Ρωσία: Οι δυτικές κυρώσεις δεν σταματούν τον σκιώδη στόλο της Ρωσίας

Κατά σχεδόν 70% έχει αυξήσει τη χωρητικότητα του σκιώδους στόλου πετρελαιοφόρων της η Ρωσία παρά την πρόσφατη καταστολή των ασφαλιστών και των ναυτιλιακών εταιρειών. Ετσι η Μόσχα παρακάμπτει τις δυτικές κυρώσεις, μεταφέροντας 4,1 εκατ. βαρέλια την ημέρα τον Ιούνιο του 2024 (έναντι 2,4 εκατ. βαρέλια έναν χρόνο νωρίτερα) με κακοσυντηρημένα και υποασφαλισμένα δεξαμενόπλοια.

Ρωσία: Έσωσαν την οικονομία οι δαπάνες του πολέμου – Αλλά όχι για πολύ…

Αυτό αποκαλύπτει έκθεση που δημοσίευσε η Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Κιέβου (KSE) τη Δευτέρα, σύμφωνα με τους FT, την ώρα που οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Ιαπωνία και οι ευρωπαίοι σύμμαχοι στοχεύουν ολοένα και περισσότερο παγκόσμιες ασφαλιστικές εταιρείες και ιδιοκτήτες πλοίων σε μια προσπάθεια να καταστείλουν την ικανότητα της Μόσχας να παράγει έσοδα για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Πρόσθεσαν επίσης στον κατάλογο κυρώσεων εταιρείες και μεμονωμένα πλοία που συνδέονται με τον ρωσικό σκιώδη στόλο.

Οι κυρώσεις θα πρέπει να εφαρμόζονται «συστηματικά» για «να αντιμετωπιστεί η σοβαρή και επείγουσα περιβαλλοντική απειλή που απορρέει από τον σκιώδη στόλο»

«Οι κυρώσεις σε δεξαμενόπλοια ήταν αρκετά αποτελεσματικές, αλλά η εκστρατεία χαρακτηρισμού ήταν πολύ περιορισμένη για να χαλιναγωγήσει πραγματικά τον σκιώδη στόλο της Ρωσίας», δήλωσε ο Benjamin Hilgenstock, ένας από τους συντάκτες της έκθεσης KSE.

Πρόσθεσε ότι οι κυρώσεις θα πρέπει να εφαρμόζονται «συστηματικά» για να επιβληθεί η απαίτηση για επαρκή ασφάλιση πετρελαιοκηλίδων και, ως εκ τούτου, «να αντιμετωπιστεί η σοβαρή και επείγουσα περιβαλλοντική απειλή που απορρέει από τον σκιώδη στόλο».

Πολλά από αυτά τα πλοία πλέουν τακτικά σε ευρωπαϊκά ύδατα με μεγάλη κίνηση, συμπεριλαμβανομένης της Βαλτικής Θάλασσας, των Δανικών Στενών και του Στενού του Γιβραλτάρ, αυξάνοντας τον κίνδυνο περιβαλλοντικών καταστροφών για την ΕΕ και τις γειτονικές χώρες.

Η KSE προτείνει τη δημιουργία ζωνών «χωρίς σκιά» στα ευρωπαϊκά ύδατα για τον μετριασμό αυτών των κινδύνων. Διαφορετικά, μια καταστροφή είναι απλώς θέμα χρόνου στο κατώφλι της Ευρώπης, τονίζουν οι συντάκτες της έκθεσης. «Ο αδύναμος κρίκος στο ρυθμιστικό πλαίσιο, μαζί με τον δραματικά διευρυμένο ρόλο των σκιωδών δεξαμενόπλοιων στο ρωσικό εμπόριο πετρελαίου, σημαίνει ότι μια μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή είναι μόνο θέμα χρόνου», γράφουν χαρακτηριστικά.

Επικίνδυνες μεταφορές

Τον Ιούνιο του 2024, το 70% του θαλάσσιου πετρελαίου της Ρωσίας μεταφέρθηκε από τον σκιώδη στόλο, για τη συγκέντρωση του οποίου εκτιμάται ότι η Ρωσία έχει δαπανήσει 10 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το KSE. Σε αυτό περιλαμβάνεται το 89% των συνολικών αποστολών αργού πετρελαίου της Ρωσίας, για τις περισσότερες από τις οποίες η διαπραγμάτευση γινόταν πάνω από το ανώτατο όριο των 60 δολαρίων ανά βαρέλι από τα μέσα του 2023, και το 38% των εξαγωγών πετρελαϊκών προϊόντων της Ρωσίας.

Συγκεντρώνοντας αυτόν τον στόλο, η Μόσχα διέκοψε τους δεσμούς με τις χώρες που πίεζαν τις παγκόσμιες ασφαλιστικές εταιρείες να συμμορφωθούν με το καθεστώς κυρώσεων, περιορίζοντας τις επιλογές της Ρωσίας κυρίως σε εγχώριες ασφαλιστικές εταιρείες.

Αυτό προκάλεσε σημαντικές ανησυχίες σχετικά με την ποιότητα, την αξιοπιστία και το εύρος αυτής της κάλυψης. Ο συνδυασμός της ηλικίας των δεξαμενόπλοιων —που είναι κατά μέσο όρο τα 18 χρόνια— και η έλλειψη επαρκούς ασφάλισης καθιστά αυτά τα πλοία εξαιρετικά επικίνδυνα, υποστηρίζουν οι ερευνητές της KSE.

Οι κίνδυνοι ενισχύονται περαιτέρω από τη χρήση ανώνυμων δομών ιδιοκτησίας κρατών, σημαίας με γκρι λίστα. Συχνά περιλαμβάνουν πολλούς μεσάζοντες, όπως Βρετανούς λογιστές και εταιρείες με έδρα το Ντουμπάι, κρυμμένες σε εταιρικές οντόντες, σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα των FT.

Οι συντάκτες της έκθεσης του KSE υποστήριξαν ότι σε περίπτωση προβλημάτων, τα ευρωπαϊκά κράτη θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν το κόστος καθαρισμού που θα ανέλθει σε δισεκατομμύρια ευρώ.

Έχουν ήδη συμβεί αρκετά ατυχήματα με σκιώδη πλοία που συνδέονται με τη Ρωσία. Αυτόν τον Μάρτιο, το 15 ετών δεξαμενόπλοιο Andromeda Star συγκρούστηκε με άλλο πλοίο κοντά στη Δανία. Μια περιβαλλοντική καταστροφή αποφεύχθηκε επειδή ήταν άδειο, στη διαδρομή προς τη Ρωσία.

Τα τελευταία δύο χρόνια, τέσσερα σκάφη του ρωσικού στόλου έμειναν από κινητήρα, συμπεριλαμβανομένων περιστατικών στα Δαρδανέλια και στα Στενά της Δανίας.

Τα πλοία του σκιώδους στόλου που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά πετρελαίου από άλλους πωλητές που υπόκεινται σε κυρώσεις αντιμετώπισαν επίσης βλάβες κινητήρα, αναδεικνύοντας ζητήματα συντήρησης και κίνδυνο εκρήξεων.