Ελληνική οικονομία: Οι 3+1 κίνδυνοι – Σε ποιους τομείς χτυπάει «συναγερμός»

Μεγάλες είναι οι προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία σε ένα ιδιαιτέρως ασταθές διεθνές περιβάλλον, με δύο πολέμους να βρίσκονται σε εξέλιξη. Το υψηλό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το σημαντικό επενδυτικό κενό, η χαμηλή παραγωγικότητα και το ζήτημα της μακροχρόνιας ανάπτυξης, ώστε να μην παραμείνει «βαλκανοποιημένη» η ελληνική οικονομία λόγω μνημονίων (η αγοραστική δύναμη των πολιτών στην Ελλάδα είναι συγκρίσιμη με την αντίστοιχη της Βουλγαρίας σύμφωνα με Eurostat και ΚΕΠΕ) αποτελούν βασικά ζητήματα για το άμεσο μέλλον. Είναι χαρακτηριστικό ότι κρίσιμες επισημάνσεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, επεφύλαξαν οι εκθέσεις που δημοσίευσαν κατά τις προηγούμενες ημέρες το ΔΝΤ και το ΙΟΒΕ, κάτι που έπραξε και ο πρόεδρος του ΣΕΒ Σπύρος Θεοδωρόπουλος.

Δημόσιος χρέος: Τεράστια η μείωσή του – Θα φτάσει το 133% του ΑΕΠ έως το 2029 [γράφημα]

Ελληνική οικονομία: Τι γίνεται με την ανάπτυξη

Ουσιαστικά, αν και η ελληνική οικονοµία εµφανίζει ανάπτυξη αρκετά υψηλότερη του μέσου όρου της ευρωζώνης, τίθεται το ερώτημα σε σχέση με το τι θα συμβεί µεσοπρόθεσµα και κυρίως µετά την εξάντληση των πόρων του Ταµείου Ανάκαµψης.

Ανάλογο προβληματισμό καταγράφει και το ΙΟΒΕ, µε τον διευθυντή του Νίκο Βέττα να υπογραµµίζει τους κινδύνους που συνιστούν η περιορισµένη δυναµική των παραγωγικών επενδύσεων και το υψηλό έλλειµµα του εµπορικού ισοζυγίου, ενώ, παρεπιπτόντωνς, σημείωσε και τον ρόλο που διαδραµάτισε ο υψηλός πληθωρισµός στη βελτίωση των δηµοσιονοµικών µεγεθών της χώρας, κατά την παρουσίαση της έκθεσης του ΙΟΒΕ κατά την περασμένη Τρίτη.

Αναφερόμενος στα στοιχεία του τελευταίου τριμήνου για τις επενδύσεις, ο κ. Βέττας επισήμανε πως «Συνολικά είναι πάνω από 29%, αλλά οι πάγιες επενδύσεις μόλις στο 4%. Το υπόλοιπο ποσοστό αποτελεί αποθέματα». Ακόμη, ο ίδιος σημείωσε ότι σημειώνεται «μικρή αύξηση εξαγωγών» αλλά είναι «πολλαπλάσιες οι εισαγωγές» αφού «Καθώς αναπτύσσεται η οικονομία τραβάει επενδύσεις».

Ωστόσο, ο ίδιος σημείωσε ότι αποτελεί σημείο προβληματισμού. Όπως εξήγησε έγινε «Ζημιά στο ισοζύγιο λόγω πανδημίας, ενώ το δεύτερο πλήγμα αποτελεί η άνοδος τιμών των ενεργειακών αγαθών».

Προκλήσεις για την ελληνική οικονομία

Μεσοπρόθεσμα, η ελληνική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με κρίσιμες προκλήσεις. Υπάρχει ανάγκη για ισχυρότερη δυναμική των παραγωγικών επενδύσεων, επαναφορά της ισορροπίας στο εξωτερικό ισοζύγιο, όπως μέσα από ενίσχυση των εξαγωγών και της εγχώριας αποταμίευσης, καθώς θα παραμένει διασφαλισμένη η δημοσιονομική σταθερότητα μεσοπρόθεσμα.

Σύμφωνα με την ανάλυση του ΙΟΒΕ, η ελληνική οικονομία καλείται να προσαρμοστεί σε κεντρικές διεθνείς τάσεις, στην κατανάλωση, στις επενδύσεις και στο διεθνές εμπόριο. Η ανθεκτικότητα κατανάλωσης υπήρξε διεθνής τάση που σταδιακά φθίνει. Υπάρχει πίεση σε Ελλάδα και Ευρώπη για τόνωση των επενδύσεων (προτάσεις έκθεσης Ντράγκι), με έμφαση σε τεχνολογίες αιχμής. Παράλληλα, το διεθνές εμπόριο έχει αυξήσει τον βαθμό συσχέτισης και εξάρτησης των οικονομιών μεταξύ τους. Ανάγεται σε άμεση προτεραιότητα για την ελληνική οικονομία η εξειδίκευση της παραγωγής σε περιοχές υψηλής αξίας και καινοτομίας, προκειμένου να καταστεί λιγότερο ευάλωτη σε επόμενες διεθνείς αναταράξεις.

Ο ρόλος του Ταμείου Ανάκαμψης

Στο επίσης κρίσιμο για την Ελλάδα μέγεθος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει με υψηλό έλλειμμα όσο θα συνεχίζονται οι χρηματοροές από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με το έλλειμμα να μειώνεται με αργούς ρυθμούς από το 6,7% του ΑΕΠ που έφτασε το 2023 στο 6,5% του ΑΕΠ φέτος και περαιτέρω στο 5,3% του ΑΕΠ στο τέλος του 2025. Το Ταμείο εκτιμά ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να έχει έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και μακροπρόθεσμα με έλλειμμα που δεν θα μειωθεί κάτω από το 3,4% μέχρι και το 2029.

Την ανησυχία των επιχειρήσεων για την επόμενη ημέρα μετά το τέλος του Ταμείου Ανάκαμψης εξέφρασε ο πρόεδρος του ΣΕΒ Σπύρος Θεοδωρόπουλος.

Ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος μιλώντας στην ανοιχτή εκδήλωση της γενικής συνέλευσης του ΣΕΒ και απευθυνόμενος στον πρωθυπουργό τόνισε «την ανάγκη η Ελλάδα να πραγματοποιήσει άμεσα ένα επενδυτικό άλμα που θα έχει διάρκεια και πέραν του Ταμείου Ανάκαμψης».

Επίσης, ο ίδιος επέμεινε στο θέμα του ισοζυγίου και της παραγωγικότητας επιμένει και ο ΣΕΒ. Ο νέος πρόεδρος Σπύρος Θεοδωρόπουλος επισήμανε: «Ταυτόχρονα, η ελληνική οικονομία συνεχίζει να αντιμετωπίζει δύο κρίσιμες προκλήσεις: τη βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και την αύξηση της παραγωγικότητας», για να προσθέσει με νόημα ότι «Πρέπει ως χώρα να παράγουμε περισσότερα διεθνώς ανταγωνιστικά προϊόντα, προκειμένου να αυξήσουμε τις εξαγωγές και να υποκαταστήσουμε τις εισαγωγές. Χρειάζεται αλματώδης και άμεση αύξηση των παραγωγικών επενδύσεων και δη εκείνων που δημιουργούν υψηλότερη εγχώρια προστιθέμενη αξία.

Και κατέληξε: «Τέτοιου είδους επενδύσεις θα επιτρέψουν την αύξηση της παραγωγικότητας που αν και βαίνει βελτιούμενη, παραμένει χαμηλή», για να συμπληρώσει ότι η παραγωγικότητα είναι ο πλέον κρίσιμος παράγοντας για τη βελτίωση των εισοδημάτων των εργαζομένων.