Τραμπ: Η απειλή για επιβολή δασμών σε κορυφαίους εμπορικούς εταίρους αναστατώνει τις αγορές [διάγραμμα]

Ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεσμεύτηκε για πρόσθετους δασμούς στο Μεξικό, τον Καναδά και την Κίνα, κλονίζοντας τις αγορές με τις πρώτες του σαφείς προειδοποιήσεις προς τους κορυφαίους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ μετά την εκλογική του νίκη πριν από τρεις εβδομάδες, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg.

Ο Τραμπ δήλωσε ότι θα επιβάλει πρόσθετους δασμούς 10% στα προϊόντα από την Κίνα και δασμούς 25% σε όλα τα προϊόντα από το Μεξικό και τον Καναδά, σε αναρτήσεις του στο κοινωνικό δίκτυο Truth τη Δευτέρα.

Το αμερικανικό δολάριο σημείωσε άνοδο την Τρίτη, με το μεξικανικό πέσο και το καναδικό δολάριο να συγκαταλέγονται στις χειρότερες επιδόσεις. Τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα υποχώρησαν, με την απόδοση των 10ετών ομολόγων να αυξάνεται κατά δύο μονάδες βάσης στο 4,29%. Αυτό ανέτρεψε εν μέρει την αντίδραση στην υποψηφιότητας του Σκοτ Μπέσεντ ως υπουργού Οικονομικών την περασμένη εβδομάδα, η οποία επιβάρυνε το δολάριο και ενίσχυσε τα αμερικανικά ομόλογα εν μέσω αισιοδοξίας για μια πιο μετρημένη προσέγγιση στις εμπορικές σχέσεις.

Το παιχνίδι των δασμών του Τραμπ δεν χρειάζεται να βγάζει νόημα

Οι απειλές Τραμπ

Οι απειλές του Τραμπ που συγκλόνισαν τις αγορές ήταν μια έντονη υπενθύμιση ότι σκοπεύει να ασκήσει τη δασμολογική πολιτική, ή τουλάχιστον να απειλήσει να τη χρησιμοποιήσει, ως μοχλό πίεσης έναντι συμμάχων και αντιπάλων. Είναι ένα ακόμη σημάδι της ρήξης του με τη διεθνή τάξη, όπου οι χαμηλοί δασμοί είναι ο στόχος και υπάρχουν κανόνες που αποθαρρύνουν την υπερβολική εφαρμογή τιμωρητικών εμπορικών δράσεων.

Στις αναρτήσεις του στο Truth Social, ο Τραμπ χαρακτήρισε τους νέους εισαγωγικούς φόρους ως απαραίτητους για την πάταξη των μεταναστών και των παράνομων ναρκωτικών που περνούν τα σύνορα.

Κατηγόρησε την Κίνα ότι δεν τήρησε τις υποσχέσεις της να θεσπίσει τη θανατική ποινή για τους διακινητές της φαιντανύλης, γράφοντας ότι «τα ναρκωτικά εισρέουν στη χώρα μας, κυρίως μέσω Μεξικού, σε επίπεδα που δεν έχουν σημειωθεί ποτέ πριν».

«Μέχρι να σταματήσουν, θα επιβάλλουμε στην Κίνα έναν πρόσθετο δασμό 10%, πάνω από οποιουσδήποτε πρόσθετους δασμούς, σε όλα τα πολλά προϊόντα τους που έρχονται στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής», δήλωσε ο Τραμπ.

Η υπόσχεση Τραμπ

Σε άλλη ανάρτηση, ο επερχόμενος πρόεδρος υποσχέθηκε επίσης να πλήξει το Μεξικό και τον Καναδά με δασμούς 25% σε «ΟΛΑ τα προϊόντα», λέγοντας ότι θα υπογράψει σχετικό διάταγμα την πρώτη ημέρα της ανάληψης των καθηκόντων του.

«Όπως όλοι γνωρίζουν, χιλιάδες άνθρωποι περνούν από το Μεξικό και τον Καναδά, φέρνοντας το έγκλημα και τα ναρκωτικά σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί ποτέ πριν», είπε. «Αυτό το δασμολόγιο θα παραμείνει σε ισχύ έως ότου τα ναρκωτικά, ιδίως η φαιντανύλη, και όλοι οι παράνομοι αλλοδαποί σταματήσουν αυτή την εισβολή στη χώρα μας!».

Λίγο μετά την ανάρτηση του Τραμπ, ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζάστιν Τριντό επικοινώνησε με τον εκλεγμένο πρόεδρο και οι δύο ηγέτες είχαν τηλεφωνική επικοινωνία για να συζητήσουν την ασφάλεια των συνόρων και το εμπόριο, σύμφωνα με κυβερνητικό αξιωματούχο με γνώση του θέματος.

Απάντηση στη μετανάστευση

Ο Τριντό επεσήμανε στον Τραμπ ότι ο αριθμός των μεταναστών που περνούν τα καναδικά σύνορα προς τις ΗΠΑ είναι ελάχιστος σε σύγκριση με εκείνους που περνούν από το Μεξικό, δήλωσε ο αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Ο Καναδάς ανακοίνωσε ότι συνεργάζεται καθημερινά στενά με τις αμερικανικές υπηρεσίες επιβολής του νόμου για να διακόψει τη «μάστιγα της φαιντανύλης που προέρχεται από την Κίνα και άλλες χώρες», σύμφωνα με δήλωση της αναπληρώτριας πρωθυπουργού Κρίστια Φρίλαντ και του υπουργού Δημόσιας Ασφάλειας Ντομινίκ Λεμπλάνκ.

Ο Liu Pengyu, εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας στις ΗΠΑ, δήλωσε ότι η οικονομική και εμπορική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών είναι αμοιβαία επωφελής. «Κανείς δεν θα κερδίσει έναν εμπορικό πόλεμο ή έναν πόλεμο δασμών», έγραψε σε ανάρτηση στο Χ.

Το υπουργείο Εξωτερικών του Πεκίνου ανέφερε σε ανακοίνωσή του την Τρίτη ότι η Κίνα έχει παράσχει υποστήριξη στον αγώνα της Αμερικής κατά της φαιντανύλης, ο οποίος είναι «πρόβλημα των ΗΠΑ», αν και δεν αναφέρθηκε σε σχεδιαζόμενα εμπορικά αντίποινα.

Εκπρόσωποι του υπουργείου Εξωτερικών και του υπουργείου Οικονομίας του Μεξικού, καθώς και του υπουργείου Εμπορίου της Κίνας, δεν ανταποκρίθηκαν αμέσως σε αιτήματα για σχολιασμό. Εκπρόσωποι του Τραμπ δεν απάντησαν αμέσως σε ερώτηση σχετικά με το αν θα υπάρξουν εξαιρέσεις από τους δασμούς.

Ο Τραμπ έκανε προεκλογική εκστρατεία με την υπόσχεση να εφαρμόσει σαρωτικούς δασμούς, υποσχόμενος να αυξήσει τους δασμούς στο 60% για όλα τα αγαθά που εισάγονται από την Κίνα και στο 20% για εκείνα που εισάγονται από τον υπόλοιπο κόσμο – πολιτικές που, όπως λέει, θα βοηθήσουν να πιεστούν οι εταιρείες να μεταφέρουν τις θέσεις παραγωγής στις ΗΠΑ και να αυξήσουν τα έσοδα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει ήδη αυξήσει τους δασμούς σε διάφορες κινεζικές εισαγωγές φέτος, συμπεριλαμβανομένων ημιαγωγών, ηλιακών κυψελών και κρίσιμων ορυκτών, με συντελεστές που κυμαίνονται από 25% για τις μπαταρίες έως 100% για τα ηλεκτρικά οχήματα. Η κίνηση αυτή αποτέλεσε το αποκορύφωμα μιας αναθεώρησης των αυξήσεων των δασμών του Τραμπ κατά την πρώτη θητεία του – καμία από τις οποίες δεν ανακλήθηκε.

Αν και δεν ήταν σαφές πώς η απειλή του Τραμπ για δασμούς 10% στην Κίνα ταιριάζει με τις προηγούμενες δηλώσεις του που ζητούσαν ακόμη υψηλότερους δασμούς, οι αναλυτές είδαν ότι πρόκειται για ένα εναρκτήριο χτύπημα με στόχο το πρόβλημα των ναρκωτικών.

Η απάντηση της Κίνας

Αυτό «δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι υποσχόμενοι από τον Τραμπ δασμοί 60% σε όλες τις κινεζικές εισαγωγές έχουν φύγει από το τραπέζι», δήλωσε ο Νιλ Τόμας, συνεργάτης για την κινεζική πολιτική στο Κέντρο Ανάλυσης της Κίνας του Asia Society Policy Institute, προσθέτοντας ότι «Η Κίνα θα καταγράψει την αντίθεσή της και θα εξετάσει το ενδεχόμενο περιορισμένων αντιποίνων, αλλά είναι πιθανό να ανταποκριθεί προσεκτικά στην αρχή στις απειλές του Τραμπ, μέχρι να αποκτήσει καλύτερη αίσθηση της ισορροπίας μεταξύ αντιπαράθεσης και σύναψης συμφωνιών στη δεύτερη θητεία του».

Ενώ οι ειδικοί σε θέματα δημόσιας υγείας λένε ότι οι υπερβολικές δόσεις φαιντανύλης παραμένουν ένα μείζον ζήτημα, τα προσωρινά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν νωρίτερα αυτό το μήνα από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων έδειξαν μείωση κατά 14% των θανάτων από υπερβολική δόση ναρκωτικών από τον Ιούνιο του 2023 έως τον Ιούνιο του 2024. Ο πρόεδρος Μπάιντεν χαιρέτισε τη συνεργασία ΗΠΑ-Κίνας για την καταπολέμηση των ναρκωτικών αυτόν τον μήνα κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ στο Περού.

Οι υψηλότεροι βορειοαμερικανικοί δασμοί θα έφερναν τα πάνω κάτω στην αυτοκινητοβιομηχανία και σε άλλους παραγωγικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων, στους οποίους οι τρεις χώρες είναι σε μεγάλο βαθμό ενοποιημένες.

Ο τομέας της αυτοκινητοβιομηχανίας του Μεξικού είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένος σε μια εμπορική σύγκρουση με τις ΗΠΑ, μαζί με τα εργοστάσια που εξάγουν ηλεκτρονικά, πλαστικά και άλλα βιομηχανικά προϊόντα στους Αμερικανούς καταναλωτές. Το Μεξικό έγινε ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ, καθώς το μερίδιο των εισαγωγών της Κίνας μειώθηκε τα τελευταία χρόνια. Η μεξικανική κυβέρνηση εκτιμά ότι υπάρχουν πλέον 800 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως στο συνολικό εμπόριο μεταξύ των εθνών.

«Ανακινήστε τη συζήτηση»

Η καναδική και η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία είναι τόσο αλληλένδετες και εργάζονται με τόσο μικρά περιθώρια κέρδους, ώστε ένας δασμός 25% «δεν αποτελεί πραγματική συζήτηση», δήλωσε ο Flavio Volpe, πρόεδρος της Ένωσης Κατασκευαστών Ανταλλακτικών Αυτοκινήτων, μιας καναδικής βιομηχανικής εταιρείας.

«Ο εκλεγμένος πρόεδρος έκανε αυτό για το οποίο φημίζεται, δηλαδή προσπάθησε να ανακινήσει τη συζήτηση. Η μόνη έκπληξη είναι πόσο νωρίς το έκανε», δήλωσε ο Volpe. «Αυτό που μάθαμε στην πρώτη θητεία ήταν ότι χρησιμοποιεί ισχυρή ρητορική, δημόσια ρητορική. Αλλά οι διαπραγματεύσεις είναι πάντα σκληρές, αλλά λογικές – και απλά λέω σε όλους να κάνουν υπομονή».

Ένας δασμός της τάξης του 25% που θα εφαρμοζόταν σε όλες τις εισαγωγές από τον Καναδά θα ασκούσε πίεση στο ενεργειακό κόστος. Το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και άλλα ενεργειακά προϊόντα αποτελούν τις μεγαλύτερες εξαγωγές του Καναδά προς τον νότιο γείτονά του- είναι μακράν ο μεγαλύτερος εξωτερικός προμηθευτής αργού πετρελαίου στις ΗΠΑ. Ο Γουίλμπουρ Ρος, πρώην υπουργός Εμπορίου του Τραμπ, δήλωσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι δεν θα είχε νόημα να επιβληθούν δασμοί στην καναδική ενέργεια.

Μια τέτοια κίνηση στο Μεξικό και τον Καναδά θα αναζωπυρώσει μια εμπορική διαμάχη που σιγόβραζε στο ηπειρωτικό μπλοκ κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, όπου επέβαλε την επαναδιαπραγμάτευση της Βορειοαμερικανικής Συμφωνίας Ελεύθερων Συναλλαγών και επέβαλε δασμούς σε ορισμένους τομείς, συμπεριλαμβανομένου του χάλυβα.

Επί του παρόντος, το επανακαθορισμένο εμπορικό σύμφωνο, γνωστό ως Συμφωνία Ηνωμένων Πολιτειών-Μεξικού-Καναδά, επιτρέπει το αδασμολόγητο εμπόριο σε ένα ευρύ φάσμα τομέων. Δεν είναι σαφές ποια δυνατότητα προσφυγής θα έχουν οι Αμερικανοί εισαγωγείς, οι οποίοι θα πληρώσουν τους δασμούς, βάσει του συμφώνου για να αποτρέψουν οποιαδήποτε εισφορά.

Πέρα από τον Μπέσεντ, ο Τραμπ έχει ακόμη να καλύψει μια σειρά από κορυφαίους οικονομικούς ρόλους στην κυβέρνησή του. Ένας από τους κύριους αρχιτέκτονες της ατζέντας των δασμών του Τραμπ, ο πρώην εμπορικός αντιπρόσωπος των Ηνωμένων Πολιτειών Ρόμπερτ Λάιτχαϊζερ δεν έχει ακόμη αναλάβει ρόλο στη δεύτερη θητεία.