Ρωσία – Ουκρανία: Συνομιλίες για αμοιβαία παύση πληγμάτων στις ενεργειακές εγκαταστάσεις

Η Ουκρανία και η Ρωσία βρίσκονται σε προκαταρκτικές συζητήσεις σχετικά με το ενδεχόμενο παύσης των εκατέρωθεν πληγμάτων στις ενεργειακές υποδομές της κάθε χώρας, σύμφωνα με δημοσίευμα των FT.

Το Κίεβο επιδιώκει να επαναλάβει τις διαπραγματεύσεις με τη διαμεσολάβηση του Κατάρ, οι οποίες έφτασαν κοντά σε συμφωνία κατά τον Αύγουστο πριν εκτροχιαστεί εξαιτίας της εισβολής της Ουκρανίας στο Κουρσκ, δήλωσαν στους FT άνθρωποι που γνωρίζουν το θέμα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματούχοι.

«Υπάρχουν πολύ πρώιμες συνομιλίες για την πιθανή επανεκκίνηση κάποιου τέτοιου εγχειρήματος», δήλωσε διπλωμάτης που έχει ενημερωθεί για τις διαπραγματεύσεις, προσθέτοντας πως «Υπάρχουν τώρα συνομιλίες σχετικά με τις ενεργειακές εγκαταστάσεις».

Η Β. Κορέα αλλάζει τα δεδομένα στην Ουκρανία

Ρωσία-Ουκρανία: Τι θα σηματοδοτούσε μια συμφωνία

Μια συμφωνία θα σηματοδοτούσε τη σημαντικότερη αποκλιμάκωση του πολέμου από τότε που ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διέταξε την πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία στις αρχές του 2022.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε αυτόν τον μήνα ότι μια συμφωνία για την προστασία των ενεργειακών εγκαταστάσεων θα μπορούσε να σηματοδοτήσει τη ρωσική προθυμία να συμμετάσχει σε ευρύτερες ειρηνευτικές συνομιλίες.

Η Μόσχα και το Κίεβο έχουν ήδη μειώσει τη συχνότητα των εκατέρωθεν επιθέσεων στις ενεργειακές υποδομές της κάθε χώρας κατά τις τελευταίες εβδομάδες στο πλαίσιο μιας συμφωνίας στην οποία κατέληξαν οι μυστικές υπηρεσίες τους, σύμφωνα με ανώτερο Ουκρανό αξιωματούχο.

Σοβαρές προκλήσεις για Ουκρανία

Καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, η Ουκρανία αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις λόγω των εκτεταμένων ρωσικών πυραυλικών επιθέσεων που έχουν αποδεκατίσει σχεδόν το ήμισυ της ικανότητας παραγωγής ενέργειας.

Το κράτος βασίζεται πλέον σε μεγάλο βαθμό στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του και στις εισαγωγές ενέργειας από τους Ευρωπαίους εταίρους.

Τόσο το Κίεβο όσο και η Μόσχα έχουν προηγουμένως αποδεχτεί ότι η διακοπή των επιθέσεων στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας και στην ικανότητα διύλισης πετρελαίου της Ρωσίας ήταν προς το αμοιβαίο συμφέρον τους.

Τι σκέφτεται ο Πούτιν

Ωστόσο, ο Πούτιν είναι απίθανο να συμφωνήσει σε μια συμφωνία έως ότου οι ρωσικές δυνάμεις εκδιώξουν τα ουκρανικά στρατεύματα από την περιοχή του Κουρσκ, όπου εξακολουθούν να ελέγχουν περίπου 600 τετραγωνικά χιλιόμετρα εδάφους, σύμφωνα με έναν πρώην ανώτερο αξιωματούχο του Κρεμλίνου που ενημερώθηκε για τις συνομιλίες.

«Όσο οι [Ουκρανοί] καταπατούν τη γη στο Κουρσκ, ο Πούτιν θα χτυπά τις ενεργειακές υποδομές του Ζελένσκι», δήλωσε το άτομο.

Ωστόσο, η Ουκρανία σχεδιάζει να συνεχίσει να χτυπά στόχους, συμπεριλαμβανομένων διυλιστηρίων πετρελαίου, για να πιέσει τη Ρωσία να προχωρήσει σε συνομιλίες, σύμφωνα με τον ανώτερο Ουκρανό αξιωματούχο.

Πέραν των δυνατοτήτων επίθεσης μεγάλου βεληνεκούς του Κιέβου, που του έχουν επιτρέψει να πλήξει ενεργειακούς στόχους και στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο εσωτερικό της Ρωσίας, «δεν έχουμε πολλά μέσα πίεσης για να [αναγκάσουμε τους Ρώσους] να διαπραγματευτούν», πρόσθεσε.

Η εισβολή στο Κουρσκ οδήγησε τη Μόσχα να αποχωρήσει από έναν προηγούμενο γύρο συνομιλιών τον Αύγουστο, ακριβώς όταν οι αξιωματούχοι άρχισαν να σχεδιάζουν μια κατά πρόσωπο συνάντηση στη Ντόχα.

Η διαμεσολάβηση του Κατάρ

Το Κατάρ είχε αρχίσει να μεσολαβεί σε αυτές τις διαπραγματεύσεις τον Ιούνιο, αφού ο Ζελένσκι πραγματοποίησε μια ειρηνευτική σύνοδο κορυφής στην Ελβετία – στην οποία η Ρωσία δεν είχε προσκληθεί.

Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Πούτιν, αρνήθηκε να σχολιάσει. Το γραφείο του Ζελένσκι δεν απάντησε αμέσως σε αιτήματα για σχολιασμό.

Άλλες προσπάθειες για τη μεσολάβηση μιας συμφωνίας έχουν επίσης ναυαγήσει στο παρελθόν. Τέσσερις Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν στους Financial Times ότι το Κίεβο και η Μόσχα είχαν καταλήξει σε μια «σιωπηρή συμφωνία» το περασμένο φθινόπωρο να μην πλήξουν ο ένας τις ενεργειακές εγκαταστάσεις του άλλου.

Ως αποτέλεσμα, η Ρωσία εκείνο το χειμώνα απέφυγε να πραγματοποιήσει επιθέσεις μεγάλης κλίμακας στις υποδομές ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας το 2022-23, σύμφωνα με δύο Ουκρανούς αξιωματούχους και ένα άτομο στην Ουάσινγκτον με γνώση της κατάστασης.
Η συμφωνία αυτή είχε ως στόχο να ανοίξει τον δρόμο προς μια επίσημη συμφωνία, ανέφεραν οι ίδιοι άνθρωποι.

Ωστόσο, το Κίεβο επανέλαβε τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατά των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων της Ρωσίας τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, καθώς προσπάθησε να αυξήσει την πίεση στη Μόσχα μετά την αποτυχημένη αντεπίθεση του 2023.

Οι προειδοποιήσεις των ΗΠΑ

Παρά την προειδοποίηση του Λευκού Οίκου να σταματήσουν οι επιδρομές, το Κίεβο συνέχισε και η Μόσχα θεώρησε ότι η σιωπηρή συμφωνία παραβιάστηκε, δήλωσαν άνθρωποι που γνωρίζουν την κατάσταση.

Στη συνέχεια, η Ρωσία προχώρησε σε κλιμάκωση, εξαπολύοντας μπαράζ πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς με στόχο σταθμούς παραγωγής ενέργειας σε όλη την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένου του θερμοηλεκτρικού σταθμού Trypilska 40 χιλιόμετρα από το Κίεβο, ο οποίος καταστράφηκε ολοσχερώς.

Στο πλαίσιο της ουκρανικής εκστρατείας, τουλάχιστον 9 από τα 32 μεγάλα διυλιστήρια της Ρωσίας έχουν πληγεί από τις αρχές του 2024.

Ο Σεργκέι Βακουλένκο του Κέντρου Ευρασίας Carnegie Russia δήλωσε ότι κατά την κορύφωση των επιθέσεων τον Μάιο, επηρεάστηκε το 17% της ρωσικής ικανότητας διύλισης πετρελαίου, αλλά ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής έχει έκτοτε επισκευαστεί.

Η Ρωσία εξάγει επίσης μια σχετικά μικρή ποσότητα διυλισμένων προϊόντων πετρελαίου και η ικανότητα διύλισης της χώρας είναι υπερδιπλάσια της κατανάλωσης καυσίμων.

Η αντίδραση της Ρωσίας στις επιθέσεις του Κιέβου βύθισε μεγάλο μέρος της Ουκρανίας σε προσωρινό σκοτάδι και μείωσε την ικανότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κατά 9GW – το ήμισυ της ποσότητας που χρειαζόταν η Ουκρανία πέρυσι για να περάσει το χειμώνα. Το Κίεβο αποδείχθηκε ανίκανο να αποκαταστήσει πλήρως αυτή τη δυνατότητα.

Τι εξετάζει η Ρωσία

Ο Πούτιν δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η Ρωσία είναι διατεθειμένη να εξετάσει μόνο «οποιεσδήποτε παραλλαγές των ειρηνευτικών συμφωνιών με βάση την πραγματικότητα επί του εδάφους».

Έχει προηγουμένως απαιτήσει από την Ουκρανία να παραδώσει τον πλήρη έλεγχο τεσσάρων περιοχών του μετώπου, τις οποίες η Μόσχα κατέχει μόνο εν μέρει, καθώς και την πλήρη ανάκληση των δυτικών κυρώσεων. Η Ουκρανία θεωρεί ότι οι όροι αυτοί δεν μπορούν να αποτελέσουν προϋπόθεση για πιθανές ειρηνευτικές συνομιλίες.

Ο Πούτιν δήλωσε ότι η Τουρκία, η οποία βοήθησε στη διαμεσολάβηση σε μια αποτυχημένη προσπάθεια διαπραγμάτευσης για τον τερματισμό του πολέμου την άνοιξη του 2022, προσέφερε πρόσφατα νέες ειρηνευτικές προτάσεις τις οποίες η Ουκρανία απέρριψε αμέσως. «Είναι σαφές ότι δεν είναι ακόμη έτοιμοι. Η μπάλα είναι στο γήπεδό τους», δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος.

Η Ρωσία διέψευσε το δημοσίευμα των FT με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ να δηλώνει ότι κυκλοφορούν πολλές πληροφορίες «που δεν σχετίζονται με την πραγματικότητα».

«Αακόμη και έγκριτα έντυπα όπως οι Financial Times δεν έχουν ανοσία στη διάδοση παραπληροφόρησης, μετά από αναφορές για υποτιθέμενες συνομιλίες για να πειστεί η Ρωσία να σταματήσει τις επιθέσεις στην ενεργειακή υποδομή της Ουκρανίας. Σήμερα κυκλοφορούν πολλά fake news που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Ακόμη και τα πιο σεβαστά έντυπα δεν διστάζουν να δημοσιεύσουν τέτοια κατασκευάσματα», είπε στους δημοσιογράφους.

Όταν ρωτήθηκε αν αναφερόταν συγκεκριμένα στο άρθρο των Financial Times, ο Πεσκόφ επιβεβαίωσε τη δήλωσή του.