Έβερεστ: Συνεχίζει να ψηλώνει και προκαλεί το δέος ορειβατών και ερευνητών

Η κορυφή του Έβερεστ, ως γνωστό, είναι η ψηλότερη στον κόσμο, περίπου στα 8.849 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Αλλά κατά τη διάρκεια χιλιετιών, έχει αυξηθεί από 15 έως 50 μέτρα, και το υψόμετρο συνεχίζει να ανεβαίνει.

Τα ύψη των βουνών προσαρμόζονται συνεχώς από τη διάβρωση και τις τεκτονικές μετατοπίσεις. Αλλά νέα έρευνα δείχνει ότι στην περιοχή του Έβερεστ στα Ιμαλάια, ο φλοιός της Γης επίσης ανασηκώνεται, ένα φαινόμενο που συμβαίνει όταν αφαιρείται ένα τεράστιο βάρος που πιέζει προς τα κάτω στην επιφάνεια.

Μάριος Γιαννάκου: Κατέκτησε την κορυφή του Έβερεστ

Η χαλάρωση του φλοιού σε αυτήν την περιοχή ξεκίνησε πριν από περίπου 89.000 χρόνια, όταν ένα σύστημα ποταμών άρχισε να απομακρύνει σημαντικές ποσότητες πετρωμάτων και ιζημάτων, σύμφωνα με τη νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Geoscience τον Σεπτέμβριο. Φέροντας ελαφρυμένο φορτίο, ο φλοιός ανέβηκε προς τα πάνω, όπως ένα σκάφος μετά την εκφόρτωση φορτίου. Η ανάκαμψη προσθέτει περίπου 0,2 έως 0,5 χιλιοστά στο ύψος του Έβερεστ πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας κάθε χρόνο.

Οι ενδείξεις για το τι συνέβη προέρχονται από την ανίχνευση του αρχαίου μονοπατιού του ποταμού Arun, ο οποίος κυλούσε βόρεια του Έβερεστ αλλά άλλαξε πορεία και ενώθηκε με τον ποταμό Kosi, πιο νότια. Όταν συνενώθηκαν, τα φουσκωμένα ποτάμια χάραξαν ένα βαθύ φαράγγι 40 μίλια ανατολικά του Έβερεστ, παρασύροντας βράχους και λάσπη.

Ο λόγος που το Έβερεστ ψηλώνει

Οι συγγραφείς της μελέτης χρησιμοποίησαν μοντέλα που έλαβαν υπόψη την τοπογραφία της περιοχής καθώς και το υψόμετρο κατά μήκος της διαδρομής του ποταμού για να υπολογίσουν το χρονικό πλαίσιο στο οποίο ο ποταμός άλλαξε πορεία. Υπολογίζοντας τη μάζα του υλικού που παρασύρθηκε, μπορούσαν να υπολογίσουν την ανάκαμψη.

«Η ιστορία που ανέφεραν είναι συναρπαστική», είπε στην Wall Street Journal η Λίζι Ντινγκλ, γεωμορφολόγος στο Πανεπιστήμιο του Ντάραμ στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη. Οι γεωλόγοι έχουν παρατηρήσει παρόμοια ανύψωση του φλοιού αλλού, είπε ο Dingle. «Βλέπουμε το ίδιο πράγμα όταν λιώνουν μεγάλα στρώματα πάγου και παγετώνες».

Οι περιοχές της Γροιλανδίας και της Ανταρκτικής επίσης ανεβαίνουν αργά, ανακάλυψαν οι γεωλόγοι, καθώς ο φλοιός χαλαρώνει εκεί αφού έχασε τον πάγο που έλιωσε.

Το Έβερεστ και τα Ιμαλάια αναδύθηκαν από τον βυθό της θάλασσας πριν από περίπου 45 εκατομμύρια χρόνια, όταν η ινδική ηπειρωτική πλάκα συγκρούστηκε με την ευρασιατική πλάκα, τσαλακώνοντας τον φλοιό της. Ο θρυμματισμένος βράχος ανέβηκε ψηλότερα κατά τη διάρκεια χιλιετιών καθώς η ινδική πλάκα συνέχιζε να σπρώχνει προς τα βόρεια. Σήμερα, η τεκτονική δραστηριότητα συνεχίζει να αυξάνει το ύψος κατά περίπου 2 χιλιοστά το χρόνο.

Ταυτόχρονα, οι παγετώνες και οι κατολισθήσεις απομακρύνουν υλικό από την οροσειρά, διαβρώνοντας σιγά σιγά το ύψος του όρους και αντισταθμίζοντας, σε κάποιο βαθμό, την αύξηση, είπε στην WSJ ο Άνταμ Σμιθ, γεωλόγος στο Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης και συν-συγγραφέας της μελέτης.

«Όλα φαίνονται τόσο ασήμαντα», είπε ο Σμιθ, «αλλά στη συνέχεια τα συσσωρεύετε για εκατομμύρια χρόνια και βλέπετε να συμβαίνουν καταπληκτικά πράγματα».