Γερμανία: Ο κλάδος μεταποίησης προειδοποιεί για επερχόμενη «τρομερή συντριβή»

Στα 44 χρόνια από τότε πoυ ιδρύθηκε η Beckhoff Automation, ο ιδιοκτήτης της Hans Beckhoff δήλωσε ότι δεν έχει δει παρόμοια οικονομική κρίση όπως η σημερινή στη Γερμανία.

Γερμανία: Το σχέδιο του SPD για την ανάπτυξη της βιομηχανίας και την προστασία των θέσεων εργασίας

«Συνήθως αναμένουμε μια κρίση περίπου μία φορά κάθε πέντε έως οκτώ χρόνια», λέει ο κ. Beckhoff στο BBC, αλλά «αυτή τη φορά μιλάμε για μια τρομερή συντριβή».

Η γερμανική εταιρεία Beckhoff Automation κατασκευάζει αυτοματοποιημένα συστήματα ελέγχου για ένα ευρύ φάσμα βιομηχανιών, συμπεριλαμβανομένης της μεταποίησης και του ενεργειακού τομέα.

«Αυτό που χρειαζόμαστε πραγματικά είναι η αξιόπιστη [κυβερνητική] λήψη αποφάσεων αντί για στροφές 180 μοιρών, δηλώνει ο μεταποιητικός κλάδος της Γερμανίας

Ανήκει στις διάσημες Mittelstand της Γερμανίας, τις συχνά εξαιρετικά εξειδικευμένες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν το 99% των γερμανικών εταιρειών, και οι οποίες παρέχουν περίπου το 59% των γερμανικών θέσεων εργασίας και θεωρούνται οι «κρυφοί πρωταθλητές» της γερμανικής οικονομίας.

Η ικανότητα των Mittelstand να έχουν μια μακροχρόνια άποψη για τις επιχειρηματικές επιδόσεις αντί να μοιράζουν ετήσια μερίσματα, είναι μέρος αυτού που έχει κάνει τη γερμανική παραγωγή τόσο ισχυρή. Ωστόσο, η παγκόσμια οικονομία αλλάζει γρήγορα και η πίεση αυξάνεται.

“Εξακολουθούμε να τα πάμε καλά, αν και η οικονομική κατάσταση έχει πραγματικά επιβραδυνθεί”, λέει η Frederike Beckhoff, διευθύντρια εταιρικής ανάπτυξης στην Beckhoff Automation και κόρη του Hans. “Τα αποτελέσματα της χρονιάς δεν θα είναι καθόλου κοντά σε αυτά που πετύχαμε στα προηγούμενα τρία χρόνια.”

Οι γερμανικές επιχειρήσεις έχουν πληγεί από μια σειρά προβλημάτων τα τελευταία χρόνια. Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβάνονται οι απότομες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας που ακολούθησαν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, η αύξηση του γενικού πληθωρισμού και ο αυξημένος ανταγωνισμό από την Κίνα.

Γεμάτη υποβαθμισμένες υποδομές η Γερμανία

Οι εταιρείες διαμαρτύρονται επίσης για τις υποβαθμισμένες γερμανικές υποδομές, όπως το πολύ επικρινόμενο σιδηροδρομικό δίκτυο, οι γέφυρες και το οδικό δίκτυο της χώρας. Τις υποδομές αυτές ο κρατικός ραδιοτηλεοπτικός σταθμός Deutsche Welle τις περιγράφει ως «γηράσκουσες και καταρρέουσες».

Άλλες επιχειρήσεις υπογραμμίζουν αυτό που θεωρούν ως βαρύ γραφειοκρατικό βάρος τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ασυνεπείς κυβερνητικές αποφάσεις από το Βερολίνο, καθώς και υψηλότερο κόστος εργασίας και ελλείψεις προσωπικού.

«Τα τελευταία τρία χρόνια δεν ήταν εύκολα στη Γερμανία», λέει στο BBC ο Joachim Ley, διευθύνων σύμβουλος της Ziehl-Abegg, κατασκευαστής συστημάτων εξαερισμού, κλιματισμού και μηχανικής.

«Αυτό που χρειαζόμαστε πραγματικά είναι η αξιόπιστη [κυβερνητική] λήψη αποφάσεων αντί για στροφές 180 μοιρών. Ακόμα κι αν δεν σας αρέσουν οι αποφάσεις, μπορείτε τουλάχιστον να σχεδιάσετε και να προσαρμόσετε εάν η απόφαση είναι αξιόπιστη. Αυτό το πέρα ​​δώθε επιβαρύνει πολύ τις εταιρείες στη Γερμανία».

Η κυβέρνηση συνασπισμού της Γερμανίας κατέρρευσε νωρίτερα αυτό το μήνα και οι γενικές εκλογές έχουν οριστεί τώρα για τις 23 Φεβρουαρίου, με ψήφο εμπιστοσύνης πριν από αυτή στις 16 Δεκεμβρίου.

Οι ανατροπές που έχει κάνει η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια περιλαμβάνουν προγράμματα επιδότησης για αντλίες θερμότητας και ηλεκτρικά οχήματα. Αυτό έπληξε τόσο τις εγχώριες πωλήσεις όσο και τους καθαρούς μηδενικούς στόχους.

Όμως, ενώ αυτά τα μέτρα δεν βοήθησαν τις γερμανικές εταιρείες, πολλοί θεωρούν ότι η Κίνα είναι ο βασικός λόγος που έχει οδηγήσει σε δύσκολη θέση ειδικά τις γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες. Η εγχώρια ζήτηση για οχήματα έχει μειωθεί στην Κίνα και η ασιατική χώρα έχει τώρα μια ισχυρή αυτοκινητοβιομηχανία από μόνη της, με μια επιθετική πολιτική εξαγωγών.

«Από την αρχή του 2021, οι κινεζικές εξαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων έχουν αυξηθεί κατά 1.150%,» λέει ο Δρ Cyrus de la Rubia, επικεφαλής οικονομολόγος στην Εμπορική Τράπεζα του Αμβούργου.

«Αυτό αντιστοιχεί μόνο στα EV [ηλεκτρικά οχήματα]. Εάν πάρετε όλα τα αυτοκίνητα, συμπεριλαμβανομένων αυτών που λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα, τότε εξακολουθούμε να έχουμε μια αύξηση των κινεζικών εξαγωγών κατά 600%. Την ίδια περίοδο οι γερμανικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 60%. Επομένως, υπάρχει προφανώς μια μετατόπιση στα μερίδια αγοράς που συμβαίνει εδώ».

Αποτέλεσμα αυτού είναι η Volkswagen, ο μεγαλύτερος εργοδότης του ιδιωτικού τομέα της Γερμανίας, να απειλεί με κλείσιμο εγχώριων εργοστασίων για πρώτη φορά στα 87 χρόνια ιστορίας της. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλεια δεκάδων χιλιάδων γερμανικών θέσεων εργασίας.

Τον Οκτώβριο, η αυτοκινητοβιομηχανία ανέφερε πτώση 64% στα κέρδη του τρίτου τριμήνου σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα, αποδίδοντας αυτή την εξέλιξη κυρίως την πτώση της ζήτησης από την Κίνα, που παραδοσιακά αποτελεί βασική αγορά για τις γερμανικές μάρκες αυτοκινήτων premium.

Η Mercedes-Benz ανέφερε πτώση 54% την ίδια περίοδο και η BMW έχει επίσης εκδώσει προειδοποιήσεις για τα κέρδη, με αμφότερες τις δύο εταιρείες να κάνουν λόγο για μειωμένες κινεζικές παραγγελίες.

Η κ. Beckhoff τονίζει ότι οι αυτοκινητοβιομηχανίες και ο ευρύτερος γερμανικός μεταποιητικός τομέας πρέπει να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους. «Πραγματικά πιστεύω ότι η παραγωγικότητα είναι κάτι που πρέπει να λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη», λέει.

«Ο πλούτος που απολαμβάνουμε εδώ στα περισσότερα μέρη της Γερμανίας και της Ευρώπης, δεν μπορούμε να τον θεωρήσουμε δεδομένο».

Οι Γερμανοί βιομήχανοι που απαιτούν περιθώρια χαμηλού κόστους μπορεί να δυσκολεύονται, λέει ο κ. Ley, αλλά πιστεύει ότι υπάρχει ελπίδα για προϊόντα υψηλής ποιότητας με καινοτόμα χαρακτηριστικά που βασίζονται σε μηχανική και πνευματική ιδιοκτησία παγκόσμιας κλάσης.

Ο Δρ Klaus Günter Deutsch, επικεφαλής έρευνας βιομηχανικής και οικονομικής πολιτικής στην Ομοσπονδία Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI), πιστεύει ότι «πολλά θα εξαρτηθούν από το αν θα μπορέσουμε να τραβήξουμε τα επίπεδα καινοτομίας πολύ πιο γρήγορα, καλύτερα και με μεγαλύτερη συνέπεια σε όλη την Ευρώπη».

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η απώλεια θέσεων εργασίας και η αναδιάρθρωση στο έδαφος της χώρας τους θα είναι μια επώδυνη διαδικασία για τους Γερμανούς κατασκευαστές όπως η Volkswagen και η εταιρεία χημικών BASF, η οποία έχει επίσης προειδοποιήσει για περικοπές.

Θετικός μετασχηματισμός

Ενώ υπάρχει ελπίδα για θετικό μετασχηματισμό στον μεταποιητικό τομέα μακροπρόθεσμα, οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές θα συνεχίσουν να είναι γεμάτες προκλήσεις. Όποιος σχηματίσει την επόμενη γερμανική κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει κάποιες δύσκολες εκκλήσεις.

«Εξακολουθώ να είμαι αισιόδοξος», λέει ο οικονομολόγος Dr de la Rubia, ο οποίος υπογραμμίζει την ανάγκη αναβάθμισης των υποδομών της Γερμανίας που είναι πλέον «τόσο προφανής» που όποιος σχηματίσει την επόμενη κυβέρνηση της χώρας θα πρέπει να αναλάβει δράση.

«Νομίζω ότι θα πουν, «εντάξει, η κρίση είναι πραγματικά εκεί και τώρα θα κάνουμε ένα μεγάλο άλμα». Αυτή είναι η ελπίδα και η πεποίθησή μου».

Και πολλοί συμφωνούν ότι αυτή η κρίση μπορεί να είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται η Γερμανία. Στα μεταπολεμικά χρόνια, η χώρα απέδειξε ότι είχε την ικανότητα να παράγει ένα «οικονομικό θαύμα» ενάντια στις πιθανότητες.

Οι συνθήκες τώρα μπορεί να είναι διαφορετικές, αλλά δεν είναι αδιανόητο ότι, με συντονισμένη δράση, θα μπορούσε να το κάνει ξανά, καταλήγει στο άρθρο του το BBC.