Cookie Stuffing: Η σκοτεινή πλευρά του affiliate marketing που πλήττει τις νόμιμες επιχειρήσεις

Όσοι έχουν περιηγηθεί έστω και μία φορά στο διαδίκτυο έχουν δει στην οθόνη τους το ερώτημα αποδοχής ή μη των… cookies. Προφανώς δεν πρόκειται για αθώα «μπισκότα» αλλά για ένα μικρό πακέτο δεδομένων που χρησιμοποιούν οι διάφοροι ιστότοποι και τα οποία αποθηκεύονται στη συσκευή πρόσβασης του επισκέπτη. Είτε πρόκειται για υπολογιστή, ταμπλέτα ή έξυπνο κινητό τηλέφωνο.

Ο σκοπός που εξυπηρετούν τα cookies είναι τυπικά αθώος: εξυπηρετούν στην απομνημόνευση από τη συσκευή των προτιμήσεων του χρήστη, παρακολουθούν τη διαδικτυακή συμπεριφορά και ενεργοποιούν ορισμένες λειτουργίες στον ιστότοπο που επισκέπτεται. Ουσιαστικά δηλαδή διαδραματίζουν έναν ρόλο στη βελτίωση της εμπειρίας χρήσης αλλά και στη διευκόλυνση των λειτουργιών του ιστότοπου.

Πάνω από 1 εκατ. απόπειρες παρακολούθησης ημερησίως

Όπως πολύ εύστοχα το έχουν παρομοιάσει τα cookies λειτουργούν με έναν τρόπο σαν να μπαίνεις στο μαγαζί που απολαμβάνεις τον καφέ σου και ο μπαρίστα να θυμάται τις προτιμήσεις σου. Δηλαδή τα cookies λειτουργούν σαν υπενθύμιση των προτιμήσεών μας, τόσο για τους ιστότοπους όσο και για τις συσκευές μας.

Ένα βασικό ερώτημα είναι «τι πληροφορίες περιλαμβάνονται στα cookies»: καταρχήν έχουν ένα όνομα, τις πραγματικές πληροφορίες που συνήθως είναι κρυπτογραφημένες, τη διάρκεια ζωής (δηλαδή για πόσο χρονικό διάστημα το αρχείο θα παραμείνει ενεργό), τη διαδρομή που θα το καθορίζει (δηλαδή τον ιστότοπο που αφορά και για τον οποίο είναι χρήσιμο) και τέλος το domain που φανερώνει τον εκδότη του cookie.

Αυτά είναι τα βασικά στοιχεία γύρω από τα cookies, αλλά όπως συμβαίνει με όλα τα πράγματα στο διαδίκτυο, έτσι και αυτά έχουν αποκτήσει εμπορική χρήση. Μία μορφή εμπορικής χρήσης είναι το λεγόμενο affiliate marketing, δηλαδή οι ενέργειες διαδικτυακού μάρκετινγκ που ουσιαστικά βοηθούν στην συλλογή εσόδων βοηθώντας τα διάφορα brands να προσελκύσουν νέους πελάτες.

Τι σημαίνει αυτό; Ως εκδότης περιεχομένου (δηλαδή κάτοχος ενός ιστότοπου) μπορείτε να προωθήσετε το προϊόν μιας εμπορικής μάρκας στον ιστότοπό σας και όταν ένας από τους επισκέπτες κάνει κλικ και αγοράσει το διαφημιζόμενο προϊόν, τότε λαμβάνετε προμήθεια. Προφανώς αρκετά απλό και αποδοτικό. Παραμένει όμως νόμιμο ή ηθικό;

Το cookie stuffing είναι μία πρακτική κατά την οποία κάποιος τρίτος παράγοντας τοποθετεί cookies κατευθείαν στη συσκευή του χρήστη χωρίς να γνωστοποιεί την ενέργειά του

Πώς λειτουργεί το Cookie Stuffing

Στην παραπάνω λειτουργία υπάρχει και η παράμετρος του λεγόμενου cookie stuffing. Στην ουσία είναι μία πρακτική κατά την οποία κάποιος τρίτος παράγοντας τοποθετεί cookies κατευθείαν στη συσκευή του χρήστη χωρίς να γνωστοποιεί την ενέργειά του.

Πώς λειτουργούν αυτά τα «παράπλευρα» cookies; Όταν ο χρήστης κάνει κλικ στο επίμαχο διαφημιστικό μπάνερ της ιστοσελίδας και προχωρήσει σε αγορά από το ηλεκτρονικό κατάστημα, τα συγκεκριμένα cookies ουσιαστικά αντικαθιστούν αυτά του νόμιμου εκδότη. Αποτέλεσμα αυτής της ενέργειας είναι η προμήθεια από την πώληση του προϊόντος να πηγαίνει στον «παράπλευρο» εκδότη και όχι στον νόμιμο, χωρίς να έχει ουσιαστικά συμβάλλει στην πραγματοποίηση της πώλησης.

Στο ερώτημα πώς περνούν αυτά τα cookies σε ένα νόμιμο σάιτ, η απάντηση είναι μέσω των αναδυόμενων παραθύρων, μέσω των iframes που χρησιμοποιούνται για την ενσωμάτωση ενός ξεχωριστού HTML σε ένα υπάρχον HTML, για παράδειγμα μια διαφήμιση μέσα σε μια σελίδα, μέσω JavaScript για να ανακατευθύνει τους επισκέπτες σε οποιαδήποτε σελίδα και στη συνέχεια να γράψει cookies συνεργατών και τέλος μέσω της παραποίησης ενός URL (μιας διεύθυνσης σελίδας δηλαδή) σε εικόνα ή πλαίσιο και να το τοποθετήσει στη νόμιμη ιστοσελίδα.

Η τεχνική του cookie stuffing λειτουργεί σκόπιμα με αδιαφανή τρόπο για τους χρήστες, σε αντίθεση με τις οδηγίες που τονίζουν τη διαφάνεια για τον χρήστη

Πόσο νόμιμο είναι το cookie stuffing

Τα περισσότερα προγράμματα affiliate marketing απογορεύουν τη μέθοδο του cookie stuffing επειδή ουσιαστικά υπονομεύει τις πραγματικές προσπάθειες διαφήμισης προϊόντων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου καθορίζει κατευθυντήριες γραμμές διαφήμισης που επιβάλλουν τη σαφή αποκάλυψη των οικονομικών σχέσεων μεταξύ διαφημιζόμενων και εμπόρων λιανικής.

Προφανώς η τεχνική του cookie stuffing λειτουργεί σκόπιμα με αδιαφανή τρόπο για τους χρήστες, σε αντίθεση με τις οδηγίες που τονίζουν τη διαφάνεια για τον χρήστη.

Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες το cookie stuffing έχει θεωρηθεί μορφή διαδικτυακής απάτης. Χαρακτηριστική η περίπτωση του 2006 όταν το eBay συνεργάστηκε με το FBI όταν διαπιστώθηκε ότι ο Σον Χόγκαν, ο μεγαλύτερος τότε συνεργάτης του eBay, είχε χρησιμοποιήσει τις συγκεκριμένες πρακτικές. Η στρατηγική του περιελάμβανε την τροποποίηση του ιστότοπού του για τη φόρτωση πόρων από τους διακομιστές του eBay, ρυθμίζοντας έτσι τα cookies συνεργατών στα προγράμματα περιήγησης των χρηστών. Η τεχνική απέδωσε ψευδώς τις επόμενες αγορές του eBay στον ιστότοπο του Χόγκαν.

Παρά το γεγονός ότι ο Χόγκαν κέρδισε πάνω από 28 εκατομμύρια δολάρια μέσω των προμηθειών θυγατρικών του eBay, διαπιστώθηκε ότι οι δραστηριότητες αυτές δεν συνεισέφεραν σημαντικά έσοδα στο ίδιο το eBay. Στις δίκες που ακολούθησαν, ο Χόγκαν ομολόγησε την ενοχή του σε μία κατηγορία διαδικτυακής απάτης, που οδήγησε σε ποινή φυλάκισης πέντε μηνών και πρόστιμο 25.000 δολαρίων.

Περίπου την ίδια περίοδο, ένα άλλο περιστατικό αφορούσε τον δεύτερο πιο παραγωγικό έμπορο θυγατρικών του eBay, τον Μπράιαν Ντάνινγκ, ο οποίος χρησιμοποίησε παρόμοιες τακτικές για να εξαπατήσει το eBay αποκομίζοντας ποσά άνω των 5 εκατομμυρίων δολαρίων κατά την περίοδο 2006-2007. Ο Ντάνινγκ, όπως και ο Χόγκαν, ομολόγησε την ενοχή του σε μία μόνο κατηγορία απάτης και καταδικάστηκε σε 15 μήνες φυλάκιση, ακολουθούμενα από τρία χρόνια επίβλεψης.

Το cookie stuffing επηρεάζει μεταξύ άλλων κλάδων τον ηλεκτρονικό τζόγο και τον ηλεκτρονικό στοιχηματισμό, τομείς που προσλκύουν τεράστιες μάζες χρηστών και οι τζίροι είναι εξαιρετικά υψηλοί

Όλοι χαμένοι από το cookie stuffing

Πέρα από τους απατεώνες υπάρχει κάποιος που βγαίνει κερδισμένος από την τεχνική του «παραγεμίσματος» μίας ιστοσελίδας με cookies; Η απάντηση έρχεται αβίαστα και είναι, όχι.

Οι συνεργαζόμενες εταιρείες καταλήγουν τελικά να πληρώνουν έναν απατεώνα για ανύπαρκτες υπηρεσίες, οι νόμιμοι συνεργάτες μάρκετινγκ μπορεί να χάσουν, καθώς τα αποτελέσματά τους φαίνονται συγκριτικά χειρότερα, οι ομάδες μάρκετινγκ και πωλήσεων ουσιαστικά τροφοδοτούνται με ψευδείς πληροφορίες σχετικά με το τι λειτουργεί και τι όχι για τη βάση πελατών τους

Προφανώς και οι ίδιοι οι καταναλωτές καταλήγουν αντικείμενο εκμετάλλευσης.

Ποιοι κλάδοι πλήττονται

Το cookie stuffing πρακτικά επηρεάζει όλους τους κλάδους στους οποίους χρησιμοποιούνται συνεργαζόμενες εταιρείες. Πρώτος και καλύτερος ο κλάδος των διαδικτυακών παιχνιδιών, του ηλεκτρονικού τζόγου και του ηλεκτρονικού στοιχηματισμού, τομείς που προσλκύουν τεράστιες μάζες χρηστών και οι τζίροι είναι εξαιρετικά υψηλοί.

Άλλοι τομείς είναι η αγορά συναλλάγματος και γενικότερα όλα τα είδη διαδικτυακών οικονομικών συναλλαγών, η αγορά ανταλλαγής κρυπτονομισμάτων και οι διάφορες επενδυτικές πλατφόρμες, η αγορά των ηλεκτρονικών αγορών και ειδικότερα οι κλάδοι της φυσικής κατάστασης και της ομορφιάς, η αγορά ταξιδίων και φιλοξενίας, οι πάροχοι δανειακών προϊόντων, οι διαδικτυακές εφαρμογές  και οι ιστότοποι γνωριμιών.

Ουσιαστικά, όλοι οι κλάδοι με έντονο ανταγωνισμό, ισχυρή διαδικτυακή παρουσία και υψηλό τζίρο. Όσον αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο, η φύση της τεχνικής του cookie stuffing καθιστά πιο πιθανό ότι οι μεγάλοι διαδικτυακοί λιανοπωλητές – ή αυτοί που είναι γνωστοί στον κλάδο τους – θα στοχοποιηθούν.