μ.) χωρίς να προσμετράται στο μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κάθε κτιρίου ή, τέλος, έδινε τη δυνατότητα να μην προσμετρώνται στον οριζόμενο συντελεστή δόμησης ορισμένες κατασκευές, όπως πατάρια, σοφίτες, έρκερ και κλιμακοστάσια.

Δεν γνωρίζω αν τα συγκεκριμένα είναι «περιβαλλοντικά εγκλήματα», αλλά αυτά προέβλεπε ο ισχύων νόμος του ελληνικού κράτους και βάσει αυτών χτίστηκαν πολλά σπίτια. Το ερώτημα είναι τι θα γίνει εάν ο νόμος κριθεί άκυρος. Ποια θα είναι η τύχη των χιλιάδων ακινήτων. Θα τα γκρεμίσουμε; Ποιος θα πληρώσει τη ζημιά. Ακόμα και αν δεν έχει αναδρομικότητα, ποια θα είναι η τύχη όλων αυτών που έχουν δώσει προκαταβολές, που έχουν προγραμματίσει τις ζωές τους, έχουν πάρει δάνειο ή έχουν δρομολογήσει τη μετακόμισή τους.

Γενικώς πρόκειται για μια περίπλοκη κατάσταση. Μια «καυτή πατάτα» που είναι έτοιμη να σκάσει στα χέρια της κυβέρνησης, η οποία παρά τη διακριτική παρακολούθηση της εξέλιξης της υπόθεσης, δεν είναι σαφές ότι έχει αντιληφθεί το μέγεθος των επιπτώσεων που ήδη έχουν δημιουργηθεί στην ελληνική αγορά ακινήτων.