Επιτόκια: Περιστέρια και γεράκια παίρνουν θέσεις μάχης – Η κρίσιμη συνεδρίαση της ΕΚΤ

Η αβεβαιότητα είναι η «συνταγή αποτυχίας» σε μια οικονομία. Ειδικά όταν προέρχεται από τη νομισματική της αρχή, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την Ευρωζώνη.

Διότι την ώρα που η ευρωπαϊκή οικονομία αποφεύγει οριακά τη συρρίκνωση τα τελευταία τρίμηνα, η κεντρική της τράπεζα εμφανίζεται διαρκώς διχασμένη για το μείγμα της πολιτικής που θα πρέπει να ακολουθηθεί για να αποκατασταθεί η σταθερότητα των τιμών.

Λαγκάρντ: Ξέρουμε τη ρότα του ταξιδιού – Θα αποφασίζουμε κάθε φορά το ρυθμό μείωσης

Και μέσα σε αυτή τη στάση, η ηγεσία αποφεύγει επιμελώς να παράσχει καθοδήγηση για την κατεύθυνση της πολιτικής, επαναλαμβάνοντας του ότι θα εξαρτηθεί από τα δεδομένα.

Τα γεράκια και τα περιστέρια της ΕΚΤ

Σε μία ακόμη τέτοια κατάσταση έχουν περιέλθει και πάλι οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σχετικά με το πού πρέπει να κατευθυνθεί η νομισματική πολιτική, με τις απόψεις να αρχίζουν να αποκλίνουν καθώς ο στόχος του ιδρύματος για τον πληθωρισμό 2% δείχνει να επιτυγχάνεται.

Ενώ μερικοί από τους αξιωματούχους συζητούν ανοιχτά την ανάγκη για πιο απότομες μειώσεις των επιτοκίων, τα «γεράκια» συνάδελφοί τους συστήνουν προσοχή.

Αν και τονίζουν ότι το κόστος δανεισμού δεν θα πρέπει να περιορίζει την οικονομία για περισσότερο από όσο χρειάζεται, υποστηρίζουν όμως ότι η μάχη ενάντια στις αυξημένες πιέσεις στις τιμές δεν έχει ακόμη κερδηθεί.

Μιλώντας για τα επιτόκια η κ. Λαγκαρντ έχει τονίσει ότι η κατεύθυνση της πολιτικής είναι ξεκάθαρη

Την περασμένη εβδομάδα, η ΕΚΤ μείωσε τα επιτόκια για τρίτη φορά φέτος, διαμορφώνοντας το βασικό επιτόκιο καταθέσεων στο 3,25%. Δεδομένης μάλιστα της πορείας της οικονομικής δραστηριότητας, αναλυτές και αγορές αναμένουν περισσότερες μειώσεις τους επόμενους μήνες. Αλλά όχι όλοι οι κεντρικοί τραπεζίτες…

Ενδεικτικό του κλίματος της απόκλισης ήταν και οι δηλώσεις των αξιωματούχων κατά τις ετήσιες συνεδριάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Τα τρία κριτήρια της Lagarde

Η Christine Lagarde, η Πρόεδρος της ΕΚΤ, δήλωσε ότι η κατεύθυνση της πολιτικής είναι ξεκάθαρη. «Νομίζω ότι για μένα η κατεύθυνση του ταξιδιού είναι ξεκάθαρη. Αυτό που κάναμε από τον Ιούνιο είναι νομίζω ότι η λογική προσέγγιση, η οποία θα πρέπει να συνεχιστεί, πάντα με προσοχή», ανέφερε.

«Πολλοί υποστηρίζουν ότι η μείωση θα έπρεπε να είναι 50 μονάδες βάσης, ή 25 μ.β.. Όχι. Η κατεύθυνση του ταξιδιού είναι καθαρή, ο ρυθμός θα καθοριστεί με βάση τα στοιχεία», πρόσθεσε.

Ισχυρή η οικονομία…

Από την μεριά του, ο Philip Lane, επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, δηλώνει ότι είναι βέβαιος για τη διαδικασία του αποπληθωρισμού. Αλλά ταυτόχρονα η ανεργία παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, η κατανάλωση αυξάνεται και οι επενδύσεις ανακάμπτουν.

Ενώ ορισμένα πρόσφατα στοιχεία έχουν εγείρει ερωτήματα σχετικά με τις προβλέψεις για την ανάπτυξη, η οικονομία δεν δείχνει σημάδια «δραματικής αποδυνάμωσης», πρόσθεσε.

Αναμονή…

Ο «αυστηρός», Joachim Nagel, από την Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας, απέρριψε τη συζήτηση για 25 ή 50 μονάδες βάσης. «Στο τέλος αυτό δεν είναι χρήσιμο. Ζούμε σε ένα πολύ αβέβαιο περιβάλλον, οπότε πρέπει να περιμένουμε τα νέα δεδομένα και μετά να αποφασίσουμε», ανέφερε.

Στο ίδιο μήκος και ο Klaas Knot, της Ολλανδίας. «Δεν μπορώ να αποκλείσω τίποτα, αλλά μου φαίνεται ότι θα χρειαστεί να δούμε αρκετή επιδείνωση στις προοπτικές πριν χρειαστεί να ανησυχούμε για τον κίνδυνο μιας διαρθρωτικής υποχώρησης. Και αυτό μπορεί φυσικά να επηρεάσει τον ρυθμό με τον οποίο επαναφέρουμε τα επιτόκια σε ουδέτερα επίπεδα. Αυτό σε αυτό το σενάριο μπορεί να επιταχύνει αυτόν τον ρυθμό», ανέφερε.

Υπέρ των προσεκτικών κινήσεων και ο Robert Holzmann, από την Αυστρία, ο οποίος ανέφερε ότι «ένα βήμα 25 μ.β. είναι πιθανό τον Δεκέμβριο. Μια μεγαλύτερη περικοπή είναι απίθανη, αν και όχι αδύνατη. Αλλά θα μπορούσαμε επίσης να συμπεράνουμε ότι η προληπτική περικοπή τον Οκτώβριο θα μπορούσε να ήταν επαρκής για να κάνουμε ένα διάλειμμα τον Δεκέμβριο.

«Εξακολουθώ να ανησυχώ ότι ο πληθωρισμός μπορεί να αποδειχθεί ισχυρότερος από το αναμενόμενο. Φυσικά υπάρχουν και αρνητικοί κίνδυνοι — αν και δεν βλέπω αρκετούς από αυτούς για να συμπεράνω ότι κυριαρχούν. Πιστεύω ότι οι κίνδυνοι να κλίνουν προς τα κάτω είναι ακόμα μια άποψη μειοψηφίας στο Διοικητικό Συμβούλιο», ανέφερε ο Holzmann.

Ως «άπιστο Θωμά» εμφανίζει τον εαυτό του και ο Peter Kazimir, από τη Σλοβακία, αναγνωρίζοντας ότι όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι. «Είμαι ολοένα και πιο σίγουρος ότι η πορεία του αποπληθωρισμού βρίσκεται σε σταθερή βάση. Αλλά χρειάζονται ακόμα περαιτέρω αποδείξεις για μια βιώσιμη επιστροφή στον στόχο».

Οι πιο αποφασιστικοί

Από την άλλη μεριά, ο Francois Villeroy de Galhau, από τη Γαλλία, ζήτησε ευελιξία. Ο κίνδυνος να μειώσουμε πολύ αργά την περιοριστική μας στάση θα μπορούσε πράγματι να γίνει πιο σημαντικός σε σχέση με αυτόν της πολύ γρήγορης δράσης, ανέφερε.

«Εάν το επόμενο έτος βρισκόμαστε σταθερά σε πληθωρισμό 2% και με μια ακόμη υποτονική προοπτική ανάπτυξης στην Ευρώπη, δεν θα υπάρχουν λόγοι να παραμείνει περιοριστική η νομισματική μας πολιτική και τα επιτόκιά μας να είναι πάνω από το ουδέτερο επιτόκιο.

Όταν φαίνεται η νίκη ενάντια στον πληθωρισμό, η νομισματική πολιτική δεν πρέπει να επιβάλλει υπερβολική ή παρατεταμένη συγκράτηση στη δραστηριότητα και την απασχόληση, και συνεπώς στους συμπολίτες μας», ανέφερε.

Η δεκαετία του… μηδενικού πληθωρισμού

Με τον «συνάδελφό» του συμφωνεί και ο Fabio Panetta της Ιταλίας. «Υπάρχει ένας συνδυασμός χαμηλού πληθωρισμού και αδύναμης ανάπτυξης, και σαφώς αυτό συμβάλλει στην περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής μας πολιτικής».

Δεδομένου ότι η ΕΚΤ είναι πιθανό να επιτύχει τον στόχο της για πληθωρισμό 2% «πολύ νωρίτερα» από ό,τι στο τέλος του 2025, όπως προβλέπεται στις εκτιμήσεις του Σεπτεμβρίου, η κατεύθυνση για τα επιτόκια είναι «σαφής» και η ανάγκη μείωσης του κόστους δανεισμού κάτω από ένα ουδέτερο επίπεδο μπορεί να επιτευχθεί.

Πιο αποφασιστικός ο Mario Centeno, από την Πορτογαλία, ο οποίος υπενθυμίζει ότι για μια οικονομία που πέρασε 10 χρόνια με μέσο πληθωρισμό 0,9%, για μια οικονομία που δεν επενδύει, για μια οικονομία που υποστηρίζεται από μια αγορά εργασίας που δείχνει κάποια σημάδια αδυναμίας, πρέπει να εξετάσουμε την πιθανότητα να προχωρήσουμε σε μεγαλύτερα βήματα .

«Συνεχίζουμε να αναβάλλουμε την ανάκαμψη και οι καθοδικοί κίνδυνοι υλοποιούνται. Αυτός είναι πιθανώς ένας καλός ορισμός του να είσαι πίσω από την καμπύλη», ανέφερε.

Οι «ισορροπιστές»

Τέλος, ο Jose Luis Escriva από την Ισπανία δεν ήταν τόσο ξεκάθαρος, τονίζοντας ότι οι ανοδικές και καθοδικές απειλές για τις προοπτικές πληθωρισμού είναι περίπου ισοδύναμες. «Ο πληθωρισμός των υπηρεσιών μειώνεται, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν σημάδια επιμονής».

Στο ίδιο μήκος και ο Χριστόδουλος Πατσαλίδης, από την Κύπρο, ανέφερε ότι «εάν δεν υπάρχουν ανοδικές εκπλήξεις στον πληθωρισμό, τότε θα μπορούσαμε και θα πρέπει να συνεχίσουμε να μειώνουμε τα επιτόκιά μας. Ο Δεκέμβριος είναι ένας σημαντικός μήνας γιατί θα είναι διαθέσιμα πολλά περισσότερα δεδομένα και θα είμαστε σε καλύτερη θέση να αξιολογήσουμε τη στάση μας».

«Οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη είναι σαφώς προς τα κάτω. Αλλά δεν είναι τόσο σαφές ότι η πληθωριστική πορεία γέρνει προς την ίδια κατεύθυνση, επίσης λόγω των πιθανών κλυδωνισμών της προσφοράς, των τιμών του πετρελαίου και των εμπορικών πολέμων. Οι κίνδυνοι για τον πληθωρισμό είναι λίγο πολύ ισορροπημένοι και δεν πρέπει να αγνοούμε τους ανοδικούς κινδύνους», πρόσθεσε.

Σε καλό δρόμο βλέπει τον αποπληθωρισμό και ο Olli Rehn από τη Φινλανδία, ενώ υποστήριξε ότι οι προοπτικές ανάπτυξης αποδυναμώθηκαν σαφώς τους τελευταίους μήνες, γεγονός που θα μπορούσε επίσης να αυξήσει τις αποπληθωριστικές πιέσεις. Πρέπει να προσέχουμε —ενδεχομένως να ανησυχούμε επίσης— την πιθανότητα υποτίμησης του πληθωρισμού, ανέφερε.

«Προς το παρόν, δεν με ανησυχεί ακόμη τόσο αυτό, επειδή ο πληθωρισμός των υπηρεσιών και ο πληθωρισμός των μισθών είναι ξεκάθαρα στο στόχο του 2%».