Γαλλία: Τα σενάρια της ΕΚΤ για πυροσβεστική παρέμβαση στις αγορές ομολόγων

Το περασμένο καλοκαίρι, λίγο πριν από τις έκτακτες εκλογές  που προκήρυξε ο Εμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία, και το εκτεταμένο sell off που καταγράφηκε στα γαλλικά ομόλογα, διατυπώνονταν εικασίες ότι η  Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε να παρέμβει.

Τώρα, που ο γαλλικός κυβερνητικός συνασπισμός απειλείται εκ νέου με κατάρρευση και τα γαλλικά ομόλογα πλήττονται για μία ακόμα φορά, η ΕΚΤ είναι αντιμέτωπη με το ερώτημα αν θα στηρίξει την αγορά χρέους της Γαλλίας. Η κυβέρνηση του Μισέλ Μπαρνιέ θα μπορούσε να πέσει πριν από τα Χριστούγεννα. Η νευρικότητα που επικρατεί στην αγορά αντανακλά τις ανησυχίες των επενδυτών σχετικά με την ικανότητα του πρωθυπουργού Μισέλ Μπαρνιέ να εγκρίνει προϋπολογισμό για το επόμενο έτος και να θεσπίσει περικοπές δαπανών για να μειώσει το έλλειμμα της χώρας. Η Μαρίν Λεπέν του ακροδεξιού κόμματος Εθνικού Συσπείρωσης έχει δεσμευτεί να ρίξει την κυβέρνησή του με πρόταση μομφής εάν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά της, με το θέμα πιθανότατα να φτάσει στο προσκήνιο τον Δεκέμβριο.

Γαλλία: Για πρώτη φορά στην ιστορία δανείζεται ακριβότερα από την Ελλάδα

Τι μπορεί να κάνει η ΕΚΤ για τη Γαλλία

Πριν δύο χρόνια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε το «Μέσο Προστασίας της Μετάδοσης» (TPI), που της επιτρέπει να αγοράζει απεριόριστες ποσότητες χρέους (ομολόγων). Η κατάσταση στη Γαλλία θα μπορούσε υπό κάποιες συνθήκες να ενεργοποιήσει το TPI , που έχει ως στόχο «την αντιμετώπιση αδικαιολόγητων, άτακτων δυναμικών της αγοράς» που απειλούν τη νομισματική πολιτική της Ευρωζώνης.

Σημειώνεται ότι η κεντρική τράπεζα έχει θέσει τέσσερα κριτήρια για την ενεργοποίηση του TPI. Το πρώτο αναφέρει ότι μια χώρα θα πρέπει να «συμμορφώνεται με το δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ». Αυτό στην περίπτωση της Γαλλίας είναι πρόβλημα. Η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι θα κινήσει «διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος» κατά του Παρισιού, επειδή το δημοσιονομικό του έλλειμμα ανέρχεται στο 5,5% του ΑΕΠ, πολύ πάνω από το όριο του 3% που προβλέπεται από τους κανόνες της ΕΕ.

Το premium κινδύνου που ζητούν οι επενδυτές για να διατηρήσουν το γαλλικό χρέος αυξήθηκε σε υψηλό 12 ετών, περίπου 84 μονάδες αυτήν την εβδομάδα, αλλά αυτό το επίπεδο δεν απέχει πολύ από τις 80 μονάδες βάσης που σημειώθηκαν αυτό το καλοκαίρι, όταν ξεκίνησε η τρέχουσα περίοδος πολιτικής αστάθειας.

Στο ερώτημα αν θα παρέμβει τελικά η ΕΚΤ, αναλυτές συγκλίνουν ότι μάλλον η απάντηση είναι αρνητική. Σε ανάλυσή του το Reuters επισημαίνει ότι η Γαλλία δεν πληροί αρκετά βασικά κριτήρια, γεγονός που καθιστά μια παρέμβαση της ΕΚΤ νομικά αμφιλεγόμενη.

Πρώτον, η κίνηση της αγοράς καθοδηγείται από πολιτική αναταραχή και ανησυχίες σχετικά με τα οικονομικά του προϋπολογισμού, γεγονός που καθιστά δύσκολο να ισχυριστεί κανείς ότι δεν δικαιολογείται.

Τα spread

Τα spread για το γερμανικό χρέος, το de facto σημείο αναφοράς για την ευρωζώνη, δεν έχουν αυξηθεί πολύ περισσότερο από ό,τι πριν από τις κοινοβουλευτικές εκλογές το καλοκαίρι, επομένως είναι δύσκολο να ισχυριστεί κανείς ότι είναι άτακτο.

Η Γαλλία βρίσκεται επίσης σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος της ΕΕ, αποτυγχάνοντας βασικά κριτήρια της ΕΚΤ. Διατηρεί μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα και το επίπεδο του χρέους της αυξάνεται, επομένως είναι επίσης δύσκολο να υποστηριχθεί ότι έχει «υγείς και βιώσιμες μακροοικονομικές πολιτικές», όπως απαιτεί η ΕΚΤ.

«Πιστεύουμε ότι η ΕΚΤ θα ήταν απίθανο να ενεργοποιήσει το Μέσο Προστασίας Μετάδοσης και να αγοράσει γαλλικά κρατικά ομόλογα εάν ο προϋπολογισμός απορριφθεί και η κυβέρνηση καταρρεύσει», ανέφερε σε σημείωμα η Barclays.

Ωστόσο, η ΕΚΤ άφησε στον εαυτό της ένα παραθυράκι λέγοντας ότι αυτά τα κριτήρια αποτελούν απλώς μια «εισροή» στη λήψη αποφάσεων και θα «προσαρμόζονται δυναμικά» υπό το φως των εκτυλισσόμενων κινδύνων. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, κανένας υπεύθυνος χάραξης πολιτικής της ΕΚΤ δεν έχει καν προτείνει η τράπεζα να βοηθήσει τη Γαλλία.

Όταν δημιουργήθηκε το TPI το 2022, η Ιταλία παραπονέθηκε ότι τα spread του ήταν πολύ υψηλά. Ο διοικητής της Τράπεζας της Ιταλίας παραπονέθηκε ότι τα spread που υπερβαίνουν τις 200 μονάδες βάσης ήταν αδικαιολόγητα και δεν θα έπρεπε να υπερβαίνουν τις 150 μονάδες βάσης. Η ΕΚΤ, ωστόσο, δεν υποχώρησε και μέχρι σήμερα δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ το TPI.

Η Nomura προβλέπει ότι μια κατάρρευση της γαλλικής κυβέρνησης θα μπορούσε να ωθήσει το spread στις 100 έως 120 μονάδες βάσης.

«Η δημοσιονομική και πολιτική αβεβαιότητα θα αυξηθεί», ανέφερε. «Κανείς, ούτε καν οι εγχώριοι (επενδυτές), θα ήταν έτοιμος να πιάσει το μαχαίρι που έπεφτε».

Στα ύψη το κόστος δανεισμού

Η επικίνδυνη πολιτική κρίση της Γαλλίας διαχέεται στις χρηματοπιστωτικές αγορές με το κόστος δανεισμού της χώρας σήμερα να φτάνει στο ίδιο επίπεδο με αυτό της Ελλάδας. Το spread —η διαφορά απόδοσης μεταξύ δύο ομολόγων— μεταξύ των αποδόσεων των γαλλικών 10ετών κρατικών ομολόγων και των ελληνικών ομολόγων μειώθηκε στο μηδέν νωρίτερα την Πέμπτη. Η απόδοση του γαλλικού 10ετούς διαμορφώθηκε στο 3,0010% ενώ το ίδιο ελληνικό ομόλογο διαμορφώθηκε στο 3,030%.

Οι Γάλλοι αξιωματούχοι προσπάθησαν να υπερασπιστούν την οικονομία την Πέμπτη, αλλά αναγνώρισαν ότι το γεγονός ότι οι επενδυτές ομολόγων θεωρούν το γαλλικό χρέος τόσο επικίνδυνο όσο το ελληνικό είναι μια ανησυχητική εξέλιξη. Ο υπουργός Οικονομίας Αντουάν Αρμάν δήλωσε την Πέμπτη ότι η γαλλική οικονομία δεν μπορεί να συγκριθεί με την ελληνική οικονομία.

«Η Γαλλία δεν είναι Ελλάδα, η Γαλλία έχει οικονομία, κατάσταση απασχόλησης, οικονομική δραστηριότητα και ελκυστικότητα και οικονομική και δημογραφική ισχύ που είναι πολύ ανώτερη, αυτό σημαίνει ότι δεν μοιάζουμε με την Ελλάδα», είπε ο Αρμάν στο γαλλικό τηλεοπτικό δίκτυο BFM TV. Ωστόσο, επαίνεσε την Ελλάδα και άλλες περιφερειακές ευρωπαϊκές οικονομίες που «σήκωσαν τα μανίκια» και έκαναν οικονομίες.