Γιάννης Στουρνάρας: Οι 3+2 λόγοι που επηρεάζουν τις προοπτικές ανάπτυξης της ευρωζώνης

Στους λόγους για τους οποίους παραμένει επιφυλακτικός σχετικά με τις προοπτικές ανάπτυξης της ευρωζώνης αναφέρθηκε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας σε ομιλία του στο Birkbeck College του University of London με τίτλο «Ο ρόλος της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ στην επίτευξη «ομαλής προσγείωσης» στη ζώνη του ευρώ».

Ο κ. Στουρνάρας ανέφερε πως η βιομηχανική παραγωγή στη ζώνη του ευρώ παραμένει χαμηλή και η εξασθένηση του μεταποιητικού τομέα υπήρξε ιδιαίτερα έντονη, χωρίς να διαφαίνεται άμεση προοπτική ανάκαμψης.

Στουρνάρας σε Politico: Κίνδυνος αύξησης πληθωρισμού εάν ο Τραμπ υλοποιήσει όσα υποσχέθηκε

Γιάννης Στουρνάρας: Τι δείχνουν οι δείκτες οικονομικής δραστηριότητας

Οι πρόδρομοι δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, όπως ο σύνθετος δείκτης PMI (Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών), υποδηλώνουν σχετικά αργούς ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ ο δείκτης PMI για τον τομέα της μεταποίησης είναι σταθερά αδύναμος και για περισσότερο από μια διετία παραμένει σε επίπεδα που αντιστοιχούν σε συρρίκνωση. Οι επιχειρηματικές επενδύσεις είναι αναιμικές – οι επιχειρήσεις προφανώς δεν αναμένουν ισχυρή ανάκαμψη, πρόσθεσε.

Αυτά τα στοιχεία διαγράφουν προοπτικές σχετικά βραδείας ανάπτυξης. Ενώ στον πιο πρόσφατο γύρο μακροοικονομικών προβλέψεων των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ το Σεπτέμβριο εκτιμήθηκαν ρυθμοί ανάπτυξης 0,8% το 2024, 1,3% το 2025 και 1,5% το 2026, το μακροοικονομικό περιβάλλον θα εξακολουθεί να περιβάλλεται από σημαντική αβεβαιότητα. Η κατανάλωση, που προβλέπεται να στηρίξει την ανάκαμψη, θα είναι επίσης υποτονική και ενδέχεται να μην αυξηθεί όπως αναμένεται. «Κατά τη γνώμη μου, δεν είναι σαφές από ποιες πηγές θα προέλθει η προβλεπόμενη ανάκαμψη των ρυθμών ανάπτυξης», δήλωσε.

«Οι παγκόσμιες εξελίξεις και οι γεωπολιτικές εντάσεις είναι ανησυχητικές»

Η κλιμάκωση των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή, σε συνδυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία, το σημαντικότερο πόλεμο σε ευρωπαϊκό έδαφος από το 1945, είχε αρνητικές επιπτώσεις στην εμπιστοσύνη τόσο των επιχειρήσεων όσο και των καταναλωτών. Οι γεωπολιτικές εντάσεις θα μπορούσαν (πρόσκαιρα) να οδηγήσουν σε άνοδο του πληθωρισμού, ταυτόχρονα όμως η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να επιβραδυνθεί περαιτέρω, επηρεάζοντας τον πληθωρισμό προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Νομισματική πολιτική

Η νομισματική πολιτική επηρεάζει την οικονομία με μεγάλες και ποικίλες χρονικές υστερήσεις. Ως εκ τούτου, οι επιδράσεις από την προηγηθείσα αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής εξακολουθούν να μεταδίδονται στις ευρύτερες συνθήκες χρηματοδότησης και στην πραγματική οικονομία. Η περιοριστική κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής σε μια δεδομένη χρονική στιγμή συνεχίζει να επηρεάζει τον πληθωρισμό και το προϊόν της οικονομίας για τα επόμενα 1-2 χρόνια.

Επομένως, εξακολουθεί να υπάρχει μια πρόσθετη ανασταλτική επίδραση στην ανάπτυξη και τον πληθωρισμό από την προηγούμενη περιοριστική νομισματική πολιτική μας. Αυτό εξηγεί για ποιο λόγο η δυναμική των πιστώσεων παραμένει υποτονική, χωρίς μάλιστα να εμφανίζει ενδείξεις σημαντικής βελτίωσης, σημείωσε ο Γιάννης Στουρνάρας.

Το 2024 είναι ένα έτος σημαντικών εκλογικών αναμετρήσεων σε πολλές χώρες. Τα εθνικιστικά κόμματα ενισχύθηκαν σημαντικά σε πολλές χώρες της ζώνης του ευρώ, κλονίζοντας τις πολιτικές ηγεσίες στη Γερμανία, την Αυστρία και τη Γαλλία. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ στις αρχές Νοεμβρίου θα μπορούσε να αλλάξει την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. Τυχόν κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των μεγάλων οικονομιών με δασμούς και αντίποινα ενδέχεται να προκαλέσει χάος στο διεθνές εμπόριο και να επηρεάσει αρνητικά την εμπιστοσύνη και την οικονομική δραστηριότητα σε παγκόσμιο επίπεδο.

«Είμαι επίσης επιφυλακτικός σε σχέση με τυχόν περαιτέρω διαταραχές προερχόμενες από τις διεθνείς τιμές των εμπορευμάτων. Οι μεταβολές των τιμών των εμπορευμάτων πιθανώς θα γίνουν εντονότερες, συχνότερες και ενδεχομένως πιο παρατεταμένες, σε ένα περιβάλλον αυξανόμενης πολιτικής αβεβαιότητας, γεωοικονομικού κατακερματισμού, πιθανού πολέμου δασμών, καθώς και υπό συνθήκες κλιματικής αλλαγής. Αυτοί οι παράγοντες αλληλοενισχύονται και ασκούν μη γραμμικές επιδράσεις στον πληθωρισμό και το προϊόν της οικονομίας», είπε.

Γιατί πέτυχε η ΕΚΤ

Ο Διοικητής της ΤτΕ έκλεισε την ομιλία του επισημαίνοντας και μερικούς παράγοντες, οι οποίοι, κατά τον ίδιο, εξηγούν την επιτυχία της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ μέχρι στιγμής στην προσπάθειά της να επαναφέρει τον πληθωρισμό στο στόχο του 2%, εν μέσω αλλεπάλληλων διαταραχών που ξεκίνησαν με την πανδημία και συνεχίστηκαν με τον πόλεμο στην Ουκρανία:

• Πρώτον, η θεσμική ανεξαρτησία της ΕΚΤ και των εθνικών κεντρικών τραπεζών που συναποτελούν το Ευρωσύστημα.
• Δεύτερον, η προσήλωση στο στόχο για  πληθωρισμό 2%, με τη χρήση  των βασικών επιτοκίων ως πρωταρχικών εργαλείων πολιτικής, αλλά και μη συμβατικών μέτρων, όταν το απαίτησαν οι  μακροοικονομικές και νομισματικές συνθήκες.
• Τρίτον, η ρεαλιστική, ευέλικτη και σταδιακή προσέγγιση, σε ένα περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας.
• Τέταρτον, η σαφής και αποτελεσματική επικοινωνία από την ΕΚΤ.

Διαβάστε ολόκληρη την ομιλία του Γιάννη Στουρνάρα εδώ