Δασμοί: «Ακονίζει» τα εργαλεία της η Ευρώπη – Περιμένει τον Τραμπ για να απαντήσει (;)

Μπορεί επί ευρωπαϊκού εδάφους να επικρατεί μία σύγχυση σχετικά με τις προθέσεις του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, αλλά το Bloomberg δίνει μια άλλη διάσταση για το πώς θα απαντήσει η Ευρώπη στο ενδεχόμενο να επιβληθούν δασμοί στα ευρωπαϊκά προϊόντα που εισάγουν οι ΗΠΑ.

Ήδη οι δηλώσεις, ειδικά οι λέξεις που χρησιμοποιεί, του Τραμπ βρίσκονται στο μικροσκόπιο των αγορών, οι οποίες προσπαθούν να διαγνώσουν το κατά πόσο ο Αμερικανός πρόεδρος θα χρησιμοποιήσει το αμερικανικό εμπόριο, και μέχρι που, ως μέσο για να ασκήσει πίεση στην εξωτερική πολιτική.

Η απειλή του να πλήξει τον Καναδά, την Κίνα και το Μεξικό με δασμούς λόγω της ανάμειξής τους στη διακίνηση ναρκωτικών και παράνομων μεταναστών στις ΗΠΑ οδήγησε τις ευρωπαϊκές μετοχές σε πτώση, ιδιαίτερα τις μετοχές εταιρειών όπως η Stellantis NV και η Volkswagen AG των οποίων οι παραγγελίες οχημάτων θα πλήττοντο από έναν εμπορικό πόλεμο με την Ουάσιγκτον.

«Η Ευρώπη πρέπει να είναι προετοιμασμένη», δήλωσε η Penny Naas, εμπειρογνώμονας παγκόσμιας δημόσιας πολιτικής στο German Marshall Fund στην Ουάσιγκτον. «Διότι πολλά θα έρθουν στο δρόμο τους κάποια στιγμή στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον», προειδοποίησε.

Ακριβότερη η τεκίλα, αλλάζουν τα μενού στα εστιατόρια των ΗΠΑ – Τι φέρνουν οι δασμοί Τραμπ

Απροετοίμαστη

Η Ευρώπη ήταν σε μεγάλο βαθμό απροετοίμαστη το 2017, όταν ο Τραμπ, επικαλούμενος ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια στην προηγούμενη θητεία του ως πρόεδρος, επέβαλε δασμούς στον ευρωπαϊκό χάλυβα και το αλουμίνιο. Το μπλοκ των 27 εθνών έπρεπε να αγωνιστεί για να υπερασπιστεί τις εταιρείες του και να επιβάλει αντίποινα.

Έκτοτε, η ΕΕ επανεφηύρε το εμπορικό της δόγμα, καθιστώντας την πιο δυναμική και επεκτείνοντας την οικονομική της εργαλειοθήκη για να αντιμετωπίσει τις απόλυτες πρακτικές, αναφέρει το Bloomberg.

«Είμαστε καλά προετοιμασμένοι για την πιθανότητα τα πράγματα να είναι διαφορετικά με μια νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ», δήλωσε η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπάερμποκ μετά από συνάντηση της Ομάδας των Επτά (G7) στην Ιταλία την Τρίτη. «Εάν η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ ακολουθήσει μια πολιτική «πρώτα η Αμερική» στους τομείς του κλίματος ή του εμπορίου, τότε η απάντησή μας θα είναι «η Ευρώπη ενωμένη», πρόσθεσε.

Οι δασμοί και η νέα Στρατηγική

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ, υιοθέτησε μια νέα στρατηγική οικονομικής ασφάλειας νωρίτερα φέτος με στόχο να αξιοποιήσει τη μαζική ενιαία αγορά της για να αποκρούσει τα μέτρα από γεωπολιτικούς αντιπάλους όπως το Πεκίνο και η Μόσχα, καθώς και από συμμάχους, όπως η Ουάσιγκτον.

Η προσέγγιση προσπάθησε να εντοπίσει τους κινδύνους «που προκύπτουν ως αποτέλεσμα των αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων, του γεωοικονομικού κατακερματισμού και των βαθιών τεχνολογικών αλλαγών» και να δημιουργήσει εργαλεία για το μπλοκ και τα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων.

Τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν σε μια νέα σειρά εμπορικών εξουσιών που θα επιτρέψουν στην ΕΕ να αντεπιτεθεί σε τρίτες χώρες που χρησιμοποιούν οικονομικούς περιορισμούς για πολιτική ανταπόδοση. Το νέο μέσο κατά του καταναγκασμού της ΕΕ ενισχύει την εμπορική άμυνα και δίνει τη δυνατότητα στην Επιτροπή να επιβάλλει δασμούς ή άλλα τιμωρητικά μέτρα ως απάντηση σε τέτοιους περιορισμούς με πολιτικά κίνητρα.

Η ΕΕ ενέκρινε επίσης έναν λεγόμενο κανονισμό για τις ξένες επιδοτήσεις, ο οποίος επιτρέπει στην Επιτροπή να εμποδίζει τις ξένες εταιρείες που λαμβάνουν κρατικές επιδοτήσεις και διευκολύνσεις να συμμετέχουν σε δημόσιους διαγωνισμούς ή συμφωνίες συγχωνεύσεων και εξαγορών στο μπλοκ, μεταξύ άλλων μέτρων.

Ανήσυχοι οι επενδυτές

Η νευρικότητα των αγορών όμως είναι έκδηλη. Η απειλή ενός νέου εμπορικού πολέμου έχει εντείνει τις ανησυχίες ότι η ΕΕ οδεύει προς μια περίοδο αστάθειας και αβεβαιότητας.

Οι σύνθετες αλυσίδες εφοδιασμού σημαίνουν ότι οι εταιρείες του μπλοκ θα συνεχίσουν να επηρεάζονται από τους δασμούς που επιβάλλονται σε χώρες όπως το Μεξικό, σύμφωνα με τον George Saravelos, της Deutsche Bank. Και αυτό συμβαίνει πριν γίνει ξεκάθαρο τι επιφυλάσσει ο Τραμπ για την Ευρώπη. Οι τελευταίες απειλές για τους δασμούς αποτελούν ένδειξη ότι θα αποτελέσουν βασικό εργαλείο στις διαπραγματεύσεις πολιτικής, προειδοποίησε ο Saravelos.

«Οι δασμοί βρίσκονται ξεκάθαρα στην κορυφή της ατζέντας του Τραμπ», είπε. «Βλέπουμε το μήνυμα ότι είναι πιθανό να χρησιμοποιηθούν ως ένα ευρείας βάσης οικονομικό και γεωπολιτικό εργαλείο σε αυτή τη διοίκηση», πρόσθεσε ο Saravelos.

Οι αγορές μετοχών και συναλλάγματος της Ευρώπης βρίσκονται υπό πίεση από τις εκλογές στις ΗΠΑ, με τους επενδυτές να φοβούνται ότι η περιοχή θα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στην πολιτική ατζέντα του Τραμπ. Πολλοί αναλυτές προβλέπουν ότι το ευρώ θα διολισθήσει προς την απόλυτη ισοτιμία έναντι του δολαρίου και βλέπουν τις ευρωπαϊκές μετοχές να επεκτείνουν την υποαπόδοσή τους έναντι των ομολόγων των ΗΠΑ.

Οι δασμοί

Ορισμένοι επενδυτές τηρούν επίσης στάση αναμονής μέχρι να υπάρξει περισσότερη σαφήνεια σχετικά με τις πολιτικές του Τραμπ και τον αντίκτυπό τους στην Ευρώπη.

«Είμαι λίγο πιο προσεκτικός και δεν κάνω μεγάλα στοιχήματα για την Ευρώπη είτε πρόκειται για μετοχές είτε για ομόλογα», δήλωσε ο Julius Bendikas, της Mercer, η οποία διαχειρίζεται συνολικά 548 δισ. δολ. σε περιουσιακά στοιχεία, επιβεβαιώνοντας ότι έχει μειώσει τον κίνδυνο τις τελευταίες εβδομάδες. «Αυτή τη στιγμή υπάρχει ακόμα πολλή αβεβαιότητα και πρέπει να πάρουμε κάποια παραδείγματα από το 2016», επισήμανε.

Ο Τραμπ έχει πολλαπλά παράπονα κατά της ΕΕ και έχει επικρίνει την Ευρώπη ότι δεν ξοδεύει αρκετά για την άμυνα και για το εμπορικό έλλειμμα ΗΠΑ-ΕΕ. Κάποτε αναφέρθηκε στις Βρυξέλλες, την έδρα των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, ως μια τρύπα της κόλασης, και πιο πρόσφατα είπε ότι κάποτε είχε πει σε ένα μέλος του ΝΑΤΟ ότι θα άφηνε τη Ρωσία να της κάνει «ό,τι στο διάολο θέλει» προκειμένου να πετύχουν τους στόχους αμυντικών δαπανών.

Η Ευρώπη όμως έχει περισσότερα εργαλεία στη διάθεσή της για να αντιδράσει σε έναν εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ, δήλωσε ο Naas του Γερμανικού Ταμείου Marshall, αλλά παραμένει ανοιχτό το ερώτημα εάν τα 27 κράτη μέλη μπορούν να παραμείνουν ενωμένα. «Νομίζω ότι το ερώτημα ήταν πάντα: Είναι η Ευρώπη έτοιμη να αποφασίσει επίθεση αντί για άμυνα;», είπε χαρακτηριστικά.