Γκεοργκίεβα (ΔΝΤ): Πληθωρισμός, γεωπολιτικά, χρέος οι μεγάλες απειλές για την οικονομία [γραφήματα]

Τριπλό καμπανάκι για υψηλό πραγματικό πληθωρισμό που προκαλεί φτώχεια, για μεγάλους γεωπολιτικούς κινδύνους ιδιαίτερα από Μέση Ανατολή και Ουκρανία και για παγίδα χαμηλής ανάπτυξης που συνοδεύεται από υψηλά χρέη χτυπά η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα. Προειδοποιεί επίσης για τις μεγάλες εμπορικές εντάσεις, τις σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, αλλά και τις μεγάλες αλλαγές, ευκαιρίες και κινδύνους που φέρνει η τεχνητή νοημοσύνη.

Σε κεντρική της ομιλία ενόψει την παρουσίασης την επόμενη εβδομάδα της έκθεσης για τις Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές στα πλαίσια της φθινοπωρινής συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσιγκτον, η Γκεοργκίεβα έδωσε σήμα για παγκόσμια ανάπτυξη λίγο μόλις πάνω του 3% σε παγκόσμιο επίπεδο και κάτω του 2% για την ευρωζώνη το 2024 και τα επόμενα έτη.

Οι εσωτερικοί και εξωτερικοί κίνδυνοι για την οικονομία της Τουρκίας – Τι βλέπει το ΔΝΤ [πίνακας]

Με βασικό της μήνυμα το «Μπορούμε να τα καταφέρουμε καλύτερα», ζητά μεταρρυθμίσεις σε τρεις τομείς: Πρώτον τη βελτίωση της αγοράς εργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο ώστε να ταιριάξουν οι σωστοί άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις.

Δεύτερον κινητοποίηση κεφαλαίων για μέγιστα οικονομικά αποτελέσματα. Και τρίτον αύξηση της παραγωγικότητας με ενίσχυση της εκπαίδευσης, της έρευνας και ανάπτυξης και λελογισμένη εκμετάλλευση της τεχνητής νοημοσύνης.

Οι κίνδυνοι που βλέπει το ΔΝΤ

Η Γκερογκίεβα προσδιόρισε συγκεκριμένους κινδύνους.

-Καταρχάς, οι ρυθμοί πληθωρισμού μπορεί να πέφτουν, αλλά το υψηλότερο επίπεδο τιμών που νιώθουν τα νοικοκυριά στα πορτοφόλια τους «είναι εδώ για να μείνει», σημείωσε. Παραδέχτηκε ότι «οι οικογένειες πονάνε, οι άνθρωποι είναι θυμωμένοι. Οι ανεπτυγμένες οικονομίες είδαν τους ρυθμούς πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα μία φορά εδώ και μια γενιά. Το ίδιο έκαναν και πολλές αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς. Αλλά δείτε πόσο άσχημη ήταν η κατάσταση για τις χώρες χαμηλού εισοδήματος. Σε επίπεδο χώρας και σε επίπεδο ατόμων, ο πληθωρισμός πλήττει πάντα τους φτωχούς περισσότερο», είπε.

-Ακόμη χειρότερα το γεωπολιτικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται ως πολύ δύσκολο. Το ΔΝΤ κάνει λόγο για μεγάλες ανησυχίες για την επεκτεινόμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή και πιθανότητα η σύγκρουση αυτή να αποσταθεροποιήσει τις περιφερειακές οικονομίες και τις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου. «Ο ανθρωπιστικός αντίκτυπος, παράλληλα με τους παρατεταμένους πολέμους στην Ουκρανία και αλλού, είναι αποκαρδιωτικός», σημείωσε η Γκεοργκίεβα

-Πάνω από όλα, όλα αυτά συμβαίνουν σε μια εποχή που οι προβλέψεις του ΔΝΤ δείχνουν «έναν ασυγχώρητο συνδυασμό χαμηλής ανάπτυξης και υψηλού χρέους -ένα δύσκολο μέλλον», είπε.

Οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις

Πρώτος τομέας προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων από το ΔΝΤ είναι να λειτουργήσουν οι αγορές εργασίας προς όφελος περισσότερων ανθρώπων. «Αντιμετωπίζουμε έναν κόσμο με βαθιά άνισα δημογραφικά στοιχεία: αυξανόμενοι νέοι πληθυσμοί σε ορισμένα μέρη, γηράσκουσες κοινωνίες αλλού. Η οικονομική μετανάστευση μπορεί να βοηθήσει αλλά μόνο μέχρι ένα σημείο, δεδομένων των ανησυχιών σε πολλές χώρες. Επίσης, μπορούν να υποστηριχθούν μέτρα που θα βοηθήσουν στην ένταξη περισσότερων γυναικών στο εργατικό δυναμικό. Πάνω απ ‘όλα, υπάρχει ανάγκη για μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση των συνόλων δεξιοτήτων και την αντιστοίχιση των κατάλληλων ανθρώπων με τις κατάλληλες θέσεις εργασίας», ζήτησε η Γκερογκίεβα.

https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/10/17_10_ot_IMF2.png

Δεύτερος τομέας προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων είναι η κινητοποίηση κεφαλαίων. Το ΔΝΤ παραδέχεται ότι υπάρχει αφθονία κεφαλαίων παγκοσμίως, αλλά συχνά όχι στις σωστές θέσεις ή στους σωστούς τύπους επενδύσεων, όπως αναφέρεται. Η εποπτεία του χρηματοπιστωτικού τομέα πρέπει όχι μόνο να διασφαλίζει σταθερότητα και ανθεκτικότητα, αλλά και να ενθαρρύνει τη συνετή ανάληψη κινδύνων και τη δημιουργία αξίας, προτείνει το Ταμείο.

Τρίτος τομέας είναι η ενίσχυση της παραγωγικότητας. Αυτό μπορεί να γίνει από τη βελτίωση της διακυβέρνησης και των θεσμών έως τη μείωση της γραφειοκρατίας έως την αξιοποίηση της δύναμης της τεχνητής νοημοσύνης. Επίσης ζητούνται περισσότερες και καλύτερες δαπάνες για την εκπαίδευση και την Έρευνα και Τεχνολογία.

Εμπόριο, κλιματική αλλαγή και ΑΙ

Ας μην λαμβάνουμε τις παγκόσμιες εντάσεις ως δεδομένες, αλλά ας προσπαθήσουμε τις μειώσουμε τη γεωπολιτική θερμοκρασία και να ασχοληθούμε με δράσεις για ζητήματα που μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο από κοινού, προτείνει η Γκεοργκίεβα:

-Εμπόριο: Μέχρι στιγμής έχει δείξει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα απέναντι σε νέα εμπόδια, τα οποία συχνά αντιμετωπίζονται μέσω τρίτων χωρών. Αλλά μια τέτοια ανακατεύθυνση δεν είναι αποτελεσματική, ούτε μπορούμε να υποθέσουμε ότι θα συνεχιστεί επ’ αόριστον. Οι χώρες καλό θα ήταν να αναγνωρίσουν ότι το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα που βασίζεται σε κανόνες απέφερε πολλά οφέλη και αξίζει να διατηρηθεί, προτείνει η επικεφαλής του Ταμείου.

Κλίμα: Ο πλανήτης αντιμετωπίζει «υπαρξιακή πρόκληση, με τις χώρες που συνέβαλαν λιγότερο στις παγκόσμιες εκπομπές να υποφέρουν πλέον περισσότερο», αναφέρεται. Η απροσδόκητα γρήγορη υπερθέρμανση του πλανήτη πρέπει να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Οι παγετώνες λιώνουν, οι πάγοι θρυμματίζονται. Τα δυσμενή καιρικά φαινόμενα έχουν στείλει ένα κακό μήνυμα από το μέλλον. Το ΔΝΤ ζητά να δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος για την πράσινη μετάβαση, να καταργηθούν οι επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων και οδηγηθεί το κεφάλαιο εκεί που χρειάζεται περισσότερο.

ΑΙ: Η τεχνητή νοημοσύνη έχει προοπτικές για υψηλότερη παραγωγικότητα. Έρευνα του ΔΝΤ διαπιστώνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη, εάν διαχειριστεί σωστά, έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την παγκόσμια ανάπτυξη έως και 0,8 ποσοστιαίες μονάδες. Ωστόσο το ΑΙ χρειάζεται επειγόντως εποπτικούς και ηθικούς κώδικες που είναι θεμελιωδώς παγκόσμιοι. Αυτή η τεχνολογία δεν θα περιμένει για αυτό οι χώρες οφείλουν να βιαστούν, ζητά η Γκερογκίεβα.