Αυστραλία: «Πέρασε» ο νόμος που απαγορεύει τη χρήση social media σε άτομα κάτω των 16 ετών

Η Αυστραλία ενέκρινε την απαγόρευση μέσων κοινωνικής δικτύωσης για παιδιά ηλικίας κάτω των 16 ετών μετά από μακροχρόνια συζήτηση που απασχόλησε όλη τη χώρα, θέτοντας πλέον ένα σημείο αναφοράς για όλο τον υπόλοιπο κόσμο ειδικά σε ότι αφορά τους τρόπους ελέγχου των Big Tech.

Ο νόμος υποχρεώνει εταιρείες κολοσσούς της τεχνολογίας και του διαδικτύου, από την αμερικανική Meta Platforms ιδιοκτήτρια του Facebook μέχρι την κινεζική ByteDance ιδιοκτήτρια του TikTok, να σταματούν την είσοδο στις πλατφόρμες ανηλίκων, διαφορετικά έρχονται αντιμέτωποι με πρόστιμα έως και 49,5 εκατομμυρίων δολαρίων Αυστραλίας (περίπου 32 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ).

Ήρθε το τέλος για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;

Αυστραλία: Τι προβλέπει ο νέος νόμος

Αρχικά θα υπάρχει μία περίοδος δοκιμαστικής εφαρμογής των μεθόδων επιβολής του νόμου, από τον ερχόμενο Ιανουάριο, με την απαγόρευση να τίθεται οριστικά σε ισχύ σε ένα χρόνο.

Το νομοσχέδιο για την ελάχιστη ηλικία πρόσβασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάνει την Αυστραλία την πρώτη χώρα στην οποία εφαρμόζεται κάτι τέτοιο τη στιγμή που ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός κυβερνήσεων έχουν νομοθετήσει ή δήλωσαν ότι σχεδιάζουν να νομοθετήσουν περιορισμό ηλικίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εν μέσω ανησυχιών για τον αντίκτυπό του στην ψυχική υγεία στους νέους.

Όπως αναφέρει το Reuters, χώρες συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και ορισμένων πολιτειών των ΗΠΑ, έχουν ψηφίσει νόμους για τον περιορισμό της πρόσβασης για ανηλίκους χωρίς την άδεια των γονέων, αλλά η απαγόρευση της Αυστραλίας είναι απόλυτη. Σημειώνεται ότι η πλήρης απαγόρευση των ατόμων κάτω των 14 ετών στη Φλόριντα αμφισβητείται στο δικαστήριο για λόγους ελευθερίας του λόγου.

Η ψήφιση του νόμου, μετά από έναν μαραθώνιο την τελευταία μέρα του κοινοβουλευτικού έτους της Αυστραλίας, σηματοδοτεί και μια πολιτική νίκη για τον κεντροαριστερό πρωθυπουργό Άντονι Αλμπανέζε, ο οποίος πηγαίνει σε εκλογές το 2025 εν μέσω χαμηλών δημοσκοπήσεων. Η απαγόρευση αντιμετώπισε την αντίθεση από τους υπερασπιστές της ιδιωτικότητας και ορισμένες ομάδες για τα δικαιώματα των παιδιών, αλλά το 77% του πληθυσμού το ήθελε, σύμφωνα με τελευταίες δημοσκοπήσεις.

Υποστηρικτές και πολέμιοι

Στο πλαίσιο κοινοβουλευτικής έρευνας μέχρι το 2024, όπου ακούστηκαν στοιχεία από γονείς παιδιών που είχαν αυτοτραυματιστεί λόγω εκφοβισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα εγχώρια μέσα ενημέρωσης υποστήριξαν την απαγόρευση υπό την ηγεσία της News Corp του Ρούπερτ Μέρντοχ, ο μεγαλύτερος εκδότης εφημερίδων της χώρας, με μια καμπάνια με την ονομασία «Let Them Be Kids».

Ωστόσο, η απαγόρευση θα μπορούσε να επιβαρύνει τη σχέση της Αυστραλίας με τον βασικό σύμμαχο τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ο ιδιοκτήτης του X, Ίλον Μασκ, κεντρικό πρόσωπο πλέον στην κυβέρνηση του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε σε ανάρτησή του αυτόν τον μήνα ότι ο νόμος φαινόταν σαν ένας «τρόπος που έρχεται από το παράθυρο για τον έλεγχο της πρόσβασης στο διαδίκτυο για όλους τους Αυστραλούς».

Επίσης, βασίζεται σε μια υπάρχουσα διάθεση ανταγωνισμού μεταξύ της Αυστραλίας και των τεχνολογικών κολοσσών που εδρεύουν κυρίως στις ΗΠΑ. Η Αυστραλία ήταν η πρώτη χώρα που ανάγκασε τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης να πληρώνουν δικαιώματα στα μέσα ενημέρωσης για την κοινή χρήση του περιεχομένου τους και τώρα σχεδιάζει να τις απειλήσει με πρόστιμα για την αποτυχία τους να εξαλείψουν τις απάτες.

Η θέση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης

Εκπρόσωπος της Meta Platforms, ιδιοκτήτρια του Facebook, δήλωσε ότι σέβεται την αυστραλιανή νομοθεσία, αλλά «ανησυχεί» για τη διαδικασία, η οποία «δεν εξέτασε σωστά τα στοιχεία, τι κάνει ήδη η βιομηχανία για να εξασφαλίσει εμπειρίες κατάλληλες για την ηλικία και τις φωνές των νέων».

«Το καθήκον τώρα στρέφεται στη διασφάλιση ότι υπάρχει παραγωγική διαβούλευση για όλους τους κανόνες που σχετίζονται με το νομοσχέδιο για να διασφαλιστεί ένα τεχνικά εφικτό αποτέλεσμα που δεν επιβαρύνει τους γονείς και τους εφήβους και τη δέσμευση ότι οι κανόνες θα εφαρμόζονται με συνέπεια σε όλες τις κοινωνικές εφαρμογές που χρησιμοποιούνται από εφήβους», ανέφερε ο εκπρόσωπος.

Οι εκπρόσωποι των TikTok και X, που η κυβέρνηση είπε ότι θα επηρεαστούν από την απαγόρευση, δεν σχολίασαν τον νέο νόμο. Άλλες εταιρείες – συμπεριλαμβανομένης της Alphabet (Google), της οποίας η θυγατρική YouTube εξαιρείται επειδή χρησιμοποιείται ευρέως στα σχολεία – έχουν υποστηρίξει ότι η νομοθεσία θα έπρεπε να αναβληθεί για μετά τη δοκιμή επαλήθευσης ηλικίας.

«Είναι σαν το κάρο πριν από το άλογο», είπε στο Reuters η Σανίτα Μπόουζ, διευθύνουσα σύμβουλος της Digital Industry Group, η οποία έχει ως μέλη τις περισσότερες εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης. «Έχουμε το νομοσχέδιο, αλλά δεν έχουμε καθοδήγηση από την αυστραλιανή κυβέρνηση σχετικά με το ποιες είναι οι σωστές μέθοδοι που θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσει μια ολόκληρη σειρά υπηρεσιών που υπόκεινται σε αυτόν τον νόμο», πρόσθεσε η Μπόουζ.