UniCredit: Μεταξύ BPM και Commerzbank – Στο μυαλό του Αντρέα Ορσέλ

Πριν από δύο μήνες, ο Αντρέα Ορσέλ προκάλεσε «σεισμό» όταν ανακοίνωσε ότι η UniCredit μπαίνει στη γερμανική Commerzbank. Τώρα ο dealmaker υποβάλλει προσφορές για την επίσης ιταλική Banco BPM και ταράζει για ακόμη μια φορά τα νερά. 

Ήταν το βράδυ της προηγούμενης Κυριακής όταν Μάσιμο Τονόνι, πρόεδρος της Banco BPM με έδρα το Μιλάνο, έλαβε ένα τηλεφώνημα από διευθύνοντα σύμβουλο της αντίπαλης UniCredit, προκειμένου να τον ενημερώσει ότι θα ανακοίνωνε μια μη ζητηθείσα προσφορά εξαγοράς ύψους 10,1 δισ. ευρώ για την τράπεζά του το πρωί της Δευτέρας. Όπερ και έγινε.

UniCredit: Το σκληρό πόκερ και τα σενάρια για τραπεζικούς «γάμους» [γράφημα]

Η αιφνιδιαστική αυτή κίνηση έχει φέρει τον Ορσέλ στο επίκεντρο της τραπεζικής ενοποίησης της Ιταλίας και υποδηλώνει ότι οι προτεραιότητες της εξαγοράς του βρίσκονται σε εξέλιξη, αφού οι προτάσεις της UniCredit προς τη γερμανική Commerzbank συνάντησαν σφοδρές αντιδράσεις τους τελευταίους μήνες.

Κάτι τέτοιο όμως δεν μπορούσε να συμβεί στην εγχώρια αγορά για την οποία ο Ορσέλ δήλωσε στους αναλυτές ότι «η UniCredit δεν θα μπορούσε να χάσει τις διαφαινόμενες συγχωνεύσεις και εξαγορές. Δεν μπορούμε να παραμείνουμε απόντες από αυτή την κίνηση», πρόσθεσε.

Γιατί ο Αντρέα Ορσέλ θέλει την BPM

Μόλις πριν από δύο εβδομάδες, η BPM εξαγόρασε ένα μερίδιο 5% στην ιστορική Monte dei Paschi di Siena από το ιταλικό κράτος, ξεκινώντας μια διαδικασία εξυγίανσης που η κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι ήλπιζε ότι θα δημιουργούσε τον τρίτο τραπεζικό πόλο της χώρας – μετά την Intesa Sanpaolo και την UniCredit.

Αυτό το σχέδιο θα αποτύχει, όμως, εάν ο Ορσέλ μπει και στην BPM, μια κίνηση που αντιμετωπίστηκε με εκνευρισμό στη Ρώμη.

«Δεν θα ήθελα να πιστεύω ότι κάποιος προσπαθεί να σταματήσει τη σύμπραξη BPM και MPS», διευκρίνισε στους Financial Times ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ματέο Σαλβίνι. «Ποτέ δεν μου άρεσαν οι συγκεντρώσεις και τα μονοπώλια. Από όσο ήξερα η UniCredit ήθελε να αναπτυχθεί στη Γερμανία. Δεν ξέρω γιατί άλλαξαν γνώμη».

Ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας Τζιανκάρλο Τζορτζέτι σημείωσε επίσης στους νομοθέτες ότι η κυβέρνηση είχε ενημερωθεί για την προσφορά αλλά «δεν είχε συμφωνήσει» με αυτήν. Πρότεινε ότι το κράτος μπορεί να χρησιμοποιήσει τους χρυσούς κανόνες εξουσίας του, οι οποίοι δίνουν στην κυβέρνηση λόγο για ορισμένες στρατηγικές συμφωνίες, για να επιβάλει όρους στην UniCredit.

«Όπως είπε ο στρατιωτικός Καρλ φον Κλάουζεβιτς, ο ασφαλέστερος τρόπος για να χάσεις τον πόλεμο είναι να εμπλακείς σε δύο μέτωπα», πρόσθεσε ο Τζορτζέτι.

Ο Ορσέλ απάντησε ότι η αντίδραση της κυβέρνησης ήταν «αναμενόμενη και είναι σωστό να αξιολογηθεί. Η συμφωνία αναμενόταν εδώ και χρόνια, ωστόσο οι συμφωνίες που αγγίζουν το τραπεζικό σύστημα είναι πάντα περίπλοκες», είπε.

Μετά την κατάργηση των συνομιλιών για την ανάληψη της προβληματικής MPS μεταξύ της UniCredit και του υπουργείου Οικονομικών της Ιταλίας το 2021, η κυβέρνηση στράφηκε στην BPM με την ελπίδα ότι θα μπορούσε τελικά να παίξει ρόλο στην ιδιωτικοποίηση του ιστορικού πιστωτικού ιδρύματος.

Ο τρίτος πόλος

Μόλις υπονομεύτηκαν από τον κατακερματισμό και μαστίστηκαν από μη εξυπηρετούμενα δάνεια, οι Ιταλοί δανειστές έχουν τα τελευταία χρόνια στήριξαν τους ισολογισμούς τους και ενοποιήθηκαν στο εσωτερικό.

Μετά την κατάργηση των συνομιλιών για την ανάληψη της προβληματικής MPS μεταξύ της UniCredit και του υπουργείου Οικονομικών της Ιταλίας το 2021, η κυβέρνηση στράφηκε στην BPM με την ελπίδα ότι θα μπορούσε τελικά να παίξει ρόλο στην ιδιωτικοποίηση του ιστορικού πιστωτικού ιδρύματος.

Η BPM, τώρα ο τρίτος μεγαλύτερος δανειστής της χώρας, θεωρήθηκε ο ιδανικός υποψήφιος τόσο για τη MPS — την οποία η Ιταλία έχει θέσει σε διαδικασία ιδιωτικοποίησης — όσο και της ανταγωνίστριάς της BPER με έδρα τη Μόντενα.

Ο Ρόνι Χαμάουι, καθηγητής στο Università Cattolica του Μιλάνου, εξήγησε στους FT ότι η BPM «δεν είχε το θάρρος ναπαίξει το ρόλο του αγοραστή και τώρα πρέπει να αντεπιτεθεί, κάτι που δεν είναι εύκολο».

«Αυτό θα αποτελέσει σίγουρα ένα βήμα πίσω στη δημιουργία ενός τρίτου τραπεζικού ομίλου στη χώρα και αυτό θα είναι πρόβλημα για την κυβέρνηση της Ιταλίας».

Η BPM αρνήθηκε να σχολιάσει την προσφορά της UniCredit, η οποία θα συζητηθεί από το διοικητικό συμβούλιο της σε μια προκαθορισμένη συνεδρίαση την Τρίτη.

Ο διευθύνων σύμβουλος της BPM, Τζουζέπε Καστάνια, ο οποίος βρίσκεται επικεφαλής της τράπεζας από το 2017, έχει υποστηρίξει εδώ και καιρό μια αυτόνομη στρατηγική, αντικρούοντας τις προτάσεις για αγορά της MPS ή της BPER.

Νωρίτερα φέτος, είπε σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα Il Sole 24 Ore ότι η BPM «θα συνεχίσει να αναπτύσσεται μόνη της». Προέβλεψε επίσης ότι οι εγχώριες συγχωνεύσεις και εξαγορές «θα είναι σε κατάσταση αναμονής για τουλάχιστον 18 έως 24 μήνες».

Η προσπάθεια του Αντρέα Ορσέλ να αυξήσει το ποσοστό συμμετοχής της UniCredit στο 21% έχει κολλήσει σε μια πολύμηνη κανονιστική διαδικασία, ενώ οι υπουργοί στο Βερολίνο έχουν γίνει ολοένα και πιο έντονοι για την αντίθεσή τους καθώς η χώρα οδεύει σε κρίσιμες εκλογές τον Φεβρουάριο.

Ανακατατάξεις λόγω Commerzbank;

Παρόλο που η προσφορά του Αντρέα Ορσέλ για την BPM μπορεί να επηρεάστηκε από τον φόβο ότι θα χάσει, έρχεται επίσης καθώς η δυναμική για μια πιθανή γερμανική συμφωνία έχει παραπαίει.

Αν και η UniCredit θεωρούσε από καιρό την Commerzbank ως πιθανό στόχο εξαγοράς —και έχει παρουσία στη Γερμανία μέσω της θυγατρικής της HypoVereinsbank— η ανάδειξή της ως κύριος μέτοχος τον Σεπτέμβριο προκάλεσε πολιτική αντίδραση.

Η προσπάθεια του Αντρέα Ορσέλ να αυξήσει το ποσοστό συμμετοχής της UniCredit στο 21% έχει κολλήσει σε μια πολύμηνη κανονιστική διαδικασία, ενώ οι υπουργοί στο Βερολίνο έχουν γίνει ολοένα και πιο έντονοι για την αντίθεσή τους καθώς η χώρα οδεύει σε κρίσιμες εκλογές τον Φεβρουάριο.

Τα ισχυρά 16 περιφερειακά κράτη της Γερμανίας έχουν επίσης ενωθεί ενάντια στην εξαγορά της Commerzbank από τον ιταλικό δανειστή, καθιστώντας πιο δύσκολο για μια νέα κυβέρνηση να στηρίξει τη συμφωνία.

Σε πρόσφατη συνάντηση, οι αρχηγοί του προσωπικού των καγκελαρίων των 16 κρατών συμφώνησαν ότι «ανησυχούν» για τις εξελίξεις σχετικά με την Commerzbank, σύμφωνα με τους  Financial Times.

Κάλεσαν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση στο Βερολίνο να «χρησιμοποιήσει ενεργά την επιρροή της για να διασφαλίσει ότι τα γερμανικά πιστωτικά ιδρύματα θα συνεχίσουν να παραμένουν ανεξάρτητα ως σημαντικοί πάροχοι κεφαλαίων για τη γερμανική οικονομία».

Στη συνέχεια, την Κυριακή, ο υπηρεσιακός υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Jörg Kukies προχώρησε ακόμη πιο μακριά, λέγοντας ότι αναμένει από τον Ορσέλ να εγκαταλείψει την προσφορά για την Commerzbank.

«Έχουμε μια πολύ επικριτική στάση σε αυτό, και ο επικεφαλής της UniCredit έχει πει ότι δεν θέλει να αγνοήσει την κριτική της γερμανικής κυβέρνησης, οπότε περιμένω ότι δεν θα το κάνει», δήλωσε στο δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο ARD.

Ο Ορσέλ δήλωσε τη Δευτέρα ότι η προσέγγισή του για την BPM δεν έχει καμία σχέση με τη συμμετοχή της UniCredit στην Commerzbank.

Ωστόσο, τα σχόλιά του αναγνώρισαν επίσης την πιθανότητα να μην υπάρξει συμφωνία για τη γερμανική τράπεζα και η συμμετοχή να παραμείνει μια χρηματοοικονομική επένδυση – αν και με το πλεονέκτημα ότι εμποδίζει οποιονδήποτε αντίπαλο μνηστήρα να επιχειρήσει να εξαγοράσει την Commerzbank.

Αν και η UniCredit θεωρούσε από καιρό την Commerzbank ως πιθανό στόχο εξαγοράς —και έχει παρουσία στη Γερμανία μέσω της θυγατρικής της HypoVereinsbank— η ανάδειξή της ως κύριος μέτοχος τον Σεπτέμβριο προκάλεσε πολιτική αντίδραση.

Τι θα κάνει ο Αντρέα Ορσέλ

Η συμμετοχή στην Commerzbank ήταν «μια προσωρινή επένδυση στην οποία μπορούμε να καθίσουμε για λίγο», σύμφωνα και με τον πρώην υπεύθυνο για τις συμφωνίες της Merrill Lynch και της UBS. Η UniCredit δεν θα μπορούσε να ολοκληρώσει δύο μεγάλες εξαγορές ταυτόχρονα, αναγνώρισε ο Αντρέα Ορσέλ.

Ωστόσο, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να παίξει ένα μακροχρόνιο παιχνίδι στην Commerzbank. Οι θέσεις παραγώγων που χτίστηκαν για να αυξηθεί το μερίδιο στο γερμανικό πιστωτικό ίδρυμα από το 9% στο 21% δεν θα λήξουν μέχρι το 2026 – και θα μπορούσαν να παραταθούν. Εν τω μεταξύ, η πλήρης ενσωμάτωση της BPM θα μπορούσε να ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό εντός 12 μηνών, εκτίμησε ο επικεφαλής της UniCredit.

Ο Johann Scholtz, αναλυτής της Morningstar, επισήμανε στους FT ότι ο νέος στόχος εξαγοράς της UniCredit έχει περισσότερο στρατηγικό νόημα. «Μας εκπλήσσει το γεγονός ότι η UniCredit συνεχίζει με την εξαγορά της Commerzbank».