Αποζημίωση δανειολήπτη με αναπηρία εξαιτίας καταχρηστικής πρακτικής

Σε πρόσφατη απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών (ΠΠρΑθ 2246/2024), ένα δικαστήριο ανέδειξε τη σοβαρότητα των καταχρηστικών πρακτικών από τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες και εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, επιδικάζοντας αποζημίωση σε δανειολήπτη για την καθυστέρηση στην εξόφληση του δανείου του. Στην υπόθεση αυτή, ο ενάγων, ο οποίος είχε αναλάβει στεγαστικό δάνειο ύψους 30.000 ευρώ το 2008, προσέφυγε στα δικαστήρια, ζητώντας αποζημίωση για την ηθική βλάβη και την οικονομική ζημία που υπέστη λόγω της αδικαιολόγητης καθυστέρησης στην αποπληρωμή του υπόλοιπου του δανείου από την ασφαλιστική του εταιρεία, η οποία είχε αναλάβει την εξόφληση του σε περίπτωση αδυναμίας του λόγω υγείας.

Πιο συγκεκριμένα η υπόθεση ξεκίνησε το 2008, όταν ο δανειολήπτης συνήψε δανειακή σύμβαση για το ποσό των 30.000 ευρώ, παράλληλα με ασφάλεια που κάλυπτε το υπόλοιπο του δανείου σε περίπτωση σοβαρού προβλήματος υγείας που θα τον καθιστούσε ανίκανο για εργασία. Το 2011, εξαιτίας μόνιμης αναπηρίας λόγω ασθένειας, ο ενάγων ενεργοποίησε το ασφαλιστικό του δικαίωμα για την εξόφληση του δανείου. Ωστόσο, παρά την εκδοθείσα δικαστική απόφαση το 2018, η οποία όριζε την ασφαλιστική εταιρεία υπεύθυνη για την αποπληρωμή του υπολοίπου, η διαδικασία της εξόφλησης δεν ολοκληρώθηκε, με αποτέλεσμα ο δανειολήπτης να παραμένει εκτεθειμένος στον κίνδυνο καταναγκαστικών μέτρων.

Παρά την ύπαρξη τελεσίδικης απόφασης υπέρ του, η τράπεζα προχώρησε στη μεταβίβαση της απαίτησης σε εταιρεία διαχείρισης, η οποία, χωρίς καθυστέρηση, ξεκίνησε διαδικασίες αναγκαστικής είσπραξης κατά του ενάγοντος. Τα μέτρα περιλάμβαναν διαταγή πληρωμής και επιβολή κατάσχεσης στην κύρια κατοικία του, αυξάνοντας περαιτέρω την πίεση και προκαλώντας σημαντική ηθική και οικονομική επιβάρυνση.

Η μακροχρόνια καθυστέρηση στην εξόφληση του δανείου και οι έντονες διεκδικητικές ενέργειες από την πλευρά των εταιρειών δημιούργησαν στον δανειολήπτη αίσθηση οικονομικής αστάθειας και κλονισμό της ψυχικής του υγείας. Η συνεχιζόμενη εκκρεμότητα τον εξέθεσε στον κίνδυνο απώλειας της κατοικίας του, ενώ επηρέασε την κοινωνική του εικόνα, καθώς η υπόθεσή του καταχωρίστηκε στα αρχεία του «Τειρεσία», με συνέπεια να θεωρείται επισήμως αφερέγγυος.

Στην τελική του απόφαση, το δικαστήριο αναγνώρισε ότι οι ενέργειες των εναγομένων παραβίαζαν τους κανόνες της καλής πίστης και κρίθηκαν καταχρηστικές. Η υπόθεση ολοκληρώθηκε με την επιδίκαση αποζημίωσης ύψους 30.000 ευρώ για την ηθική βλάβη που υπέστη ο δανειολήπτης. Παρότι το δικαστήριο αναγνώρισε το δίκαιο του αιτήματος αποζημίωσης, απέρριψε το αίτημα για επιβολή προληπτικών μέτρων, θεωρώντας ότι δεν υπήρχε πλέον σοβαρός κίνδυνος επανάληψης των καταχρηστικών ενεργειών στο μέλλον.

Η απόφαση αυτή αποτελεί σημαντικό νομικό προηγούμενο στην προστασία των δικαιωμάτων δανειοληπτών και ασθενών, ειδικά όταν παρατηρούνται καθυστερήσεις ή αστοχίες στην εφαρμογή ασφαλιστικ

Η Σουζάνα Κλημεντίδη είναι δικηγόρος