Highlands Σκωτίας: Το πεδίο μάχης για το καθαρό μηδέν του Η.Β.

Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου θέλει να φτάσει τον στόχο της για μηδενικής εκπομπές και σε αυτό το πλαίσιο λέει ότι η επέκταση του δικτύου των εναέριων γραμμών μεταφοράς ρεύματος στη βόρεια Σκωτία είναι αναπόσπαστο μέρος της ευρύτερης φιλοδοξίας της να παραδώσει 55 GW υπεράκτιας αιολικής ενέργειας μέχρι το 2030.

Αυτό επηρεάζει ντόπιους κατοίκους και επιχειρηματίες, όπως ο Άλαστερ Μακφί στο αγροτικό Aberdeenshire που παλεύει  αγωνίζεται για την εταιρική βιωσιμότητα.

Κλιματική αλλαγή: Πώς «τρώει» μία παραλία στη Σκωτία

Η οικογενειακή επιχείρηση, η οποία παράγει συστατικά όπως ζύμη μπισκότων, σχεδιάζει να κατασκευάσει ηλιακό πάρκο για να συμπληρώσει τις ανεμογεννήτριές της καθώς ερευνά τη χρήση πράσινων λεβήτων υδρογόνου για να φτάσει σε ουδετερότητα άνθρακα έως το 2030.

Αλλά μια προτεινόμενη διαδρομή για εναέριους πυλώνες κοντά στην επιχείρηση, όπου εργάζονται 240 άτομα, απειλεί τώρα τη μακροπρόθεσμη επέκταση της εταιρείας.

Πολλές αντιθέσεις στο σχεδιαζόμενο δίκτυο πυλώνων.

Η SSEN, ο βραχίονας μετάδοσης του ενεργειακού γίγαντα SSE, πραγματοποιεί διαβουλεύσεις σε δημοτικές αίθουσες χωριών στη βόρεια Σκωτία καθώς η εταιρεία ξεκινά μια σημαντική αναβάθμιση του δικτύου που στηρίζει την πορεία του Ηνωμένου Βασιλείου προς το καθαρό μηδέν.

«Εάν η SSE βάλει τους πυλώνες εκεί που θέλει, θα επηρεάσει πολλά μελλοντικά σχέδια, μόλις δαπανήσουμε 10 εκατομμύρια λίρες για τον εκσυγχρονισμό του χώρου», είπε ο Μακφί στους Financial Times.

Ο Μακφί είπε ότι η προτεινόμενη διαδρομή θα τοποθετούσε έως και οκτώ πυλώνες στη γη της εταιρείας του, καταστρέφοντας την παροχή νερού και επίσης διαταράσσοντας φωλιές πετρίτη. «Αλλά δεν τους ενδιαφέρει αυτό», πρόσθεσε.

Τα Highlands έχουν γίνει πεδίο μάχης στον καθαρό μηδενικό αγώνα, δεδομένου του μεγάλου αριθμού αιολικών πάρκων της Βόρειας Σκωτίας. Η άνοδος της αγροτικής αντίθεσης στις εναέριες γραμμές ηλεκτρικής ενέργειας απειλεί να εκτροχιάσει τη δέσμευση της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου να απελευθερώσει το ηλεκτρικό δίκτυο από τον άνθρακα έως το 2030.

Οι ακτιβιστές, φοβούμενοι ένα ταλαιπωρημένο τοπίο και την κατακόρυφη πτώση των τιμών των κατοικιών, επιχειρηματολογούν με πάθος για υπόγεια ή υποθαλάσσια καλώδια για να μεταδώσουν το πλεόνασμα ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας της Σκωτίας σε περιοχές με υψηλότερη ζήτηση στην Αγγλία.

Για την SSE και την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, τα νέα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και οι σχετικές υποδομές ηλεκτρικής ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας στοιχεία για την μεταστροφή του ενεργειακού μείγματος του Ηνωμένου Βασιλείου μακριά από τα ορυκτά καύσιμα.

Θέμα εθνικής ασφάλειας οι πυλώνες στα Highlands

Ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ είπε ότι η υπογειοποίηση των καλωδίων είναι πολύ δαπανηρή, υποστηρίζοντας ότι οι εναέριοι πυλώνες ήταν απαραίτητη θυσία για καθαρή ενέργεια. Ο υπουργός Ενέργειας Εντ Μίλιμπαντ έχει δεσμευθεί να προστατεύσει τις πράσινες υποδομές από «όσους θέτουν εμπόδια» ως θέμα εθνικής ασφάλειας.

Μία από τις γραμμές, η σύνδεση Kintore-Tealing 400 kV, θα έχει πυλώνες που έχουν ύψος 57 μέτρα κατά μέσο όρο και εκτείνονται 105 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Αμπερντίν μέσω εύφορων χωραφιών πατάτας και της ειδικής περιοχής του Braes of the Mearns στα βόρεια του Νταντί.

Οποιαδήποτε υποδομή πρέπει να είναι η σωστή τεχνολογία στη σωστή θέση, αλλά οι τεράστιοι πυλώνες δεν είναι σωστοί με κανέναν τρόπο

«Εργαζόμαστε για να αντιταχθούμε στις προτάσεις», δήλωσε στους FT η Τρέισι Σμιθ, συνιδρυτής της εκστρατείας «Save Our Mearns». «Όλοι συμφωνούμε ότι οποιαδήποτε υποδομή πρέπει να είναι η σωστή τεχνολογία στη σωστή θέση, αλλά οι τεράστιοι πυλώνες δεν είναι σωστοί με κανέναν τρόπο και ούτε η βιομηχανοποίηση της βορειοανατολικής Σκωτίας».

Ορισμένοι υποστηρικτές πιστεύουν ότι οι νομικές προκλήσεις και τα παράπονα προς τους σχεδιαστές από το δημοτικό συμβούλιο μπορεί να καθυστερήσουν την ανάπτυξη, διαταράσσοντας τα χρονοδιαγράμματα χρηματοδότησης του έργου και αναγκάζοντας την κυβέρνηση να διερευνήσει εναλλακτικές διαδρομές για να χειριστεί την αυξανόμενη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια.

Η SSEN Transmission δήλωσε ότι δεσμεύτηκε σε «ουσιώδεις διαβουλεύσεις» που είχαν ήδη οδηγήσει σε εναλλακτικές διαδρομές των εναέριων γραμμών, καθώς εξισορροπεί την «ανάδραση της κοινότητας παράλληλα με τεχνικούς και περιβαλλοντικούς περιορισμούς».

Οκτώ νέες και αναβαθμισμένες εναέριες γραμμές και υποθαλάσσια καλώδια θα παίξουν «μείζονα ρόλο» στην επίτευξη των κλιματικών στόχων και των στόχων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ανέφερε.

Οι γεωγραφικοί περιορισμοί περιόρισαν τη χρήση υπεράκτιων λύσεων και οι εναέριες γραμμές θα μπορούσαν να μεταφέρουν περίπου τρεις φορές περισσότερη ισχύ από τα υποθαλάσσια καλώδια, πρόσθεσε η SSEN.

Θεριεύει η αντίδραση στα Highlands

Αλλά πολλοί άνθρωποι κινητοποιούνται ενάντια στον μεγάλο αριθμό πράσινων έργων που ριζώνουν στα Highlands.

Για να επιταχυνθεί η διαδικασία διαβούλευσης, οι κυβερνήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου και της Σκωτίας βρίσκονται σε συνομιλίες για τον σχεδιασμό μεταρρυθμίσεων για τον εξορθολογισμό των διαδικασιών καθώς και οι δύο κυβερνήσεις προσπαθούν να επιτύχουν φιλόδοξους κλιματικούς στόχους.

Αντί για δαπανηρές και μακροχρόνιες τοπικές δημόσιες έρευνες για την εξέταση των αντιρρήσεων, οι κυβερνητικοί προγραμματιστές της Σκωτίας θα συγκεντρώνουν υποβολές για να αποφασίσουν ποιες περιοχές απαιτούν περαιτέρω έρευνα.

Ο Νικ Γουίνσερ, επίτροπος ηλεκτρικού δικτύου του Ηνωμένου Βασιλείου, σε μια έκθεση του 2023 για την επιτάχυνση της υποδομής μεταφοράς συνέστησε την ευθυγράμμιση του συστήματος συναίνεσης στη Σκωτία του 1989 με τον νόμο προγραμματισμού του 2008 που χρησιμοποιείται νότια των συνόρων.

Συνέστησε επίσης να αφαιρεθεί το δικαίωμα για δημόσιες έρευνες από τις αρχές σχεδιασμού και να δοθεί στους υπουργούς της Σκωτίας.

Ο Στίβεν Μακέλαρ, επικεφαλής της πολιτικής δικτύων στο φορέα του κλάδου, είπε ότι στόχος ήταν να επιταχυνθεί η διαδικασία για να γίνει «πιο λεία».