Ελληνική οικονομία: Διπλό καμπανάκι ΙΟΒΕ για ισοζύγιο και επενδύσεις

Διπλό καμπανάκι για την πορεία που έχει λάβει η ελληνική οικονομία έκρουσε ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας, κατά την παρουσίαση της τριμηνιαίας έκθεσης του Ιδρύματος στην επίσημη πρώτη του νέου προέδρου και πρώην επικεφαλής του ΣΕΤΕ Γιάννη Ρέτσου.

Σύμφωνα με τον κ. Βέττα, οι χαμηλές επενδύσεις και το υψηλό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αποτελούν σημεία προβληματισμού για την ελληνική οικονομία, η οποία αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 2,3% φέτος και 2,4% το 2025, υπό την αίρεση του να σημειωθεί καλή πορεία των επενδύσεων. Μάλιστα, σε άλλο σημείο, ο κ. Βέττας σημείωσε ότι η χώρα μας παρουσιάζει «Υστέρηση στους τομείς έντασης γνώσης σε σχέση με ΕΕ».

Αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στην ελληνική οικονομία

Όπως είπε ο Νίκος Βέττας τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη θα υπάρξει «μεγέθυνση ακόμη ισχυρότερη από όσο νομίζαμε», σημειώνοντας, ωστόσο, ότι αυτό «δεν αμβλύνει τις ανησυχία μας για τον μεσοπροθεσμο ορίζοντα αλλά τις εντείνει».

Ακόμη, προβλέπεται αποκλιμάκωση του πληθωρισμού από 3% φέτος στο 2,4% του χρόνου, κάτι που σημαίνει πως η χώρα μας θα παραμείνει και του χρόνου πάνω από το όριο του 2% που θέτει η ΕΚΤ, κάτι που συνιστά συνέχιση της ακρίβειας.

Αναφερόμενος στα στοιχεία του τελευταίου τριμήνου για τις επενδύσεις, ο κ. Βέττας επισήμανε πως «Συνολικά είναι πάνω από 29%, αλλά οι πάγιες επενδύσεις μόλις στο 4%. Το υπόλοιπο ποσοστό αποτελεί αποθέματα». Ακόμη, ο ίδιος σημείωσε ότι σημειώνεται «μικρή αύξηση εξαγωγών» αλλά είναι «πολλαπλάσιες οι εισαγωγές» αφού «Καθώς αναπτύσσεται η οικονομία τραβάει επενδύσεις».

Ωστόσο, ο ίδιος σημείωσε ότι αποτελεί σημείο προβληματισμού. Όπως εξήγησε έγινε «Ζημιά στο ισοζύγιο λόγω πανδημίας, ενώ το δεύτερο πλήγμα αποτελεί η άνοδος τιμών των ενεργειακών αγαθών».

ΔΝΤ: Τι προβλέπει για την ελληνική οικονομία – Πού θα κάτσει η μπίλια για ανάπτυξη και πληθωρισμό [πίνακες] 

Ελληνική οικονομία: Προσαρμογή στις νέες συνθήκες

Η ελληνική οικονομία καλείται να προσαρμοστεί σε κεντρικές διεθνείς τάσεις, στην κατανάλωση, στις επενδύσεις και στο διεθνές εμπόριο. Η ανθεκτικότητα κατανάλωσης υπήρξε διεθνής τάση που σταδιακά φθίνει. Υπάρχει πίεση σε Ελλάδα και Ευρώπη για τόνωση των επενδύσεων (π.χ. προτάσεις έκθεσης Draghi), με έμφαση σε τεχνολογίες αιχμής.

Παράλληλα, το διεθνές εμπόριο έχει αυξήσει τον βαθμό συσχέτισης και εξάρτησης των οικονομιών μεταξύ τους. Ανάγεται σε άμεση προτεραιότητα για την ελληνική οικονομία η εξειδίκευση της παραγωγής σε περιοχές υψηλής αξίας και καινοτομίας, προκειμένου να καταστεί λιγότερο ευάλωτη σε επόμενες διεθνείς αναταράξεις.

Μεσοπρόθεσμα, η ελληνική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με κρίσιμες προκλήσεις. Υπάρχει ανάγκη για ισχυρότερη δυναμική των παραγωγικών επενδύσεων, επαναφορά της ισορροπίας στο εξωτερικό ισοζύγιο, όπως μέσα από ενίσχυση των εξαγωγών και της εγχώριας αποταμίευσης, καθώς θα παραμένει διασφαλισμένη η δημοσιονομική σταθερότητα μεσοπρόθεσμα.

Ρέτσος: Θα πιάσουμε τα 21 δισ. ευρώ φέτος από τουρισμό

Από εκεί και πέρα, λόγω της ιδιότητάς του (πρώην πρόεδρος στον ΣΕΤΕ και επιχειρηματίας στον χώρο του τουρισμού), ο κ. Ρέτσος ρωτήθηκε για το αν ανησυχεί, εξαιτίας της της χειρότερης πορείας των τουριστικών εσόδων το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου σε σχέση με πέρυσι.

Ο ίδιος σημείωσε ότι «Ο τουρισμός ανταγωνίζεται τόσο έντονα τον εαυτό του. Έχει σημασία», επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα ήταν 9η τουριστική αγορά πέρυσι ανά τον κόσμο και 5η σε ό,τι αφορά το «brandname.

«Εάν δεν υπάρξει στρατηγική θα πέσουμε θύματα των παθογενειών», ανέφερε ο κ. Ρέτσος

Όπως είπε «Δεν έχει νόημα να κάνεις συγκρίσεις κάθε χρονο. Είμαστε μισό δισ. ευρώ καλύτερα με πέρυσι στο 8μηνο σχετικά με τα τουριστικά έσοδα», προβλέποντας ότι «Η Ελλάδα θα πιάσει φέτος τα 21 δισ. ευρώ».

Παράλληλα, ο κ. Ρέτσος έριξε τα βέλη του αναφέροντας «Δεν υπάρχει κεντρικός σχεδιασμός. Αναπτύσσεται αυθόρμητα και εξακολουθητικά», κάτι που αφορά όλες τις κυβερνήσεις αλλά και τους επιχειρηματίες. Για αυτό και σχολίασε πως «Εάν δεν υπάρξει στρατηγική θα πέσουμε θύματα των παθογενειών»

Προβλέψεις για την ελληνική οικονομία το 2024 και το 2025

Ο χαμηλός ρυθμός μεγέθυνσης της οικονομίας της Ευρωζώνης το 2024 σε συνδυασμό με την ήπια επιτάχυνσή του το 2025, η περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και των επιτοκίων, η γεωπολιτική αστάθεια, τα δημοσιονομικά μεγέθη και η εκτέλεση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, είναι οι πλέον καθοριστικοί παράγοντες της εξέλιξης του ΑΕΠ το 2024 και το 2025.

Οι παραδοχές του βασικού σεναρίου παρουσιάζονται αναλυτικά στην ενότητα 3.1Β, ενώ περιλαμβάνουν (α) ανάπτυξη στην Ευρωζώνη κατά 0,8% το 2024 και 1,3% το 2025 και πληθωρισμό στο 2,5% το 2024 και 2,2% το 2025, σύμφωνα με το βασικό σενάριο της ΕΚΤ (Σεπτέμβριος 2024) (β) διατήρηση της γεωπολιτικής αστάθειας με τις διεθνείς τιμές των ενεργειακών αγαθών ωστόσο να ακολουθούν σταθεροποιητικές τάσεις στα τέλη του 2024 και το 2025, χαμηλότερα από το επίπεδό τους το προηγούμενο δωδεκάμηνο ακολουθώντας το βασικό σενάριο της EIA, (γ) τα επιτόκια ακολουθούν την τάση των σημερινών προθεσμιακών συμβολαίων, δηλαδή το Euribor σταδιακά υποχωρεί στην περιοχή του 2,7% στα τέλη του 2024 και 1,8% στα τέλη του 2025 (δ) έγκαιρη εφαρμογή του αναθεωρημένου σχεδίου «Ελλάδα 2.0» το 2025, (ε) επίδοση εσόδων από τουρισμό το 2024 και το 2025 παρεμφερής με το 2023 σε πραγματικούς όρους

Το ΑΕΠ

Για το 2024, το ΙΟΒΕ προβλέπει ανάπτυξη 2,3%, σε σταθερές τιμές. Ως προς τις συνιστώσες της ανάπτυξης το 2024, αναμένεται σημαντική ενίσχυση των πάγιων επενδύσεων (+8,8%) και διεύρυνση της δυναμικής της ιδιωτικής κατανάλωσης (+2,2%). Στον εξωτερικό τομέα, αναμένεται σημαντική επιδείνωση στο εξωτερικό ισοζύγιο, με τις εξαγωγές να αυξάνονται ετησίως κατά 1,8% και τις εισαγωγές να αυξάνονται ετησίως κατά +5,8%.

Ο μέσος πληθωρισμός για το 2024 αναμένεται ελαφρά υψηλότερος από τον μέσο όρο στην Ευρωζώνη, στην περιοχή του 3,0%, ενώ η ανεργία αποκλιμακώνεται στην περιοχή του 10,1%.

Για το 2025, το ΙΟΒΕ προβλέπει παρεμφερή ανάπτυξη της τάξης του 2,4%, σε σταθερές τιμές, με αβεβαιότητα σχετικά με το μέγεθος των κινδύνων που απορρέουν από το διεθνές περιβάλλον. Ως προς τις συνιστώσες της ανάπτυξης το 2025, αναμένεται σημαντική ενίσχυση των πάγιων επενδύσεων (+11,0%) και επιβράδυνση της ιδιωτικής κατανάλωσης (+1,7%).

Η πρόβλεψη στο βασικό σενάριο μακροοικονομικών προβλέψεων του ΙΟΒΕ εγκυμονεί θετικές προοπτικές αλλά και κινδύνους για το 2024 και το 2025.

Στον εξωτερικό τομέα, αναμένεται μικρή βελτίωση στο εξωτερικό ισοζύγιο, με τις εξαγωγές να αυξάνονται ετησίως κατά 4,0% και τις εισαγωγές να αυξάνονται ετησίως κατά +2,9%. Ο μέσος πληθωρισμός για το 2025 αναμένεται ελαφρά υψηλότερος από τον μέσο όρο στην Ευρωζώνη, στην περιοχή του 2,4%, ενώ η ανεργία εκτιμάται ότι θα μειωθεί περαιτέρω, στην περιοχή του 9,3%.

Η πρόβλεψη στο βασικό σενάριο μακροοικονομικών προβλέψεων του ΙΟΒΕ εγκυμονεί θετικές προοπτικές αλλά και κινδύνους για το 2024 και το 2025.

Συνοψίζοντας, αναθεωρείται οριακά προς τα πάνω η προηγούμενη εκτίμηση για ανάκαμψη της εγχώριας οικονομίας σε +2,3% το 2024, ενώ εκτιμάται παρεμφερής ρυθμός ανάπτυξης το 2025, με μικρή αρνητική προοπτική, λόγω των προαναφερθέντων κινδύνων, με κυριότερους το ασταθές εξωτερικό περιβάλλον, την επιδείνωση του εξωτερικού ισοζυγίου και τη διατήρηση πληθωρισμού υψηλότερου του μέσου όρου στην Ευρωζώνη.

Οι βασικοί κίνδυνοι

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, βασικούς κινδύνους αποτελούν οι:

-Περαιτέρω γεωπολιτική αστάθεια και οικονομική αβεβαιότητα σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο (πόλεμος στην Ουκρανία, Μέση Ανατολή, εκλογές στις ΗΠΑ).

-Εναλλακτικό σενάριο μεγάλης αύξησης των διεθνών τιμών ενέργειας με αρνητικές επιπτώσεις στο κόστος παραγωγής και την αποκλιμάκωση των επιτοκίων.

-Υψηλό έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο, με διαρθρωτικά χαρακτηριστικά.

-Απώλεια ανταγωνιστικότητας λόγω υψηλότερου του μ.ό. της Ευρωζώνης πληθωρισμού.

-Αγορά εργασίας: βραδύτερη αποκλιμάκωση του ποσοστού ανεργίας, μεταξύ άλλων λόγω υψηλής διαρθρωτικής ανεργίας.

-Υψηλό επιτοκιακό spread δανείων-καταθέσεων και συστηματικά αρνητικός ρυθμός αποταμίευσης των νοικοκυριών.

-Καθυστερήσεις στην εξυγίανση των κόκκινων δανείων εκτός τραπεζικών ισολογισμών, που δρουν ως εμπόδιο στην ανακατανομή των πόρων.