Μολδαβία: Πύρρειος νίκη για την ευρωπαϊκή πορεία

Με μια πολύ ισχνή πλειοψηφία η Μολδαβία είπε «ναι» στο να προχωρήσουν οι συνομιλίες για ένταξη στην ΕΕ, με την πρόεδρο της χώρας Μάγια Σάντου να βρίσκεται αντιμέτωπη με έντονες προκλήσεις, καθώς ήλπιζε να εξασφαλίσει ηχηρή υποστήριξη για την φιλοευρωπαϊκή πολιτική της.

Οι Μολδαβοί προσήλθαν χθες στις κάλπες όχι μόνο για να εκλέξουν νέο πρόεδρο, αλλά και για να αποφασίσουν για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας τους, σε μία κρίσιμη διπλή ψηφοφορία για το μέλλον της περίκλειστης πρώην σοβιετικής δημοκρατίας των 2,5 εκατ. ψυχών, εν μέσω καταγγελιών για ρωσική ανάμειξη.

Οσον αφορά τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών, η νυν πρόεδρος Σάντου επικράτησε στον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας με σχεδόν 42%, ποσοστό πολύ χαμηλότερο από το αναμενόμενο, αλλά τώρα θα αντιμετωπίσει στον δεύτερο γύρο τον μεγαλύτερο ανταγωνιστή της, τον Αλεξάντρ Στογιάνογλο, έναν φιλορώσο πρώην εισαγγελέα, που λαμβάνει περίπου 26%.

Ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών προγραμματίζεται για τις 3 Νοεμβρίου.

Μολδαβία: Αγωνία για τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος για ένταξη στην ΕΕ

Ιστορικές επιλογές στη Μολδαβία

Η Σάντου είχε θέσει το δημοψήφισμα ως ένα ιστορικό δίλημμα για το πρώην σοβιετικό έθνος: να επιλέξει μεταξύ στενότερης ενσωμάτωσης με τη Δύση και της επιστροφής στο ρωσικό μαντρί.

Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα τη Δευτέρα έδειξαν ότι το ναι υπερψηφίστηκε με 50,38% μετά την καταμέτρηση των ψήφων από 99,37% των εκλογικών τμημάτων- μια εκπληκτικά μικρή νίκη με μόλις 11.300 ψήφους σε σύνολο 1,5 εκατομμυρίου ψηφοφόρων.

Οι δημοσκοπήσεις έδειχναν προηγουμένως μια σημαντική πλειοψηφία στη Μολδαβία —μια από τις φτωχότερες χώρες της Ευρώπης, που βρίσκεται ανάμεσα στη Ρουμανία και την Ουκρανία— να υποστηρίζει την ιδέα της ένταξης στην ΕΕ.

Με ανάρτησή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν γράφει: «Συγχαρητήρια στον λαό της Μολδαβίας και σε εσάς, Maia Sandu. Τα καταφέρατε ξανά! Μπροστά στην υβριδική τακτική της Ρωσίας, η Μολδαβία δείχνει ότι είναι ανεξάρτητη, είναι ισχυρή και θέλει ευρωπαϊκό μέλλον!»

Η κυβέρνηση της Σάντου, κατέθεσε αίτηση για ένταξη λίγο μετά την έναρξη της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η ΕΕ καλωσόρισε την υποψηφιότητά της και ξεκίνησε τις ενταξιακές συνομιλίες νωρίτερα αυτό το έτος, δεσμεύοντας ένα πολυετές πακέτο 1,8 δισ. ευρώ για να βοηθήσει τη Μολδαβία στην ενταξιακή πορεία.

Ωστόσο, δεν υπήρχε καμία υποχρέωση για τη Σάντου να προκηρύξει το δημοψήφισμα σε αυτό το στάδιο της διαδικασίας και ορισμένοι δυτικοί αξιωματούχοι περιέγραψαν την κίνηση ως ένα επικίνδυνο στοίχημα που βασίζεται στην υπερβολική εμπιστοσύνη.

Επίθεση

Μιλώντας σε δημοσιογράφους στην εκλογική της έδρα καθώς τα αποτελέσματα άρχισαν να βγαίνουν το βράδυ της Κυριακής, η Σάντου κατήγγειλε μια «άνευ προηγουμένου επίθεση» στη δημοκρατική διαδικασία από «ξένες δυνάμεις».

Για εβδομάδες πριν από την ημέρα των εκλογών, οι αρχές της Μολδαβίας εξέδιδαν προειδοποιήσεις για έντονη ρωσική παρέμβαση, περιγράφοντας έναν αγώνα ενάντια σε ένα δίκτυο πληρεξούσιων που μοιάζει με Λερναία Ύδρα και μια επίθεση παράνομων χρημάτων που προορίζονται για την αγορά ψήφων.

Οι αρχές επιβολής του νόμου υπολόγισαν ότι η Ρωσία είχε ξοδέψει περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια σε επιχειρήσεις επιρροής και δωροδοκία ψηφοφόρων,  χρησιμοποιώντας κεφάλαια που έφτασαν στη χώρα με  επιβατικές πτήσεις από τη Μόσχα.

Αυτό το δίκτυο αναπτύχθηκε αρκετά αποτελεσματικά την ημέρα των εκλογών, είπε στους Financial Times, ένας αξιωματούχος ασφαλείας.

Η Σάντου κατήγγειλε ότι η κυβέρνησή της είχε στοιχεία ότι «εγκληματικές ομάδες» είχαν «στοχεύσει να αγοράσουν 300.000 ψήφους» για να επηρεάσουν τα αποτελέσματα. «Συνεργαζόμενοι με ξένες δυνάμεις που είναι εχθρικές προς τα εθνικά μας συμφέροντα, [αυτές] έχουν επιτεθεί στη χώρα μας με δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, ψέματα και προπαγάνδα», είπε. «Δεν θα κάνουμε πίσω».

Το Κρεμλίνο είχε προηγουμένως αρνηθεί οποιαδήποτε ανάμιξη στις εκλογές της Μολδαβίας και κατηγόρησε τον Σάντου ότι καταπνίγει τις φιλορωσικές πολιτικές απόψεις στη χώρα.

Τη Δευτέρα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ χαρακτήρισε τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος ως ύποπτα, υποστηρίζοντας ότι ο αριθμός των ψήφων υπέρ της προέδρου και της ένταξης στην ΕΕ αυξήθηκε «μηχανικά» και «με ανωμαλίες».

«Μπαίνουμε στην πιο ευάλωτη και ταραχώδη περίοδο», δήλωσε ο Βλάντισλαβ Κουλμίνσκι, πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Μολδαβίας.

«Η χώρα βρίσκεται στη μέση μιας γεωπολιτικής διελκυστίνδας όπου οι εξωτερικοί παίκτες έλκονται προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Και η Μολδαβία είναι πολύ ομοιόμορφα μοιρασμένη, αποδεικνύεται, μεταξύ αυτών των ανταγωνιστικών φορέων», είπε ο Kulminski. «Αυτή είναι μια κλασική συνταγή για πιθανή καταστροφή».