Η Χίος μετακομίζει (;) στον Όλυμπο – Τα «κλειδιά» για να πετύχει το deal αδελφών Σαράντη – Ζαννάρα

Η εταιρεία Κάμπος Χίου (Chios Gardens) υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις μπορεί να αποτελέσει έναν ακόμη κρίκο στη μακρά αλυσίδα των εξαγορών του ομίλου Ελληνικά Γαλακτοκομεία, που με το σήμα Όλυμπος κυριαρχεί στην αγορά των χυμών ψυγείου.

Ελληνικά Γαλακτοκομεία (Όλυμπος): Με επένδυση 70 εκατ. ευρώ διεκδικεί τη θέση του leader στο χαλλούμι

Αν και η απόσταση μεταξύ των δύο πλευρών, ήτοι των αδελφών Τάκη και Μιχάλη Σαράντη και της οικογένειας του εφοπλιστή Δαμιανού Ζαννάρα, συνεχίζει προς το παρόν να είναι αγεφύρωτη, όπως πληροφορείται ο ΟΤ από αξιόπιστες πηγές, στην περίπτωση που ξεπεραστούν συγκεκριμένες «αγκυλώσεις» το deal, αξίας περί τα 5 εκατ. ευρώ, θα προχωρήσει.

Το ίδιο επιβεβαιώνουν και τραπεζικές πηγές που παρακολουθούν τις διαπραγματεύσεις.

Το οικονομικό αποτύπωμα της Κάμπος Χίου

Παρότι η Κάμπος Χίου είναι μια μικρή επιχείρηση της νησιωτικής περιφέρειας, επικεντρωμένη αποκλειστικά στη χυμοποιία, με ό,τι σημαίνει αυτό για την ανταγωνιστικότητά της, έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα αναγνωρίσιμο σήμα, χωρίς όμως αυτό να έχει αποτυπωθεί στα οικονομικά της μεγέθη.

Το 2023 ο καθαρός κύκλος εργασιών της Κάμπου Χίου αυξήθηκε στα 2,888 εκατ. ευρώ από 2,340 εκατ. ευρώ το 2022, ενώ για μια ακόμη χρήση εμφάνισε ζημιές, που πέρσι μειώθηκαν οριακά στα 1,635 εκατ. ευρώ από ζημιές 1,650 εκατ. ευρώ το 2022.

Το σύνολο των υποχρεώσεων της εταιρείας με έδρα στον επαρχιακό δρόμο Χίου – Μεστών ανήλθαν πέρσι σε 5,194 εκατ. ευρώ από 3,682 εκατ. ευρώ το 2022, με τα δάνεια, που εντάσσονται στις μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις, να έχουν αυξηθεί στα 3,4 εκατ. ευρώ από 2,4 εκατ. ευρώ την προηγούμενη οικονομική χρήση.

Σύμφωνα με ενημέρωση από την πλευρά της εταιρείας που έχει αναρτηθεί στο ΓΕΜΗ το 2023, η γενική συνέλευση ενέκρινε την τροποποίηση των συμβάσεων των ομολογιακών δανείων ύψους 18 εκατ. ευρώ από κοινά με ονομαστικές ομολογίες σε ομολογιακά δάνεια με μετατρέψιμες σε μετοχές ονομαστικές ομολογίες. Ομολογιούχος δανείστρια εταιρεία είναι η International Fijnding Corporation Ltd.

Μαέστροι στις εξαγορές

Με καταγωγή από το Περιβόλι Γρεβενών, στην Πίνδο, ο Δημήτρης (Τάκης) και ο Μιχάλης Σαράντης το ‘χουν με τις εξαγορές και ειδικά, εκεί που άλλοι μάλλον διστάζουν να αναμιχθούν.

Η εξαγορά της συνεταιριστικής γαλακτοβιομηχανίας Όλυμπος πριν δύο δεκαετίες ήταν καθοριστική, καθώς έτσι επεκτάθηκαν δυναμικά στην κατηγορία του φρέσκου γάλακτος.

Μέσω εξαγοράς μπήκαν τόσο στη Ρουμανία, όσο και στην Βουλγαρία. Έναν χρόνο πριν την εξαγορά της Όλυμπος, το 1999, εξαγόρασαν την TYROM SA στη Ρουμανία και αποφάσισαν να κατασκευάσουν εργοστάσιο στη χώρα αυτή. Ενώ το 2003 η ΤΥΡΑΣ απέκτησε την TYRBUL SA στη Βουλγαρία, κατασκευάζοντας εργοστάσιο με κύρια δραστηριότητα την παραγωγή κίτρινων τυριών.

Με τον ίδιο τρόπο απέκτησαν και τη Ροδόπη το 2008. Και τη Δωδώνη επεδίωξαν να εξαγοράσουν αλλά δεν τα κατάφεραν.

Αντίθετα με τη Δωδώνη για την οποία υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον, στον δημόσιο πλειοδοτικό διαγωνισμό για την εκποίηση της ακίνητης περιουσίας και των σημάτων της βορειοελλαδίτικης γαλακτοβιομηχανίας Αγνό, η Ελληνικά Γαλακτοκομεία των αδελφών Σαράντη ήταν η μοναδική που κατέθεσε προσφορά.

Συμμετέχοντας σε διαγωνισμούς απέκτησαν και την εταιρεία Δουμπιά, καθώς και την εταιρεία αναψυκτικών Κλιάφα.

Επιπλέον το 2022 εξαγόρασαν τη θυγατρική της Δέλτα στη Βουλγαρία, την United Milk Company (UMC), κυριαρχώντας ουσιαστικά στη βουλγαρική αγορά και αποκτώντας μία νέα «δύναμη πυρός» στις πωλήσεις εξωτερικού.

Έντονη συγκέντρωση

Για να επιστρέψουμε όμως στον κλάδο των χυμών, που πλέον πρέπει να λειτουργήσει σε συνθήκες έντονων αυξήσεων στο λειτουργικό κόστος ένεκα του χυμού πορτοκαλιού (+70% από πέρσι), σε κάθε περίπτωση χαρακτηρίζεται από μεγάλη συγκέντρωση.

Λίγες μεγάλες επιχειρήσεις κυριαρχούν στην αγορά, καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας ζήτησης, διανέμοντας τα προϊόντα τους σε όλη την Ελλάδα.

Στην αγορά χυμών ψυγείου από άποψη μεριδίου πωλήσεων σε αξία, πρώτος παίκτης είναι η Ελληνικά Γαλακτοκομεία με το σήμα Όλυμπος, ενώ ακολουθούν η Δέλτα, η ιδιωτική ετικέτα, η Οικογένεια Χριστοδούλου, η Coca Cola 3E, η Κάμπος Χίου και η Φάρμα Κουκάκη.

Ας σημειωθεί ότι όλες οι εταιρείες έχουν προχωρήσει σε ανατιμήσεις «τραβώντας» τον τζίρο της κατηγορίας προς τα πάνω παρά το γεγονός ότι στον αντίποδα οι πωλούμενες ποσότητες εμφανίζονται σχετικά μειωμένες εξαιτίας ακριβώς των αυξήσεων στις τιμές.

Οι Γενοβέζοι και οι «χαρτωμένοι» καρποί της μανδαρινέας

Για αρκετές δεκαετίες ανάμεσα σε βυζαντινούς πύργους, γενοβέζικα αρχοντικά, εκκλησίες και βοτσαλωτές αυλές, «η μανδαρινέα και η πορτοκαλλέα» ήταν για τους Χιώτες «γεωργοκτηματίες» προϊόντα μεγίστης σημασίας, διότι τους άφηναν «περισσότερα κέρδη από κάθε άλλην εν Χίω γεωργικήν καλλιέργειαν».

Τότε η Χίος εξήγαγε κυρίως συσκευασμένα («χαρτωμένα») μανταρίνια σε Ρωσία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Αυστρία, Τσεχία και Αγγλία.

Ιστορικά η καλλιέργεια της μανταρινιάς στη Χίο εκτιμάται ότι ξεκίνησε από τους Γενοβέζους κατακτητές μεταξύ των ετών 1348-1566, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες γι’ αυτό. Μεταγενέστερες προφορικές μαρτυρίες κάνουν λόγο για τον ερχομό της παραγωγής στο νησί από τον καλλιεργητή, Γιάννη Χωρέμη, μετά τον παγετό του 1850 και την καλλιέργεια να επεκτείνεται σταδιακά σε ολόκληρο τον κάμπο με τον εμβολιασμό τους πάνω σε νεραντζιές της ποικιλίας citrus aurantium.

Η ΕΒΕΚ και οι Χανδρήδες

Το 1963, δηλαδή 50 χρόνια πριν το μανταρίνι Χίου περιληφθεί στα προϊόντα Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης, η γνωστή εφοπλιστική οικογένεια Χανδρή, με καταγωγή από τον Κάμπο της Χίου, έφτιαξε στο ακριτικό νησί ένα εργοστάσιο χυμών με την ονομασία ΕΒΕΚ (Ελληνική Βιομηχανική Εμπορική Κτηματική) , αγοράζοντας την τοπική παραγωγή και καλοπληρώνοντας τους καλλιεργητές μέχρι και το τελευταίο φρούτο.

Ο συμπυκνωμένος χυμός που παραγόταν στο εργοστάσιο και τα χιώτικα φρούτα πήγαιναν στα υπερωκεάνια των Χανδρήδων.

Οι καιροί όμως άλλαξαν και το 1984 η οικογένεια Χανδρή σταματά την παραγωγή και δωρίζει το εργοστάσιο σε τέσσερις συνεταιρισμούς εσπεριδοκαλλιεργητών που συνενώθηκαν για αυτό τον σκοπό ιδρύοντας τον ΑΣΕΧ (Aγροτικός Συνεταιρισμός Εσπεριδοκαλλιεργητών Χίου).

Την εποχή εκείνη, το εργοστάσιο είχε δύο τμήματα, αυτό της χυμοποίησης που λειτουργούσε Δεκέμβριο – Μάρτιο και εκείνο που εμφιαλώνονταν αναψυκτικά.

Ο ΑΣΕΧ χωρίς να το ψάχνει ιδιαίτερα σε επίπεδο επιχειρηματικής στρατηγικής μεταποιούσε τα τοπικά εσπεριδοειδή (πορτοκάλι, μανταρίνι Χίου, λεμόνι) σε αναψυκτικά με αρκετή ζάχαρη και όχι σε προϊόντα φυσικού χυμού.

Οι καιροί όμως και πάλι άλλαξαν, όπως και οι καταναλωτικές προτιμήσεις, συμπαρασύροντας την αίγλη των φημισμένων εσπεριδοειδών της μυροβόλου Χίου.

Η νέα σελίδα

Και ενώ ο μαύρος κύκνος της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης είχε αρχίσει να απλώνει τα φτερά του, ένας άλλος εφοπλιστής, ο Δαμιανός Ζαννάρας, γνωστός Χιολάτρης, αποφασίζει να σταματήσει τον μαρασμό της αγροτικής παραγωγής του Κάμπου της Χίου, παίρνοντας τον έλεγχο του καταχρεωμένου εργοστασίου και επενδύοντας στην αναγέννησή του.

Κάπως έτσι η Χυμοί Χίου ΑΕ ξεκίνησε τη λειτουργία της τον Μάιο του 2009, με την επένδυση στην πλέον σύγχρονη καθετοποιημένη γραμμή παραγωγής χυμών στην Ελλάδα, που περιλαμβάνει μονάδα εκχύμωσης και μονάδα επεξεργασίας και συσκευασίας, να φθάνει περί τα 9,5 εκατ. ευρώ.

Αν και η νέα εταιρεία με το βλέμμα στραμμένο στις εξαγωγές επιχείρησε να προσεγγίσει τους Καμπούσιους εσπεριδοκαλλιεργητές, ειδικά στο πορτοκάλι δεν τα κατάφερε. Με αποτέλεσμα να αγοράζει πορτοκάλια από την Πελοπόννησο.

Η εταιρεία, που απασχολούσε 21 άτομα στο τέλος του 2023, στη μονάδα εκχύμωσης έχει τη δυνατότητα να στύβει έως και 8 τόνους χυμού την ημέρα, και η μονάδα εμφιάλωσης λειτουργεί σε αποστειρωμένες συνθήκες με την υπογραφή ποιότητας της Tetra Pak.

Σε επίπεδο προϊόντων, το πορτοκάλι εξακολουθεί να είναι το ισχυρό ατού της εταιρείας, ακολουθούμενο από το λεμόνι. Θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης παρουσιάζει η σειρά low (λεμόνι, μανταρίνι, βύσσινο) με χαμηλές θερμίδες και χρήση σουκραλόζης ως υποκατάστατου της ζάχαρης.

Τέλος όσον αφορά τη στρατηγική επέκτασης της Κάμπος Χίου, αυτή εστιάζεται στις εξαγωγές και ειδικότερα σε αγορές της Ασίας, της Μέσης Ανατολής, της Αυστραλίας, καθώς και σε ορισμένες ευρωπαϊκές αγορές.