Χρυσός: Το «exclusive club» – Φρενίτιδα αγορών στην Ανατολική Ευρώπη

Τα τελευταία χρόνια, εν μέσω της οικονομικής και γεωπολιτικής αβεβαιότητας που προκάλεσαν η επιδημία Covid 19 και κυρίως η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο χρυσός έχει βρεθεί στο επίκεντρο, με τις κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο να γεμίζουν τα θησαυροφυλάκιά τους με ράβδους του πολύτιμου μετάλλου.

Αν και ως πρωταγωνιστές της τάσης αυτής εμφανίζονταν τα κεντρικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην Ασία και την Τουρκία, το τελευταίο διάστημα έχει αρχίσει να εκδηλώνεται έντονο ενδιαφέρον από μία άλλη γωνιά της Ευρώπης, η οποία συνορεύει με το πεδίο της μάχης: οι κεντρικές τράπεζες της ανατολικής Ευρώπης.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, νωρίτερα φέτος, ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Τσεχικής Δημοκρατίας πέταξε στο Λονδίνο για να ρίξει μια ματιά σε μια στοίβα ράβδων χρυσού ( GC=F ) που ήταν αποθηκευμένες στα θησαυροφυλάκια της Τράπεζας της Αγγλίας κάτω από την οδό Threadneedle.

Χρυσός προς πετρέλαιο: Τι δείχνει η αναλογία τους για τις τάσεις της αγοράς [πίνακας]

Η αποστολή του Ales Michl να επιθεωρήσει το πολύτιμο μέταλλο που κατέχει η Τσεχική Εθνική Τράπεζα αποτελεί μέρος της δεδηλωμένης φιλοδοξίας του κυβερνήτη να διπλασιάσει τα αποθέματα της χώρας στους 100 μετρικούς τόνους τα επόμενα τρία χρόνια. Το χρυσό αυτό απόθεμα έχει πενταπλασιαστεί από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του το 2022 με στόχο τη διαφοροποίηση των αποθεματικών της τράπεζας.

Οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο ενισχύουν τα χρυσά τους οπλοστάσια ως ασπίδα έναντι εξωτερικών κραδασμών

«Πρέπει να μειώσουμε την αστάθεια», είπε ο Michl, στην τηλεόραση του Bloomberg. «Και για αυτό, χρειαζόμαστε ένα περιουσιακό στοιχείο με μηδενική συσχέτιση με τις μετοχές, και αυτό το περιουσιακό στοιχείο είναι χρυσός».

Ο χρυσός στα στενούκια

Ο Τσέχος υπεύθυνος χάραξης πολιτικής δεν είναι ο μόνος που ενισχύει τις αγορές χρυσού. Οι ομόλογοί του από τη Βαρσοβία έως το Βελιγράδι εντάσσονται στον πυρετό του χρυσού στο πλαίσιο των προσπαθειών για να διαφοροποιήσουν τις επενδύσεις και να στοιχηματίσουν σε μελλοντικές αυξήσεις τιμών, καθιστώντας την Ανατολική Ευρώπη έναν από τους μεγαλύτερους αγοραστές του μετάλλου και συμβάλλοντας στο ράλι του χρυσού.

Οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο ενισχύουν τα χρυσά τους οπλοστάσια ως ασπίδα έναντι εξωτερικών κραδασμών, όπως οι μελλοντικοί εμπορικοί πόλεμοι που προκάλεσε η δεύτερη προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ και οι γεωπολιτικές εντάσεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. Αλλά οι νομισματικοί φύλακες της Ανατολικής Ευρώπης έκαναν μια ιδιαίτερη επίδειξη συμπληρώνοντας τους χρυσούς σωρούς τους.

Εκτός από την επιδρομή του Michl στο Λονδίνο, ο ομόλογός του στη Βαρσοβία έχει γράψει ένα σενάριο ταινίας για την ιστορία του πολωνικού χρυσού. Οι σερβικές αρχές μετέφεραν το απόθεμά τους στο εξωτερικό για να το διατηρήσουν ασφαλέστερο στο Βελιγράδι — και να βοηθήσουν στη μείωση του κόστους αποθήκευσης.

Η προσπάθεια για ένα αίσθημα ασφάλειας είναι ένα ισχυρό κίνητρο σε μια περιοχή που έχει καταστραφεί από τους πολέμους της Ευρώπης στο παρελθόν — και που τώρα βρίσκεται δίπλα στην πιο θανατηφόρα σύγκρουση της ηπείρου από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

«Ένα Exclusive Club»

Η Πολωνία, η οποία μοιράζεται σύνορα με την Ουκρανία και είναι ένθερμος υποστηρικτής των πολεμικών στόχων του Κιέβου, ήταν ο μεγαλύτερος αγοραστής χρυσού παγκοσμίως το δεύτερο τρίμηνο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Χρυσού.

Ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Πολωνίας, Adam Glapinski, δήλωσε ότι τα αποθέματα χρυσού και σκληρού νομίσματος είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της οικονομίας από καταστροφικά γεγονότα. Αύξησε τα αποθέματα χρυσού σε περίπου 420 τόνους από τον Σεπτέμβριο, περίπου το ήμισυ των αποθεμάτων της Ινδίας ή της Ιαπωνίας.

Με τους γεωπολιτικούς ανέμους να αναταράσσονται, οι αγορές χρυσού ήταν ένα καλό στοίχημα για τους υπεύθυνους χάραξης νομισματικής πολιτικής

«Μπαίνουμε στην αποκλειστική λέσχη των μεγαλύτερων ιδιοκτητών χρυσού στον κόσμο», χαιρέτησε ο Glapinski κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου τον περασμένο μήνα, ενισχύοντας τον στόχο του να αυξήσει το μερίδιο του χρυσού στο 20% όλων των αποθεμάτων.

Οι Τσέχοι είναι επίσης υποψήφια μέλη του κλειστού αυτού «κλαμπ». Η κεντρική τράπεζα της Πράγας διαθέτει περίπου 150 δισεκατομμύρια δολάρια σε συναλλαγματικά αποθέματα – σχεδόν το ήμισυ του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος – ένα από τα μεγαλύτερα σε αναλογία στον κόσμο.

Οι εκτιμήσεις

Με τους γεωπολιτικούς ανέμους να αναταράσσονται, οι αγορές χρυσού ήταν ένα καλό στοίχημα για τους υπεύθυνους χάραξης νομισματικής πολιτικής. Η Goldman Sachs Group Inc κατέταξε το μέταλλο μεταξύ των κορυφαίων εμπορευμάτων για το 2025, λέγοντας ότι οι τιμές θα μπορούσαν να επεκτείνουν τα κέρδη κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Τραμπ και να φτάσουν τα 3.000 δολάρια η ουγγιά μέχρι τον Δεκέμβριο του επόμενου έτους.

«Ο γεωπολιτικός κατακερματισμός είναι ευνοϊκός για τον χρυσό, ενώ η σταδιακή αποδυνάμωση του δολαρίου θα πρέπει να είναι ένας ακόμη ούριος», δήλωσε η Bank J. Safra Sarasin σε έκθεση της 10ης Νοεμβρίου.

Για τους ηγέτες της Ανατολικής Ευρώπης, ο χρυσός θεωρείται ως ένα ασφαλές λιμάνι – και ένα πολιτικό σημείο πώλησης – καθώς διατηρούν συχνά περίπλοκες ασκήσεις  εξισορρόπησης μεταξύ της Δύσης, της Ρωσίας και της Κίνας. Η κεντρική τράπεζα της Ουγγαρίας αύξησε το απόθεμα χρυσού της κατά περισσότερο από 10% σε 110 τόνους φέτος.

Η κεντρική τράπεζα της Βουδαπέστης επαίνεσε επίσης το μέταλλο ως ασφαλές καταφύγιο. Όμως ο χρυσός παίζει ρόλο στην ιστορική ταυτότητα της χώρας.

Το Μουσείο Χρημάτων, που βρίσκεται σε ένα από τα παλάτια που ανήκουν στην Εθνική Τράπεζα της Ουγγαρίας, διαθέτει μια ατμομηχανή κατασκευασμένη από κίτρινες ράβδους. Το γλυπτό, που ονομάζεται «The Rumble», απεικονίζει το προσωπικό της κεντρικής τράπεζας, το οποίο έφυγε από τον σοβιετικό στρατό στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου σε ένα τρένο φορτωμένο με αποθέματα χρυσού για να μην πέσει σε ξένα χέρια.

Από την πλευρά της η επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Σερβίας, Γιοργκοβάνκα Ταμπάκοβιτς, συνέβαλε στον τριπλασιασμό των αποθεμάτων χρυσού σε 48 τόνους από την ανάληψη των καθηκόντων της το 2012. «Ο χρυσός αποκτά αξία και σημασία σε περιόδους παγκόσμιων αναταράξεων, ειδικά σε γεωπολιτικές συγκρούσεις και περιόδους υψηλού πληθωρισμού», είπε ο Ταμπάκοβιτς απαντώντας σε ερωτήσεις μέσω email. «Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια έχουμε δει και τους δύο παράγοντες να παίζουν».