ΗΠΑ: Με μεγάλη καθυστέρηση τα αποτελέσματα των εκλογών

Η ψηφοφορία στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές ολοκληρώνεται το βράδυ της Τρίτης –ξημερώματα Τετάρτης στην Ελλάδα- και ξεκινά η καταμέτρηση. Όλα δείχνουν όμως ότι κι αυτή τη φορά το αποτελέσμα των εκλογών θα καθυστερήσει πολύ να ανακοινωθεί. Χρόνος εξάλλου υπάρχει, αφού ο Τζο Μπάιντεν θα παραδώσει την σκυτάλη στο διάδοχό του στις 20 Ιανουαρίου 2025.

Βασική αιτία για την οιονεί βεβαιότητα της καθυστέρησης στην ανακοίνωση του ονόματος του νέου προέδρου είναι το γεγονός ότι κάποιες αμερικανικές Πολιτείες και μεγάλες σε πληθυσμό πόλεις της χώρας δεν έχουν φροντίσει ώστε να ενσωματώσουν με κάποιο σύντομα χρονικά τρόπο στο τελικό αποτέλεσμα τις επιστολικές ψήφους όσων είχαν ασκήσει το εκλογικό τους δικαίωμα πριν από την 5η Νοεμβρίου.

Αμερικανικές εκλογές 2024: Ντέρμπι για Χάρις και Τραμπ – Η τελική δημοσκόπηση των New York Times

Στη Νέα Υόρκη, για παράδειγμα, μια μεγαλούπολη με 5,2 εκατ. ψηφοφόρους, έχουν ήδη ψηφίσει 140.000 και πλέον ψηφοφόροι, 50% περισσότεροι από το 2020. Διότι η πρόωρη ψηφοφορία αποτελεί πλέον ένα θεσμό που καθιερώθηκε στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές και στην παρούσα αναμέτρηση φαίνεται πως έχει κερδίσει την προτίμηση πολλών εκλογέων σε ολόκληρη τη χώρα, όπως μεταδίδει από τη Νέα Υόρκη η ανταποκρίτρια της «Les Echos» Σολβέιγκ Γκοντελίκ.

«Η πρόωρη ψήφος έχει φτάσει σε επίπεδα-ρεκόρ και η τάση δεν φαίνεται πως θα υποχωρήσει», δήλωσε στη γαλλική εφημερίδα ο Μάικλ Ράιαν, εκτελεστικός διευθυντής του Εκλογικού Συμβουλίου της πόλης της Νέας Υόρκης. Σύμφωνα με πληροφορίες του δικτύου Al Jazeera, έως την 31η Οκτωβρίου συνολικά 62 εκατ. Αμερικανοί είχαν ήδη επιλέξει πρόεδρο με επιστολική ψήφο, ενώ τη Δευτέρα, 4 Νοεμβρίου, αμερικανικά ΜΜΕ υπολόγιζαν ότι οι επιστολικές ψήφοι είχαν ξεπεράσει τα 73 εκατομμύρια.

Οργανωτικό χάος

Στη Νέα Υόρκη τα αποτελέσματα της ψήφου των «βιαστικών» εκλογέων θα γίνουν πολύ γρήγορα γνωστά. «Όλα είναι αυτοματοποιημένα, ψηφιοποιημένα. Τα ψηφοδέλτια έχουν ήδη σκαναριστεί, κάτι που θα μας επιτρέψει να έχουμε τα πρώτα αποτελέσματα το βράδυ της εκλογής κατά τις 21.15’ με 21.30’ (σ.σ. την Τετάρτη στις 4.15’ με 4.30’ ώρα Ελλάδας). Θα έχουμε αξιόπιστα συγκεντρωτικά αποτελέσματα, αφού θα είναι καταμετρημένο περίπου το 90% των ψηφοδελτίων», σημειώνει ο Μάικλ Ράιαν.

Αμερική δεν είναι όμως μόνο η Νέα Υόρκη. Υπάρχουν Πολιτείες οι οποίες θα χρειαστούν αρκετές ημέρες για να ανακοινώσουν το τελικό αποτέλεσμα της ψηφοφορίας. Υπάρχουν κάποιες Κομητείες, ακριβέστερα, που για διάφορους λόγους (οργανωτικούς, ρυθμιστικούς και θεσμικούς που δεν συνδέονται με την επιστολική ψήφο) χρειάζονται μια βδομάδα ή και περισσότερο για να μετρήσουν τα «κουκιά».

Στην Κομητεία Μαρικόπα της Αριζόνας, για παράδειγμα, που περιλαμβάνει και την πρωτεύουσα της Πολιτείας, το Φοίνιξ, στις εκλογές του 2020 χρειάστηκαν 5 εργάσιμες ημέρες για να καταμετρηθεί το 99% των ψηφοδελτίων και 13 ημέρες για να φτάσει το ποσοστό στο 100%, διότι έπρεπε να γίνουν έλεγχοι ότι οι ψηφίσαντες είχαν όντως το δικαίωμα ψήφου και ότι οι καταμετρηθείσες ψήφοι ήταν έγκυρες.

Άλλωστε και ορισμένα αμερικανικά Μέσα Ενημέρωσης, έχοντας καεί επανειλημμένως στο χυλό κατά τις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, το 2020 χρειάστηκαν σχεδόν πέντε ημέρες για να ανακοινώσουν ακόμα και τις εκτιμήσεις των exit polls.

Διαφιλονικούμενες διαδικασίες

Ποιος δεν θυμάται το «σόου» της Φλόριντα στις εκλογές του 2000, που οι υπηρεσίες του τότε κυβερνήτη Τζεμπ Μπους μετρούσαν και ξαναμετρούσαν έως τα τέλη Δεκεμβρίου τις τρυπίτσες στα ψηφοδέλτια για να διαπιστώσουν αν τις περισσότερες είχε ο αδελφός του κυβερνήτη, ο Ρεπουμπλικανός Τζορτζ Μπους ο Νεώτερος, ή ο Δημοκρατικός υποψήφιος Αλ Γκορ που εν τέλει έχασε. Μιλάμε για καθυστέρηση σχεδόν δύο μηνών μετά την ψηφοφορία, που παραδοσιακά στις ΗΠΑ διεξάγεται την πρώτη Τρίτη του Νοεμβρίου.

Χώρια που ο Γκορ έχασε τότε την εκλογή έχοντας εξασφαλίσει σε επίπεδο επικράτειας σχεδόν μισό εκατομμύριο ψήφους περισσότερες από τον Μπους. Αλλά και ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε τη Χίλαρι Κλίντον το 2016, παρότι η υποψήφια των Δημοκρατικών είχε συγκεντρώσει σε ολόκληρη τη χώρα σχεδόν 3 εκατομμύρια ψήφους περισσότερες.

Και είναι απορίας άξιον το γεγονός ότι η χώρα που μεταπολεμικά έχει αναδειχθεί και θεωρείται ως το πρότυπο της λειτουργίας και η ενσάρκωση των αρετών του Δυτικού συστήματος δημοκρατικής διακυβέρνησης, παραμελεί να φροντίσει ώστε κατά τη διαδικασία της άμεσης εκλογής του ανώτατου άρχοντα να τηρούνται υποχρεωτικά και απαρέγκλιτα οι συνταγματικές αρχές της αντιπροσωπευτικότητας και της ισότητας της λαϊκής ψήφου.

Κυκεώνας ρυθμίσεων

«Στις ΗΠΑ επιβιώνει ένα συνονθύλευμα εκλογικών νόμων και κανονισμών διαφορετικών από Πολιτεία σε Πολιτεία, από Νομό με Νομό. Μερικές φορές, υπό το πρόσχημα της καταπολέμησης της νοθείας, έχουν υιοθετηθεί και εφαρμόζονται χρονοβόρες πρακτικές, όπως είναι η απαγόρευση της επεξεργασίας της επιστολικής ψήφου πριν από την ημέρα των εκλογών. Όταν πρέπει να ανοίξετε πολλούς φακέλους την τελευταία στιγμή λόγω ταχυδρομικής ψηφοφορίας, απαιτείται πολύς χρόνος», μεταδίδει η ανταποκρίτρια της «Les Echos».

Η ανταποκρίτρια της «Les Echos» επανέρχεται στο παράδειγμα του Φοίνιξ της Αριζόνας, όπου το ελεγχόμενο από τους Ρεπουμπλικανούς τοπικό Κοινοβούλιο ψήφισε τον περασμένο Φεβρουάριο νόμο που πρόσθεσε νέες καθυστερήσεις στην καταμέτρηση των ψήφων, καθώς υποχρεώνει τις εκλογικές επιτροπές να μετρήσουν το σύνολο των επιστολικών ψήφων, μετά να τις ανοίξουν για να επαληθεύσουν την ταυτότητα του κάθε ψηφοφόρου και στη συνέχεια να κάνουν την τελική καταμέτρηση.

Τα δημοψηφίσματα

Το ζήτημα με τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ – και βασική πηγή των καθυστερήσεων στην καταμέτρηση – είναι το γεγονός ότι ταυτόχρονα με την επιλογή προέδρου οι ψηφοφόροι καλουνται να απαντήσουν σε διάφορα ερωτήματα δημοψηφισματικού χαρακτήρα που αφορούν διάφορα τοπικά προβλήματα. Στο Φοίνιξ, για παράδειγμα, οι ψηφοφόροι θα πρέπει να επιλέξουν απαντήσεις σε ερωτήματα δημοψηφίσματος που εκτείνονται σε δύο φύλλα διπλής όψεως!

«Κατά συνέπεια, οι ουρές μέσα στα εκλογικά κέντρα αναμένεται να διαρκέσουν και μετά τις 7 το απόγευμα που θα κλείσουν οι πόρτες», γράφει η Σολβέιγκ Γκοντελίκ της «Les Echos».

Το θέμα της εκλογικής διαδικασίας δεν θα ήταν τόσο κρίσιμο αν η Αριζόνα δεν ήταν μια από τις επτά Πολιτείες-κλειδιά για την ανάδειξη του νέου προέδρου. Το 2020 ο Τζο Μπάιντεν κέρδισε την Αριζόνα με μόλις 10.000 ψήφους περισσότερες από τον Ντόναλντ Τραμπ.

«Αυτό δεν εμπόδισε το πρακτορείο Associated Press να τον ανακηρύξει από τη νύχτα των εκλογών, λίγο πριν από τις 3 τα ξημερώματα, νικητή των εκλογών στη συγκεκριμένη Πολιτεία. Αντίθετα (σ.σ. μετά από το πάθημα αυτό) για την ανακοίνωση της εκλογής της νέας κυβερνήτριας της Πολιτείας Κέιτι Χομπς το 2022, το ΑΡ περίμενε έξι ημέρες», γράφει η Γκοντελίκ.

Όπως όλα δείχνουν και η εφετινή εκλογή θα εξελιχθεί σε μια μάχη στήθος με στήθος. Οι καταμετρήσεις θα γίνουν σε πάμπολλες περιπτώσεις δύο και τρεις φορές, ενώ «οι κάμερες που έχουν τοποθετηθεί στα εκλογικά κέντρα δεν θα εκτονώσουν τόσο εύκολα την τοπική παράνοια των συνωμοσιολόγων και δεν θα διαλύσουν τις υποψίες για νοθείες και μαγειρέματα», γράφει η ανταποκρίτρια της «Les Echos». Αλλά και ο ίδιος ο Τραμπ δεν έχει ήδη αποφανθεί ότι μόνο με απάτη θα χάσει;