Τεχνητή Νοημοσύνη: Η έλλειψη ενέργειας για τα data centers αλλάζει τον τεχνολογικό χάρτη της Ευρώπης

Η Τεχνητή Νοημοσύνη και η ραγδαία ανάπτυξή της απαιτεί μεγάλες ποσότητες ενέργειας και ουσιαστικά επενασχεδιάζει τον χάρτη των ευρωπαϊκών κέντρων δεδομένων. Υπό αυτό το πρίσμα, η Ιρλανδία, ουσιαστικά η καρδιά της τεχνολογικής σκηνής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μιας και εκεί έχουν την έδρα τους οι περισσότερες θυγατρικές των αμερικανικών Big Tech, μπορεί να χάσει.

Όταν οι χρήστες κάνουν streaming μια ταινία ή ελέγχουν το email τους, συνδέονται σε κέντρα δεδομένων (data centers) – τη φυσική ραχοκοκαλιά του ψηφιακού κόσμου. Αυτές οι σειρές από ράφια διακομιστών έχουν γίνει βασικός πυλώνας της οικονομίας στην Ιρλανδία, αναφέρει το Politico.

Το Eλ Ντοράντο των data centers στην Ελλάδα – Μετά τις Microsoft-Google οι Γάλλοι της Data4

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Synergy Research Group με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Δουβλίνο είναι ο τρίτος μεγαλύτερος κόμβος υπερσύγχρονων κέντρων δεδομένων στον κόσμο – και η κορυφαία τοποθεσία στην Ευρώπη. Οι hyperscalers είναι μεγάλοι πάροχοι cloud, όπως η Amazon, η Microsoft και η Google, που λειτουργούν τεράστια δίκτυα αποτελούμενα από χιλιάδες διακομιστές δεδομένων.

Η αδηφάγα Τεχνητή Νοημοσύνη

Όμως η όρεξη της Τεχνητής Νοημοσύνης για ηλεκτρική ενέργεια – η οποία μπορεί να διπλασιαστεί μέχρι το 2026 – μπορεί να αναγκάσει την Ιρλανδία να παραδώσει το στέμμα του… cloud (υπολογιστικού νέφους), καθώς τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας πασχίζουν να αντεπεξέλθουν στη ζήτηση.

«Αυτός είναι ένας κίνδυνος που πρέπει να λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη μας», δήλωσε στο Politico ο Ιρλανδός ευρωβουλευτής Σον Κέλι, εκφράζοντας το παράπονο για τη «μεγάλη αποτυχία ότι δεν καταφέραμε να αναβαθμίσουμε και να επεκτείνουμε επαρκώς το δίκτυό μας και να το καταστήσουμε κατάλληλο για τη σημερινή [ψηφιοποιημένη] οικονομία».

Ως αποτέλεσμα, ο διαχειριστής του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας EirGrid εξετάζει «τις αιτήσεις για κέντρα δεδομένων… κατά περίπτωση από τον Νοέμβριο του 2021», εξήγησε εκπρόσωπος της εταιρείας. Επιβάλλει ένα de facto μορατόριουμ για νέους κόμβους στην περιοχή του Δουβλίνου, η οποία διαθέτει ήδη εξαιρετικά συγκεντρωμένες ενεργειακές υποδομές.

Η EirGrid φέρεται να προειδοποίησε τους Ιρλανδούς αξιωματούχους για πιθανή «μαζική έξοδο» των κέντρων δεδομένων από τη χώρα, εάν η κατάσταση δεν βελτιωθεί. Από το 2016, έχει επισημάνει «μια αυξανόμενη στενότητα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης στην Ιρλανδία», δήλωσε ο εκπρόσωπος.

Διατηρώντας τα φώτα αναμμένα

Σύμφωνα με την Κεντρική Στατιστική Υπηρεσία της Ιρλανδίας, τα κέντρα δεδομένων κατανάλωσαν το 21% του συνόλου της καταμετρημένης ηλεκτρικής ενέργειας πέρυσι – ξεπερνώντας για πρώτη φορά την κατανάλωση των αστικών κατοικιών.

«Υπάρχει ο κίνδυνος ο ρυθμός αύξησης της ζήτησης να είναι ταχύτερος από την ταχύτητα με την οποία μπορούν να κατασκευαστούν οι υποδομές παραγωγής και δικτύου», δήλωσε εκπρόσωπος της ρυθμιστικής αρχής ενέργειας της χώρας, επιβεβαιώνοντας ότι οι πιο μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν “ελλείψεις ενέργειας” και “αυξημένο κόστος για τους καταναλωτές”.

Για τον ευρωβουλευτή Κέλι, «η απόλυτη προτεραιότητα πρέπει να είναι να κρατήσουμε τα φώτα αναμμένα», είπε. Αν και, πρόσθεσε, «δεν πρέπει να είμαστε σε θέση να πρέπει να απορρίπτουμε επιχειρήσεις και επενδύσεις».

«Ένα σωστά αναπτυγμένο και εκσυγχρονισμένο σύστημα μεταφοράς θα μπορούσε να κάνει και τα δύο», πρόσθεσε ο Κέλι.

Εν τω μεταξύ, το υπουργείο Περιβάλλοντος, Κλίματος και Επικοινωνιών της Ιρλανδίας αναγνώρισε σε ανακοίνωσή του ότι «δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί με βιώσιμο τρόπο όλη η ζήτηση για ανάπτυξη [κέντρων δεδομένων]» βραχυπρόθεσμα.

«Τα [κέντρα δεδομένων], όπως και όλοι οι μεγάλοι χρήστες ενέργειας, πρέπει να υπάρχουν εντός των ορίων της νομοθεσίας και των στόχων μας για το κλίμα, καθώς και της ενεργειακής μας ασφάλειας», δήλωσαν, απηχώντας μια παρόμοια προειδοποίηση του Ιρλανδού υπουργού Περιβάλλοντος και Κλίματος Ίμον Ράιαν σε συνέντευξή του στους Financial Times.

Οι νικητές και οι χαμένοι

Καθώς οι τεχνολογικοί κολοσσοί Amazon, Microsoft και Google διοχετεύουν δισεκατομμύρια στην ευρωπαϊκή υποδομή cloud που τροφοδοτεί την τεχνητή νοημοσύνη, η διαθεσιμότητα (ιδανικά, φθηνής και πράσινης) ενέργειας μπορεί να αναδειχθεί σε κορυφαίο κριτήριο για τον καθορισμό των επόμενων επενδυτικών τους προορισμών.

«Οι κύριες αγορές κέντρων δεδομένων, δηλαδή μέρη όπως το Δουβλίνο και η Φρανκφούρτη, πρόκειται να κατακλυστεί κατά κάποιο τρόπο από την ανάγκη για ενέργεια», δήλωσε ο Τζέσε Νόσφινγκερ, ένας από τους συντάκτες μιας νέας έκθεσης της εταιρείας συμβούλων McKinsey, η οποία προβλέπει ότι οι hyperscalers θα οδηγήσουν περίπου τα δύο τρίτα της ζήτησης για κέντρα δεδομένων μέχρι το 2028. «Θα δούμε, σε πολλές περιπτώσεις, το κέντρο δεδομένων να χρειάζεται [να] μεταναστεύσει σε άλλα μέρη», εξήγησε.

Δεν είναι σαφές ποιος θα ωφεληθεί από την αναδιάταξη αυτού του χάρτη, αναφέρει το Politico.

«Η απόκτηση ενός κέντρου δεδομένων δεν σημαίνει απαραίτητα κάτι καλό», συνέχισε ο Νόσφινγκερ, αναφέροντας την πρόκληση της αναβάθμισης των υποδομών και της ανάπτυξης της παροχής ενέργειας, εάν οι αρχές δεν θέλουν οι ενεργοβόρες εγκαταστάσεις να απορροφήσουν πολλή από την υπάρχουσα ισχύ. Αυτό αυξάνει το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας για όλους τους πελάτες στη διαδικασία.

Οι χώρες με άφθονη ηλεκτρική ενέργεια χωρίς διοξείδιο του άνθρακα και χαμηλότερες θερμοκρασίες – οι οποίες θα ελαχιστοποιούσαν την ενέργεια που απαιτείται για την ψύξη του εξοπλισμού πληροφορικής – θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο τρόπο την κατάσταση, τονίζεται στην έκθεση, καθώς οι πολυεθνικές εταιρείες τεχνολογίας θέλουν τόσο να διατηρήσουν τους λογαριασμούς ενέργειας σε χαμηλά επίπεδα όσο και να επιτύχουν τους στόχους net-zero.

Οι Σκανδιναβικές χώρες, με τον ψυχρότερο καιρό τους, και η Γαλλία, με ένα σταθερό ποσοστό πυρηνικής ενέργειας στο ενεργειακό της μείγμα, θα μπορούσαν να βγουν στην κορυφή – και η Γαλλία το γνωρίζει, σημειώνει το Politico.

«Πρέπει να έχουμε ενέργεια με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, φθηνή, ελεγχόμενη, γιατί ξεχνάμε συνεχώς ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει σε αυτό. Αυτή είναι η προτεραιότητα», δήλωσε πρόσφατα ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στο περιοδικό Variety.