Τζερόμ Πάουελ: Ο Τραμπ δεν μπορεί να με απολύσει

Εκ πρώτης όψεως η χθεσινή -καθιερωμένη- συνέντευξη Τύπου του επικεφαλής της Federal Reserve ήταν ως συνήθως… Με τη μοβ του γραβάτα, το κλασσικό σκούρο κουστούμι του και τον ίδιο σκελετό γυαλιών που επιλέγει εδώ και χρόνια. Ωστόσο, κάτι έλειπε: ο Τζέι Πάουελ ήταν σαφώς μελαγχολικός σε σχέση με προηγούμενες αντίστοιχες περιστάσεις που άφηνε ένα χαμόγελο ή έστω ένα μειδίαμα να σκάσει στα χείλη του.

Ο λόγος προφανής. Η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ δύο ημέρες νωρίτερα, ανατρέπει τα δεδομένα πολιτικής πάνω, στα οποία βασίζει η Fed τις νομισματικές της αποφάσεις έως τώρα, εγείροντας παράλληλα ανησυχίες για την ανεξαρτησία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας με δεδομένο ότι ο νέος πρόεδρος έχει δηλώσει ότι επιθυμεί να έχει λόγο στη διαμόρφωση των επιτοκίων.

Πάουελ: Δεν θα παραιτηθώ αν μου το ζητήσει ο Τραμπ

Η καίρια ερώτηση στον Πάουελ

Όπως ήταν αναμενόμενο, η συνέντευξη Τύπου εκτός από τις καθιερωμένες ερωτήσεις αναφορικά με τις επόμενες κινήσεις της Fed, την οικονομία, τον πληθωρισμό και την αγορά εργασίας είχε και άφθονη δόση πολιτικής, κάτι που επίσης δεν συνηθίζεται.

Ο Τζερόμ Πάουελ δήλωσε την Πέμπτη ότι δεν θα παραιτηθεί εάν ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ζητήσει την παραίτησή του.

Όταν ρωτήθηκε αν θα παραιτηθεί εάν του ζητηθεί από τον Τραμπ, ο πρόεδρος της Fed απλά είπε: «Όχι». Στη συνέχεια ο Πάουελ είπε στους δημοσιογράφους ότι ο πρόεδρος δεν έχει την εξουσία να τον απολύσει ή να τον υποβιβάσει.

«Δεν επιτρέπεται βάσει του νόμου», είπε λακωνικά ο Πάουελ.

Federal Reserve: Μείωση επιτοκίων κατά 25 μ.β.

Σε άλλη ερώτηση αν υπάρχει ανησυχία σχετικά με την ανεξαρτησία της Fed, ο Αμερικανός τραπεζίτης ξεκαθάρισε ότι δεν θα μπει σε πολιτικά θέματα:«Δεν πρόκειται να μπω σε κανένα από τα πολιτικά πράγματα εδώ σήμερα»

Υπογράμμισε επίσης ότι η εκλογική νίκη του Τραμπ δεν θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην πολιτική της κεντρικής τράπεζας. «Στο εγγύς μέλλον, οι εκλογές δεν θα έχουν επιπτώσεις στις πολιτικές μας αποφάσεις», τόνισε, προσθέτοντας ωστόσο ότι οι πολιτικές της επόμενης κυβέρνησης θα μπορούσαν μακροπρόθεσμα να έχουν οικονομικό αποτέλεσμα που θα επηρεάσει τη διπλή εντολή της Fed για μέγιστη απασχόληση και σταθερότητα τιμών. Αλλά είναι ακόμα πολύ νωρίς για να το πούμε και η Fed δεν κάνει υποθέσεις, είπε ο Πάουελ.

«Είναι τόσο πρώιμο στάδιο», εξήγησε ο Πάουελ. «Δεν ξέρουμε ποιες είναι οι πολιτικές και μόλις μάθουμε ποιες είναι, δεν θα έχουμε αίσθηση του πότε θα εφαρμοστούν», ανέφερε.

«Δεν μαντεύουμε, δεν κάνουμε εικασίες και δεν υποθέτουμε», είπε ο Πάουελ στη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση.

Η σχέση Τραμπ – Πάουελ

Οι επενδυτές θα παρακολουθούν στενά την αμφιλεγόμενη σχέση των δύο ανδρών. Ο Τραμπ διόρισε τον Πάουελ το 2017, αλλά επανειλημμένα τους επιτέθηκε κατά την πρώτη του θητεία ως πρόεδρος, υποστηρίζοντας ότι ο Πάουελ δεν χαλάρωσε τη νομισματική πολιτική αρκετά γρήγορα.

Ο Τραμπ είπε σε συνέντευξή του τον Οκτώβριο ότι ο πρόεδρος θα πρέπει να μπορεί να σταθμίζει τις αποφάσεις για τα επιτόκια: «Δεν νομίζω ότι πρέπει να μου επιτραπεί να το ζητήσω, αλλά νομίζω ότι έχω το δικαίωμα να κάνω σχόλια σχετικά με το εάν τα επιτόκια θα πρέπει να αυξηθούν ή να μειωθούν», είπε ο Τραμπ στο Bloomberg News στο Chicago Economic Club στις 15 Οκτωβρίου.

Ο Τραμπ θα έχει την ευκαιρία να ορίσει νέο πρόεδρο μόλις λήξει η θητεία του Τζέι Πάουελ τον Μάιο του 2026 και ουδείς ξέρει ακόμα τι θα πράξει, κι αν έως τότε θα ασκήσει πιέσεις στον Πάουελ να παραιτηθεί…

Οι προκλήσεις για τη Federal Reserve

Η απόφαση έρχεται εν μέσω ενός μεταβαλλόμενου πολιτικού σκηνικού.

Ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ σημείωσε μια εκπληκτική νίκη στις εκλογές της Τρίτης. Οι οικονομολόγοι αναμένουν σε μεγάλο βαθμό οι πολιτικές του να θέτουν προκλήσεις για τον πληθωρισμό, με τις δηλωμένες προθέσεις του για τιμωρητικούς δασμούς και μαζικές απελάσεις για μετανάστες χωρίς έγγραφα. Στην πρώτη του θητεία, ωστόσο, ο πληθωρισμός διατηρήθηκε σε χαμηλά επίπεδα, ενώ η οικονομική ανάπτυξη, εκτός της αρχικής φάσης της πανδημίας Covid, διατηρήθηκε ισχυρή.

Ωστόσο, ο Τραμπ ήταν σφοδρός επικριτής του Πάουελ και των συναδέλφων του κατά την πρώτη του θητεία στην εξουσία, και η θητεία του Αμερικανού Τραπεζίτη λήγει στις αρχές του 2026.

Η εκλογή Τραμπ

Η νίκη του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές της Τρίτης και η προοπτική ότι οι συνάδελφοί του Ρεπουμπλικανοί θα ελέγχουν και τα δύο σώματα του Κογκρέσου από τον Ιανουάριο, θέτει σε εφαρμογή αλλαγές πολιτικής από εισαγωγικούς δασμούς έως φορολογικές περικοπές, που θα μπορούσαν να ξαναγράψουν τις προοπτικές για την οικονομική ανάπτυξη και τον πληθωρισμό που περίμεναν αντιμετωπίσουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Fed το επόμενο έτος.

Μπορεί να χρειαστούν μήνες για να εξελιχθούν οι προτάσεις και να λειτουργήσουν μέσω του Κογκρέσου ακόμη και υπό τον πλήρη έλεγχο των Ρεπουμπλικανών.

Προς το παρόν, τα νέα οικονομικά στοιχεία συνεχίζουν να λειτουργούν υπέρ της Fed. Τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την Πέμπτη έδειξαν ότι οι αρχικές αιτήσεις ανεργίας παρέμειναν χαμηλές την τελευταία εβδομάδα και η παραγωγικότητα των εργαζομένων εκτινάχθηκε κατά 2,2% το τρίτο τρίμηνο, συμβάλλοντας στην αντιστάθμιση της αύξησης της ωρομισθίου των εργαζομένων κατά 4,2%.

Σταυροδρόμι για τη Federal Reserve

Πρόκειται για ένα σημαντικό «σταυροδρόμι για την τράπεζα» δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Mark Spindel, επικεφαλής επενδύσεων στην Potomac River Capital και επίσης ιστορικός της Fed και της πολιτικής.

Για τον ίδιο τον Πάουελ, «απλά έχω την αίσθηση η θητεία του τελειώνει», είπε ο Spindel, προσθέτοντας για ένα πιθανό οικονομικό σενάριο ομαλής προσγείωσης ότι «αν μπορέσει να προσγειώσει αυτό το πουλί, όπως ο [Sully] Sullenberger στον ποταμό Hudson και να πάρει πίσω τον πληθωρισμό υπό έλεγχο, νομίζω ότι θα δηλώσει τη νίκη του και θα αποσυρθεί».