Ξεχνάμε τι είναι ανταγωνισμός

Μια απίστευτη ιστορία ακρίβειας, την οποία λίγοι είχαν καταλάβει σε όλο της το εύρος και αφορά μία από τις πιο συνηθισμένες μας δαπάνες, τη διαμονή σε ένα κατάλυμα, μάθαμε μέσα στο Σαββατοκύριακο. Οι έλληνες ξενοδόχοι – συγκεκριμένα το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο – ανακοίνωσαν ότι θα στραφούν δικαστικά κατά της πιο γνωστής πλατφόρμας διαδικτυακών κρατήσεων.

Μια απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης τους απελευθερώνει να διεκδικήσουν το δίκιο τους, ώστε να έχουν πλέον τη δυνατότητα να διαμορφώνουν οι ίδιοι την τιμολογιακή τους πολιτική. Μέχρι σήμερα, σωστά καταλάβατε, τις τιμές τις διαμόρφωνε (διαμορφώνει) κυρίως η συγκεκριμένη πλατφόρμα και κάποιες μικρότερες ομοειδείς και δεν επιτρέπονταν εκπτώσεις. Για να γίνει αντιληπτό, όποιος ξενοδόχος ήθελε να συνεργαστεί με την πλατφόρμα (και δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά) πήγαινε με τα νερά της. Ηταν υποχρεωμένος να μην προσφέρει χαμηλότερες τιμές στα δικά του κανάλια πωλήσεων, όπως για παράδειγμα μέσω της ιστοσελίδας του. Πρόκειται για τις περίφημες ρήτρες ισοτιμίας, οι οποίες πλέον κρίθηκαν παράνομες και τα ξενοδοχεία θα διεκδικήσουν αποζημίωση.

Για τους πελάτες των ξενοδοχείων και της πλατφόρμας, αποζημίωση δεν προβλέπεται. Ούτε καν διεκδίκηση αυτής. Ούτε ασχολείται κανείς. Και να ήταν η μόνη αγορά που κινείται με ολιγοπωλιακά χαρακτηριστικά, με εταιρείες που μας έρχονται από ξένες ανταγωνιστικές, υποτίθεται, αγορές. Θυμηθείτε μόνο τον ρόλο που έχει άλλη πλατφόρμα στον συναφή κλάδο των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Ή σε άλλο κλάδο του Διαδικτύου, πώς κατευθύνει το περιεχόμενο, τις τιμές και τις αποφάσεις άλλος πολυεθνικός «γίγαντας».

Στην Ελλάδα που έχουμε ξεχάσει τον ανταγωνισμό, θεωρούμε ότι τα προβλήματά μας είναι αυτά που βρίσκονται μπροστά στα μάτια μας. Πώς το είπε χθες ο Πρωθυπουργός, στην εβδομαδιαία ανασκόπησή του, «το νοίκι και το ρεύμα πιέζουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό». Επίσης θεωρούμε ότι όλα αυτά λύνονται μόνο με κρατικές παρεμβάσεις. «Εφαρμόζουμε πολιτικές για περισσότερο ανταγωνισμό στην αγορά ενέργειας», έγραφε στο ίδιο κείμενο ο κ. Μητσοτάκης τη στιγμή που ετοιμάζεται να βάλει εκ νέου πλαφόν στην αγορά του ρεύματος.

Κι όμως ξεχνάμε τι είναι ο ανταγωνισμός. Αυτή η τόσο απλή διαδικασία, θεμέλιο του καπιταλισμού, που οδηγεί τους καταναλωτές να έχουν πρόσβαση σε προϊόντα και υπηρεσίες με ικανοποιητικές τιμές και ποιότητα. Οπου οι παραγωγοί και οι πωλητές θα ανταγωνίζονται μεταξύ τους για να δημιουργήσουν το καλύτερο δυνατόν προϊόν και να το προσφέρουν στις ελκυστικότερες τιμές στους πελάτες τους. Ολα αυτά τα προφανή εμείς τα ξεχνάμε.

Κυρίως ξεχνάμε ότι ο ανταγωνισμός χρειάζεται κανόνες και ρύθμιση. Οχι παρεμβάσεις στα τυφλά όταν το αποτέλεσμα του ανταγωνισμού δεν μας βολεύει. Αλλά σταθερούς κανόνες, τόσο για τους εγχώριους όσο και για τους διεθνείς παίκτες, και παρέμβαση του ρυθμιστή όταν παρατηρούνται στρεβλώσεις. Δικαιούται, για παράδειγμα, να ισχυρίζεται κανείς πως ό,τι συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια στις διαδικτυακές κρατήσεις διαμονής κινείται κάτω από το ραντάρ και δεν το αντιλήφθηκε;