ΕΕ: Να επιταχυνθούν οι μεταρρυθμίσεις σε Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία ζητά έκθεση της Κομισιόν

Την ανάγκη να επιταχυνθούν οι μεταρρυθμίσεις στο κράτος δικαίου και στην καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, τονίζει η ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ) για την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας.

Για τις σχέσεις της Βόρειας Μακεδονίας με την Ελλάδα, η ΕΕ υπογραμμίζει τη σημασία να υπάρχουν απτά αποτελέσματα και καλή τη πίστη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών

Για την Αλβανία, η Eυρωπαϊκή Επιτροπή χαιρετίζει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων επί της πρώτης δέσμης κεφαλαίων για τα θεμελιώδη δικαιώματα και το κράτος δικαίου στη δεύτερη διακυβερνητική διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2024. Τονίζεται, ωστόσο, ότι είναι ζωτικής σημασίας, οι αλβανικές αρχές να εντείνουν περαιτέρω τον ρυθμό των μεταρρυθμίσεων με γνώμονα την ΕΕ, ιδίως όσον αφορά το κράτος δικαίου, την αποτελεσματική καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος και την προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και των μειονοτήτων.

Για τις μειονότητες

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι παραμένει ασθενής η εφαρμογή του νομικού πλαισίου για τις μειονότητες. Το νομικό πλαίσιο για τις μειονότητες είναι ευθυγραμμισμένο με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, όμως εκκρεμεί η εφαρμογή του, ιδίως σε ό,τι αφορά την ταυτοποίηση των εθνικών μειονοτήτων, σύμφωνα με τα πρότυπα του αυτοπροσδιορισμού και της χρήσης των μειονοτικών γλωσσών.

Οι προσπάθειες εφαρμογής θα πρέπει να ενταθούν και σε ό,τι αφορά την προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και των δικαιωμάτων των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες, τονίζει η έκθεση της Επιτροπής. Θα πρέπει να διασφαλιστεί το δικαίωμα στην ιδιοκτησία, ιδίως, σε ό,τι αφορά την πρώτη εγγραφή και αποζημίωση, βελτιώνοντας τη διαφάνεια του κρατικού κτηματολογίου και την ποιότητα των κτηματολογικών δεδομένων του μητρώου ιδιοκτησίας και διασφαλίζοντας το δικαίωμα δίκαιης δίκης και αποτελεσματικών ένδικων μέσων σε περιπτώσεις απαλλοτρίωσης και αφαίρεσης περιουσιών.

Σημαία της ΕΕ.

Για τη Βόρεια Μακεδονία

Για τη Βόρεια Μακεδονία, η Επιτροπή τονίζει ότι η χώρα πρέπει να συνεχίσει να υλοποιεί τις μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με την ΕΕ, ιδίως σε ό,τι αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα, το δικαστικό σύστημα και τον αγώνα κατά της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος. Τονίζει, επίσης, ότι πρέπει να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη στο δικαστικό σύστημα.

Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις καλής γειτονίας, η Επιτροπή τονίζει ότι: «Οι υφιστάμενες διμερείς συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένης της συμφωνίας των Πρεσπών μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας και της Συνθήκης Φιλίας, Καλής Γειτονίας και Συνεργασίας μεταξύ Βουλγαρίας και Βόρειας Μακεδονίας, πρέπει να εφαρμοστούν καλή τη πίστη από όλα τα μέρη».

Για τις σχέσεις με την Ελλάδα

Ειδικότερα για τις σχέσεις της Βόρειας Μακεδονίας με την Ελλάδα, η Επιτροπή υπογραμμίζει τη σημασία να υπάρχουν απτά αποτελέσματα και καλή τη πίστη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών. Η Επιτροπή καταγράφει ότι τον περασμένο Μάιο, ενώ ορκιζόταν στο Κοινοβούλιο, η νέα Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας αναφέρθηκε στη χώρα ως «Μακεδονία», αντί να χρησιμοποιήσει το συνταγματικό όνομα της χώρας και την ίδια πρακτική ακολούθησαν στη συνέχεια αρκετοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι.

Τέλος, η έκθεση τονίζει ότι η Ελλάδα και η Βόρεια Μακεδονία ενίσχυσαν τη συνεργασία τους για την κατασκευή του αγωγού διασύνδεσης φυσικού αερίου και σε σχέση με τον Τερματικό Σταθμό Υγροποιημένου Αερίου (LNG) στην Αλεξανδρούπολη.

Στάσιμη η Σερβία

Η Σερβία δεν σημείωσε πρόοδο στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας και το επίπεδο εναρμόνισης με την ΕΕ παρέμεινε αμετάβλητο, αναφέρεται στην ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στο τομέα της εξωτερικής πολιτικής ιδιαίτερη μνεία γίνεται στις σχέσεις του Βελιγραδίου με την Μόσχα αλλά και το Πεκίνο.

Η Σερβία διατηρεί σχέσεις υψηλού επιπέδου με τη Ρωσική Ομοσπονδία, γεγονός που, όπως αναφέρεται, «εγείρει ερωτήματα για τον στρατηγικό της προσανατολισμό».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά από τη Σερβία να βελτιώσει τη συμμόρφωσή της με την κοινή εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων και των περιοριστικών μέτρων.

Σχετικά με την Κίνα τονίζεται η εντατικοποίηση των σχέσεων με το Πεκίνο που εκφράστηκε με τη Συμφωνία ελεύθερου εμπορίου που τέθηκε τον περασμένο Ιούλιο σε ισχύ. Η Επιτροπή εκτιμά ότι αυτό «προκαλεί σοβαρή ανησυχία».

Για το ζήτημα του Κοσόβου η Επιτροπή αναμένει από το Βελιγράδι και την Πρίστινα «να εφαρμόσουν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τη Συμφωνία για την πορεία εξομάλυνσης των σχέσεων, που επιτεύχθηκε το 2023 στην Οχρίδα».

Στην έκθεση, ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταρρίπτει τους ισχυρισμούς της σερβικής πολιτικής ηγεσίας περί μη δεσμευτικής συμφωνίας.

«Η συμφωνία είναι έγκυρη και νομικά δεσμευτική και για τα δύο μέρη και η μη εκκίνηση των τυπικών διαδικασιών της έγκρισης ή της επισημοποίησής της δεν πρέπει να εμποδίζουν την πρόοδο στην εφαρμογή της», τονίζεται στην έκθεση προόδου για τη Σερβία.

Η επιτροπή ζητά επίσης από την Πρίστινα να εφαρμόσει το σχέδιο για την σύσταση της Ένωσης Σερβικών Δήμων όπως αυτό παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 2023 από την ΕΕ.

Για το ένοπλο επεισόδιο στο βόρειο Κόσοβο, στις 24 Σεπτεμβρίου του 2023, ασκείται κριτική στη Σερβία διότι «δεν έκανε βήματα για να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαμηνύει σε Βελιγράδι και Πρίστινα ότι η πλήρης εξομάλυνση των σχέσεων «παραμένει ουσιαστική προϋπόθεση στην ευρωπαϊκή πορεία και των δύο πλευρών».

Στασιμότητα παρατηρεί η Επιτροπή στην πορεία εκδημοκρατισμού της Σερβίας και διαπιστώνεται ότι δεν εφαρμόστηκαν όλες οι συστάσεις του ΟΑΣΕ για τη διασφάλιση δημοκρατικών, ελεύθερων εκλογών στο μέλλον. Ασκείται κριτική στον τρόπο λειτουργίας του κοινοβουλίου και γενικότερα των κρατικών θεσμικών οργάνων. Σοβαρά προβλήματα διαπιστώνονται στην οργάνωση και λειτουργία του δικαστικού συστήματος, στην πάταξη της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος.

Καμία πρόοδος δεν έγινε και στο θέμα της ελευθερίας της έκφρασης όπου αναφέρεται ότι δημοσιογράφοι και ΜΜΕ γίνονται συχνά στόχος φραστικών επιθέσεων, στιγματισμού και διακρίσεων από αξιωματούχους της κυβέρνησης.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ