Οι Έλληνες πρωθυπουργοί μέσα από τα μάτια της Μέρκελ

Είναι best seller πριν καν κυκλοφορήσει. Ο λόγος για τα απομνημονεύματα της  Άνγκελα Μέρκελ με τίτλο «Ελευθερία». Sold out και η πρώτη συνέντευξή της ζωντανά στο ιστορικό Deutsches Theater του Βερολίνου, στην επίσημη παρουσίαση του βιβλίου. Ένα θέατρο, που αγαπά, όπου πήγαινε από παιδί και ήταν προσωπική της επιλογή.

Ένα βιβλίο, στο οποίο ουσιαστικά διαβάζει κανείς αυτά που υπέθετε για την πολιτικό και άνθρωπο Μέρκελ. Απλώς τώρα είναι γραμμένα σε πρώτο πρόσωπο: Είναι μετριοπαθής, ρεαλίστρια, μοιάζει περισσότερο με διπλωμάτη παρά με πολιτικό πρόσωπο, εμποτισμένο με ιδεολογία και άμεσους εχθρούς.

Μέρκελ: Τι αποκαλύπτει για το πώς φτάσαμε στα πρόθυρα παγκοσμίου πολέμου

Κρατά ισορροπίες, αναγκαίες ίσως, γιατί οι περισσότεροι συνομιλητές της κατά τη διάρκεια της καγκελαρίας της είναι ακόμη εν ζωή και πολλοί εν ενεργεία: Τραμπ, Πούτιν, Μερτς, Σολτς κ.ά. Μεγάλος «απών» φυσικά ο Βόλφανγκ Σόιμπλε,o υπ. Οικονομικός που ταύτισε το όνομά του -στην Ελλάδα- με το σχέδιο «Grexit».Υπεραμύνεται των πολιτικών της θέσεων και καταθέτει τη δική της πλευρά για μια περίοδο της γερμανικής, ευρωπαϊκής και διεθνούς πολιτικής. που καθόρισε τις τύχες χωρών και ανθρώπων: την περίοδο των 16 χρόνων που πέρασε στην καγκελαρία.

Για Παπανδρέου και τις πρώτες σκιές στην ελληνική υπόθεση

Στα απομνημονεύματά της η Άνγκελα Μέρκελ Μιλάει για όλους και όλα την περίοδο κυρίως από το 2005 έως το 2021. Μιλά αναλυτικά και για την ευρωκρίση, την ελληνική κρίση με αναφορές στους Έλληνες πρωθυπουργούς της περιόδου. Μια ματιά μόνο σε μερικά πρώτα αποσπάσματα για τις επαφές της με Έλληνες ομολόγους της, τις συμπάθειες, τις εκπλήξεις, τις σοβαρές διαφωνίες και τις συγκλίσεις:

Ξεκινώντας από το 2009 και τον τότε πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου αναφέρει: «Ο Παπανδρέου μας είπε ότι χρειάζεται χρόνο. Βρήκα αδιανόητη την αντίδρασή του. Από τη μία, υπήρχε μεγάλη πίεση, έπρεπε κάτι να κάνει, αλλά από την άλλη φαινόταν να έχει όλο τον χρόνο στον κόσμο με το μέρος του (…) Μιλούσαμε μεταξύ μας έντονα, αγγλικά, γαλλικά γερμανικά. Οι διερμηνείς μετά βίας μας μετέφεραν ψιθυριστά αυτό που άκουγαν».

Αναφορικά με τη διάσταση απόψεων σχετικά με την διαχείριση της ελληνικής κρίσης χρέους, που είχε ήδη αρχίσει να διαφαίνεται την περίοδο 2009 και 2010, η Άνγκελα Μέρκελ παρατηρεί:

«Αναγνωρίσαμε ότι όλα τα μέλη της Ευρωζώνης μοιράζονταν από κοινού την ευθύνη για την οικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα του Ευρώ και συμφωνήσαμε σε πέντε σημεία. Μεταξύ αυτών καλούσαμε την Ελλάδα να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της για μείωση χρέους. Ζητήσαμε από τους υπ. Οικονομίας και Οικονομικών της ΕΕ να συνεδριάσει στις 16 Φεβρουαρίου 2010 (…) και μέχρι τότε από την Ελλάδα θα ενέκρινε προτεινόμενα μέτρα για τη μείωση του ελλείμματος. Η Κομισιόν θα επέβλεπε την υλοποίησή τους με την ΕΚΤ και θα αξιοποιούσε την εμπειρία του ΔΝΤ. Ήταν για μένα σημαντική η συμβολή του ΔΝΤ, το προσωπικό του ήταν έμπειρο και θα αξιολογούσε τις ελληνικές προτάσεις πιο αμερόληπτα σε σχέση με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Η ανησυχία μου ήταν ότι οι τελευταίοι θα ήταν πολύ επιεικείς με την Ελλάδα».

Για Τσίπρα και ολίγον Σαμαρά

Διατρέχοντας όλη την περίοδο της κρίσης, στέκεται στο βιβλίο της ιδιαίτερα στο -παρά λίγο- μοιραίο 2015, τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα. Ανατρέχοντας στην εκλογή του Τσίπρα στην πρωθυπουργία στις αρχές του 2015 κάνει όμως και μια αναφορά στον προκάτοχό του, Αντώνη Σαμαρά:

«Η νίκη του Τσίπρα οφείλεται στην οργή πολλών Ελλήνων ενάντια στα προγράμματα διάσωσης του Ευρώ. Στην προεκλογική του εκστρατεία υποσχέθηκε να απελευθερώσει την χώρα από τον ζυγό της τρόικας, όπως έλεγε. Ο προκάτοχός του Αντώνης Σαμαράς απέτυχε να υλοποιήσει ό,τι είχε συμφωνηθεί στο δεύτερο πρόγραμμα διάσωσης».

Για την πρώτη της κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Αλέξη Τσίπρα στην καγκελαρία αρχές του 2015 αναφέρει τα εξής: «Ήμουν περίεργη και ενθουσιασμένη, τι είδους προσωπικότητα είχε, θα τον γνώριζα καλύτερα. Ήταν είκοσι χρόνια νεότερος μου». Και σημειώνει: «Μέχρι τότε είχαμε μιλήσει δύο φορές στο τηλέφωνο με διερμηνείς και είχαμε πάει στις Βρυξέλλες. Εκεί είχαμε βρεθεί μόνο για λίγο σε δύο συνόδους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Εκεί τον συμπάθησα, περισσότερα δεν μπορούσα όμως να πω» αναφέρει για την πρώτη τους επίσημη συνάντηση στην καγκελαρία και συνεχίζει:

«Απ‘ όσο θυμάμαι, τόνισα στη συνομιλία με τον Τσίπρα ότι είχα κάθε πρόθεση να παραμείνει η Ελλάδα μέλος της Ευρωζώνης. Το καλοκαίρι του 2012 είχα ήδη σκεφτεί πολύ τα επιχειρήματα εκείνων που ήθελαν η Ελλάδα να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη. Δεν μπορούσαν να με πείσουν».

Για το ιστορικό «Wir schaffen das» (Θα τα καταφέρουμε)

Χωρίς αμφιβολία, για την καγκελάριο Μέρκελ η πιο κομβική χρονιά στην πολιτική της θητεία ήταν το 2015. Ξεκίνησε με το αποκορύφωμα της ελληνικής κρίσης και το πολιτικό και χρηματοπιστωτικό θρίλερ μέχρι την τελική διάσωση της Ελλάδας με την παραμονή της στην Ευρωζώνη μετά το δημοψήφισμα του Ιουλίου (και το «όχι» που έγινε «ναι) και κατέληξε με το προσφυγικό δράμα στην Ευρώπη, ξεκινώντας πάλι από τις ακτές του Αιγαίου μέχρι τα γερμανικά σύνορα. Μέχρι σήμερα η Άνγκελα Μέρκελ φαίνεται πεπεισμένη ότι η επιλογή της να κρατήσει ανοιχτά τα σύνορα στους σχεδόν ένα εκατομμύριο πρόσφυγες ήταν σωστή:

«Wir schaffen das (σ.σ. Θα τα καταφέρουμε). Καμία άλλη πρόταση δεν έχει γυρίσει τόσο πολύ στα αυτιά μου όσο αυτή, σε όλη την πολιτική μου καριέρα. Για μένα ήταν μια απλή πρόταση» αναφέρει ήδη από τον πρόλογο.

«Ήταν η έκφραση μιας στάσης ζωής. Μπορείτε να το πείτε πίστη στον Θεό, αυτοπεποίθηση ή απλώς αποφασιστικότητα για επίλυση προβλημάτων, υπέρβαση αδιεξόδων, θέληση για κάτι νέο. Μπορούμε να τα καταφέρουμε και εκεί που συναντάμε εμπόδια, πρέπει να προσπαθήσουμε.Έτσι το είπα τότε σε εκείνη τη συνέντευξη Τύπου για το προσφυγικό στις 31/08/2015. Έτσι έκανα πολιτική. Έτσι ζω (…)»

Deutsche Welle

Δήμητρα Κυρανούδη, Βερολίνο