Η δύναμη της δημιουργίας αγορών

Το εμπορικό ισοζύγιο συνεχίζει να έχει θεαματικά ελλείμματα, ο εισαγόμενος πληθωρισμός είναι πάντα ενεργός και η κατανάλωση αντιπροσωπεύει πάνω από το 80% του ΑΕΠ. Έχουμε έτσι, όπως και στο παρελθόν, καταναλωτική και όχι παραγωγική ανάπτυξη, γεγονός που δεν φαίνεται να απασχολεί τους επαΐοντες. Είναι πολύ πιο εύκολο γι’ αυτούς να μοιράζουν επιδόματα, να επιβάλλουν πρόστιμα, να απειλούν επιχειρήσεις και προσφέρουν προστασίες, παρά να λένε ότι χωρίς τη δύναμη δημιουργίας αγορών εκτός Ελλάδος, σε λίγα χρόνια, το υπέρογκο δημόσιο χρέος θα μας φέρει εκ νέου μπροστά σε νέα μνημόνια, πιθανότατα χειρότερα από τα προηγούμενα.

Αυτά είναι δύσκολα θέματα και δεν «πουλάνε», στους υπηκόους. Και όσοι από αυτούς τους τελευταίους το καταλαβαίνουν την «αμολάνε» και πάνε προς Αυστραλία, Ντουμπάϊ, Σιγκαπούρη και Ταϊλάνδη πλευρά.

Κατά τα λοιπά, την ώρα που η Ελλάδα χάνει μυαλά και γνώση, διαπραγματεύεται με την Αίγυπτο να κάνει εισαγωγή λαντζέρηδων και οδοκαθαριστών. Χάνει παραγωγούς προστιθέμενης αξίας από τα μια πλευρά και δεν έχει ανειδίκευτο δυναμικό από την άλλη. Πως υπό παρόμοιες συνθήκες η χώρα θα αλλάξει «παραγωγικό μοντέλο», αυτό ίσως να εμπίπτει στις αρμοδιότητες κάποιου νέου Μαντείου Δελφών.
«….Χωρίς επενδύσεις και νέες αγορές εκτός Ελλάδος, η ελληνική οικονομία ποτέ δεν πρόκειται να ξεφύγει από τις δαγκάνες του δανεισμού και της λιτότητας που αυτός συνεπάγεται, μετά από μικρές περιόδους ευφορίας….». Ο καθηγητής Μίκαελ Μπόσκιν συνήθως μιλάει έξω από τα δόντια και είναι κατηγορηματικός: «…..Η Ελλάδα, περισσότερο από άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, έχει πέσει στην αποκαλούμενη παγίδα της κατανάλωσης με δανεικά και, αν δεν ξεφύγει από αυτόν τον φαύλο κύκλο, στην παρούσα διεθνή οικονομική συγκυρία είναι καταδικασμένη να φυτοζωεί…..», μάς λέει. «….Θα πρέπει να γίνει κατανοητό, στην Ευρώπη γενικότερα, ότι υψηλές δημόσιες δαπάνες, φόροι και χρέος είναι φρένα στην οικονομική ανάπτυξη αλλά και στην μελλοντική βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Στην δε ελληνική περίπτωση κάνουν ανέφικτη την δημιουργία αγορών, που είναι μέγα ζητούμενο για την οικονομία σας…..».

Με τα λόγια του αυτά, ο γνωστός καθηγητής του πανεπιστημίου Στάνφορντ και μέλος του Ιδρύματος Χούβερ, θέτει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα: αυτό της δημιουργίας αγορών και της στρατηγικής που συνδέει άμεσα την καινοτομία με την ανάπτυξη.
«…..Οι επενδύσεις που δημιουργούν αγορές…..», έγραφε πρόσφατα ο Κλαίητον Κρίστερσεν, καθηγητής Διοικήσεως Επιχειρήσεων του Χάρβαρντ, «…..χρειάζονται δύο πράγματα: έναν επιχειρηματία ο οποίος σημειώνει την ανεκπλήρωτη ανάγκη πελατών και την παρουσία μίας οικονομικής πλατφόρμας – δηλαδή μία κατάλληλη τεχνολογία ή ένα χαρακτηριστικό στο προϊόν ή στο επιχειρηματικό μοντέλο που φέρνει σημαντικά πλεονεκτήματα – στις οικονομίες κλίμακας…..».

Κατά τον Κλ. Κρίστερσεν, για να είναι αποτελεσματική η δυναμική της δημιουργίας αγορών, η καινοτομία θα πρέπει να έχει βιώσιμο χαρακτήρα, να είναι αποδοτική και να μπορεί γρήγορα να γίνεται φθηνή.

Στο πλαίσιο αυτής της καινοτομικής λογικής, ο Γάλλος σύμβουλος επιχειρήσεων Φιλίπ Λεντάν, σε μία ανοικτή συζήτηση που είχαμε πριν λίγο καιρό σε ευρωπαϊκή εκδήλωση στις Βρυξέλλες για την επιχειρηματικότητα, μάς είπε ότι «…..χωρίς την καλλιέργεια καινοτόμου επιχειρηματικού πνεύματος στο εσωτερικό μιας χώρας, οι προσπάθειες για δημιουργία αγορών θα είναι εξαιρετικά δύσκολες. Ειδικά στην Ελλάδα, πρέπει να ξεχάσετε ότι η ανάκαμψη και η ανάπτυξη μπορούν πλέον να προέλθουν από την οικοδομή και την κατανάλωση. Έξοδος από την κρίση σημαίνει απόρριψη αυτής της λογικής. Το παρελθόν δεν βοηθά την αποκρυπτογράφηση του μέλλοντος. Οι νέες ανάγκες απαιτούν και νέες επιχειρήσεις. Αυτό είναι σήμερα το πρόβλημα…..».

Και για να αντιμετωπιστεί, απαιτείται μια ρηξικέλευθη «μεταμορφωτική πολιτική» ικανή να φέρει τα πάνω – κάτω. «…..Στη σημερινή μεταβατική εποχή μας, η επιχειρηματικότητα αποτελεί ζωτικό αναπτυξιακό κλειδί. Θέσεις εργασίας και πλούτο προς διανομή, δημιουργούν οι εταιρείες και οι ηγέτες τους. Είναι οι επιχειρηματίες και οι επιχειρήσεις που επιλέγουν να ξοδέψουν ή όχι, να επενδύσουν ή όχι, να προσλάβουν ή όχι…..»,προσθέτει ο Αντριαν Γουλντριτζ, συνεργάτης του περιοδικού  The Economist.

Στην Ελλάδα του κρατισμού, όμως, απέχουμε πολύ από τού να μπορέσουμε να μπούμε σε μία φάση μεταμορφωτικής οικονομικής αναπτύξεως, με άμεση συνέπειά της την τόσο επιθυμητή κοινωνική ευημερία.