BRICS: H νέα τάξη πραγμάτων κατά τον Πούτιν

To κόκκινο χαλί στους γεωπολιτικούς συμμάχους της έστρωσε η Ρωσία, καθώς φιλοξενεί την 16η σύνοδο κορυφής των BRICS, προωθώντας την ατζέντα της για τη δημιουργία μιας «νέας παγκόσμιας τάξης» που αμφισβητεί τη Δύση. Η διήμερη σύνοδος που φιλοξενείται στην πόλη Καζάν έχει βασικό διακύβευμα τη διατύπωση προτάσεων που ως σκοπό έχουν να μειώσουν την ισχύ του δολαρίου και να ενισχύσουν την αποδολαριοποίηση.

Αν και ο οργανισμός BRICS δεν διαθέτει εξουσίες χάραξης πολιτικής ή χρηματοπιστωτικό σύστημα, η ομάδα ενώνεται με τον κοινό στόχο της αντίθεσή της στις δυτικές κυρώσεις και επιδιώκει ένα διεθνές σύστημα πληρωμών που θα επιτρέπει στα μέλη της να παρακάμπτουν τα μέτρα κυρώσεων.

BRICS: Κηρύσσουν τον «πόλεμο» στο δολάριο από το Καζάν [γράφημα]

Η σύνοδος κορυφής των BRICS πραγματοποιείται την ώρα που οι επικεφαλής των παγκόσμιων οικονομικών οργανισμών συγκεντρώνονται στην Ουάσινγκτον εν μέσω πολέμου στη Μέση Ανατολή και στην Ουκρανία, μιας εξασθενημένης κινεζικής οικονομίας και ανησυχιών ότι οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν νέες εμπορικές μάχες.

Οι ετήσιες συνεδριάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας αναμένεται να προσελκύσουν περισσότερα από 10.000 άτομα από υπουργεία Οικονομικών, κεντρικές τράπεζες και ομάδες της κοινωνίας των πολιτών για να συζητήσουν τις προσπάθειες για την τόνωση της ασταθούς παγκόσμιας ανάπτυξης, την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους και τη χρηματοδότηση της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια.

Η ατζέντα του Πούτιν για τη σύνοδο των BRICS

Η Ρωσία, κάτοχος της εκ περιτροπής προεδρίας των BRICS, οικονομικά απομονωμένη και υπό βαριές κυρώσεις από τη Δύση, εκτιμάται, σύμφωνα με το CNBC, ότι θα επιχειρήσει να αποδείξει ότι εξακολουθεί να χαίρει σεβασμού στην παγκόσμια σκηνή και ότι έχει ισχυρούς συμμάχους πρόθυμους που κάνουν τα στραβά μάτια στον συνεχιζόμενο πόλεμό της στην Ουκρανία.

Ο Πούτιν περιέγραψε την ενισχυμένη ομάδα BRICS ως «ισχυρή ένδειξη του αυξανόμενου κύρους της ένωσης και του ρόλου της στις διεθνείς υποθέσεις» και δήλωσε την Παρασκευή ότι σκοπεύει το λεγόμενο σχήμα «BRICS +» να αμφισβητήσει τη Δύση τόσο σε γεωπολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο.

«Στο ορατό μέλλον, οι BRICS θα δημιουργήσουν την κύρια αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ»

«Οι χώρες της ένωσής μας είναι ουσιαστικά οι κινητήριοι μοχλοί της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης. Στο ορατό μέλλον, οι BRICS θα δημιουργήσουν την κύρια αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ» είπε σε αξιωματούχους και επιχειρηματίες την περασμένη Παρασκευή στο επιχειρηματικό φόρουμ των BRICS στη Μόσχα, το οποίο προηγείται της συνόδου κορυφής της ομάδας, σε σχόλια που μεταφράστηκαν από το Reuters.

«Η οικονομική ανάπτυξη των μελών των BRICS θα εξαρτάται όλο και λιγότερο από την εξωτερική επιρροή ή παρέμβαση. Πρόκειται ουσιαστικά για οικονομική κυριαρχία», πρόσθεσε.

Η Ρωσία υποδέχεται 22 ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος έφτασε την Τρίτη, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το 45% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 35% της παγκόσμιας οικονομίας.

NOW – Putin and Xi shake hands and share smiles at BRICS summit in Russia.pic.twitter.com/2DcTiXXIr6

— Disclose.tv (@disclosetv) October 22, 2024

Το μερίδιο των BRICS στο παγκόσμιο ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί στο 37% μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας, ενώ το μερίδιο που αναλογεί στην ομάδα των επτά μεγάλων δυτικών οικονομιών θα μειωθεί σε περίπου 28% από 30% φέτος, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Η δημιουργία των BRICS

Το ακρωνύμιο BRIC επινοήθηκε το 2001 από τον τότε επικεφαλής οικονομολόγο της Goldman Sachs Τζιμ Ο’Νιλ σε μια ερευνητική εργασία που υπογράμμιζε το τεράστιο αναπτυξιακό δυναμικό της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Ινδίας και της Κίνας αυτόν τον αιώνα.

Η ομάδα αποτελούνταν αρχικά από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία και την Κίνα, προτού προσχωρήσει η Νότια Αφρική το 2010, δίνοντας στην οργάνωση των ταχέως οικονομικά αναπτυσσόμενων χωρών το σημερινό της όνομα. Έκτοτε έχει μετατραπεί σε ένα γεωπολιτικό φόρουμ για τα πιο ισχυρά έθνη του κόσμου εκτός της Δύσης.

Οι BRICS έχουν πλέον πρόσθετη επιρροή μετά την ένταξη τον Ιανουάριο της Αιγύπτου, της Αιθιοπίας, του Ιράν και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στην ομάδα τον Ιανουάριο, με τη συμμετοχή στο μπλοκ να αποτελεί ελκυστική προοπτική για τις χώρες που επιθυμούν να ενισχύσουν το εμπόριο, τις επενδύσεις και την οικονομική ανάπτυξη.

Η Ρωσία προσπαθεί να προσελκύσει αυτό που είναι συλλογικά γνωστό ως «Παγκόσμιος Νότος» – ή οικονομικά αναπτυσσόμενες χώρες στην Ασία, την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τη Λατινική Αμερική – και να αντιπαρατεθεί στον «Παγκόσμιο Βορρά» των βιομηχανικών χωρών, με παραδοσιακά επικεφαλής τις ΗΠΑ.

Οι φιλοδοξίες Πούτιν

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει εκφράσει συχνά τη φιλοδοξία του να εγκαθιδρύσει αυτό που αποκαλεί «νέα τάξη πραγμάτων» για να ανταγωνιστεί και να σφετεριστεί τη γεωπολιτική και οικονομική υπεροχή που απολαμβάνει η Δύση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, όπως σημειώνει το CNBC.

Νωρίτερα τον Οκτώβριο, ο ισχυρός άντρας του Κρεμλίνου είχε πει ότι η Μόσχα είναι ανοιχτή να χρησιμοποιήσει τη σύνοδο κορυφής για συζητήσεις με τους συμμάχους της σχετικά με τις «παραμέτρους της αλληλεπίδρασης στον αναδυόμενο πολυπολικό κόσμο και είναι ανοιχτή να συζητήσει τα θέματα της οικοδόμησης μιας νέας παγκόσμιας τάξης με όλους τους φίλους, τους εταίρους και τους ομοϊδεάτες μας» σύμφωνα με το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Tass.

Ο Πούτιν πρόσθεσε ότι «σε αυτό το πνεύμα προετοιμάζουμε τη σύνοδο κορυφής BRICS και Outreach/BRICS Plus», αναφερόμενος στην τελευταία ημέρα της τριήμερης συνόδου κορυφής, στην οποία συμμετέχουν αξιωματούχοι από σχεδόν 40 χώρες της Ασίας, της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Λατινικής Αμερικής, στο πλαίσιο της προσπάθειας της ομάδας να διευρύνει τους δεσμούς της με τον «Παγκόσμιο Νότο»

Η επέκταση του συνασπισμού των BRICS είναι τόσο σημαντική όσο και επιτελεστική, εκτιμά αναλυτής ασφαλείας.

Το αντιδυτικό αίσθημα

«Είναι ενδεικτικό μιας συλλογικής κίνησης απομάκρυνσης από τη Δύση, μια επίδειξη μιας θεμελιώδους αλλαγής εντός της παγκόσμιας τάξης που επιδιώκει να αμφισβητήσει τη δυτική οικονομική ηγεμονία» εξηγεί στο CNBC ο Κάλουμ Φρείζερ, ερευνητής σε θέματα ρωσικής και ευρασιατικής ασφάλειας στο think tank Royal United Services Institute (RUSI).

Η κύρια συγκολλητική ουσία που τους κρατάει ενωμένους είναι η φιλοδοξία να επιτύχουν την ίδια ποιότητα ζωής με τη Δύση

Ο Φρέιζερ πρόσθεσε ότι είναι «ακόμη ασαφές σε ποιο βαθμό οι BRICS+ θα μπορέσουν να αμφισβητήσουν την G7 που κυριαρχείται από τη Δύση, ή ακόμη και σε ποιο βαθμό είναι σε θέση να ευθυγραμμίσουν τα οράματά τους για το διεθνές σύστημα».

«Επί του παρόντος, η κύρια συγκολλητική ουσία που τους κρατάει ενωμένους είναι η φιλοδοξία να επιτύχουν την ίδια ποιότητα ζωής με τη Δύση, την οποία αισθάνονται ότι δεν μπορούν να επιτύχουν μέσω της συνεργασίας με τη Δύση. Τελικά, οι BRICS+ είναι αντιδυτικοί μόνο στο βαθμό που λειτουργούν ως εναλλακτικός θεσμός. Αυτό σημαίνει ότι μένει ακόμη να δούμε τι θα προσφέρει το BRICS+ στα κράτη μέλη του, αλλά η αυξημένη συνεργασία μεταξύ των μελών του είναι εξαιρετικά πιθανή»ανέφερε.

Η προεδρία της Ρωσίας στη σύνοδο κορυφής θα «αξιοποιηθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό για να καταδειχθεί η ισχυρή θέση της Ρωσίας στο πλαίσιο αυτής της αναδυόμενης τάξης», πρόσθεσε ο Φρέιζερ.

Ο ελέφαντας στο δωμάτιο – Η Ουκρανία

Η 16η σύνοδος κορυφής των BRICS πραγματοποιείται με θέμα την «ενίσχυση της πολυμέρειας για μια δίκαιη παγκόσμια ανάπτυξη και ασφάλεια», με το Κρεμλίνο να δηλώνει ότι οι ηγέτες των BRICS θα ανταλλάξουν απόψεις για «πιεστικά ζητήματα της παγκόσμιας και περιφερειακής ατζέντας», καθώς και για «τους τρεις κύριους πυλώνες συνεργασίας που προσδιορίστηκαν από τη ρωσική προεδρία: πολιτική και ασφάλεια, οικονομία και χρηματοοικονομικά, και πολιτιστικοί και ανθρωπιστικοί δεσμοί».

Το Κρεμλίνο πρόσθεσε ότι θα συζητηθεί επίσης η πιθανή διεύρυνση της ομάδας BRICS μέσω της δημιουργίας μιας νέας κατηγορίας «κρατών-εταίρων».

Δεν είναι σαφές εάν ο ελέφαντας στο δωμάτιο – ο συνεχιζόμενος πόλεμος της Ρωσίας με την Ουκρανία – θα αναγνωριστεί στη σύνοδο κορυφής. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε στην εφημερίδα Izvestia ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία δεν περιλαμβάνεται στην ημερήσια διάταξη, αλλά επέμεινε ότι οι συμμετέχοντες θα μπορούσαν να «θέσουν το θέμα αυτό κατά την κρίση τους», σύμφωνα με μετάφραση της Google.

A connect like no other!

Thankful for the welcome in Kazan. The Indian community has distinguished itself all over the world with their accomplishments. Equally gladdening is the popularity of Indian culture globally. pic.twitter.com/5Tc7UAF9z3

— Narendra Modi (@narendramodi) October 22, 2024

Αυτό έπραξε ο Ναρέντα Μόντι όπως αναφέρει το Reuters. Ο πρωθυπουργός της Ινδίας είπε στον Πούτιν, την παραμονή της συνόδου κορυφής των BRICS, ότι επιθυμεί την ειρήνη στην Ουκρανία και ότι το Νέο Δελχί είναι έτοιμο να βοηθήσει στην επίτευξη εκεχειρίας για τον τερματισμό της πιο θανατηφόρας σύγκρουσης στην Ευρώπη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

«Βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή για το θέμα της συνεχιζόμενης σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας», δήλωσε ο Μόντι. «Πιστεύουμε ότι τα προβλήματα πρέπει να επιλύονται μόνο με ειρηνικά μέσα».

«Υποστηρίζουμε πλήρως την έγκαιρη αποκατάσταση της ειρήνης και της σταθερότητας. Όλες μας οι προσπάθειες δίνουν προτεραιότητα στην ανθρωπότητα. Η Ινδία είναι έτοιμη να παράσχει κάθε δυνατή υποστήριξη κατά τους επόμενους χρόνους», είπε, προσθέτοντας ότι θα συζητήσει τα θέματα με τον Πούτιν.

Ο Πούτιν ευχαρίστησε τον πρωθυπουργό Μόντι για την αποδοχή της πρόσκλησης να επισκεφθεί το Καζάν και δήλωσε ότι η Ρωσία και η Ινδία μοιράζονται μια «προνομιακή στρατηγική εταιρική σχέση».

Το Κρεμλίνο εμφανίζεται πρόθυμο να αποφύγει την αναφορά σε αυτό που αποκαλεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία, δηλώνοντας ότι οι συζητήσεις των BRICS+ θα αφορούν «πιεστικά διεθνή ζητήματα, με ιδιαίτερη έμφαση στην κλιμακούμενη κατάσταση στη Μέση Ανατολή και στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των χωρών BRICS και του Παγκόσμιου Νότου προς το συμφέρον της βιώσιμης ανάπτυξης».

Οι συναντήσεις Πούτιν

Ο Πούτιν θα έχει συναντήσεις με διάφορους ηγέτες που θα παρευρεθούν, μεταξύ των οποίων ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι, ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Αναμένεται επίσης ότι ο Πούτιν και ο Ιρανός ομόλογός του Μασούντ Πεζεσκιάν θα μπορούσαν να υπογράψουν στη σύνοδο κορυφής μια «συμφωνία συνολικής στρατηγικής εταιρικής σχέσης» που θα μπορούσε να σηματοδοτήσει τη δέσμευσή τους να εμβαθύνουν τη στρατιωτική και αμυντική συνεργασία. μετά από αρκετά χρόνια ανταλλαγής στρατιωτικής και τεχνικής υποστήριξης εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία.

Συναντήσεις με τον πρόεδρο της Νότιας Αφρικής Cyril Ramaphosa και τον Αιγύπτιο πρόεδρο Abdel Fattah al-Sisi έχουν επίσης προγραμματιστεί να πραγματοποιηθούν αυτή την εβδομάδα, σύμφωνα με τα σχόλια του Yury Ushakov, βοηθού του Πούτιν στην εξωτερική πολιτική. Ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα ακύρωσε το ταξίδι του στη Ρωσία μετά τον τραυματισμό του στο κεφάλι σε ατύχημα στο σπίτι του το περασμένο Σαββατοκύριακο.

Η Σαουδική Αραβία, η οποία έχει προσκληθεί να συμμετάσχει στην ομάδα BRICS αλλά δεν έχει ακόμη προσχωρήσει επίσημα, συμμετέχει επίσης στην τελευταία σύνοδο κορυφής στην πόλη Καζάν της νοτιοδυτικής Ρωσίας. Η Αργεντινή αποφάσισε το 2023 να μην ενταχθεί στην ομάδα, επικαλούμενη αλλαγή της εξωτερικής της πολιτικής.