Ευρώπη: Οι εκδικητές των ομολόγων και ο γόρδιος δεσμός των προϋπολογισμών

Έντονος προβληματισμός επικρατεί στις παγκόσμιες αγορές δημοσίου χρέους, με τους traders και τους αναλυτές να προσπαθούν να ζυγίσουν κατά πόσον μία κρίση χρέους στη Γαλλία θα μπορούσε να επεκταθεί σε άλλες χώρες, επηρεάζοντας την ευρύτερη ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων.  

Η γαλλική κυβέρνηση βρίσκεται για άλλη μια φορά στο χείλος του γκρεμού, αφού ο πρωθυπουργός Μισέλ Μπαρνιέ αρνήθηκε να υποχωρήσει στις απαιτήσεις των δεξιών και αριστερών κομμάτων για περαιτέρω παραχωρήσεις στα δημοσιονομικά σχέδια της χώρας. Τώρα αντιμετωπίζει ψήφο δυσπιστίας το απόγευμα της Τετάρτης, την οποία είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χάσει, βυθίζοντας τη χώρα σε νέα πολιτική κρίση.

Παράλληλα, στη Γερμανία η κυβέρνηση φαίνεται ότι οδεύει σε πρόωρες εκλογές στις αρχές του επόμενου έτους, με τη δική της πρόταση δυσπιστίας να διεξάγεται τις επόμενες εβδομάδες. Αλλά και στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο πρωθυπουργός Κίρ Στάρμερ και η υπουργός Οικονομικών Ρέιτσελ Ριβς βρίσκονται υπό πίεση μόλις πέντε μήνες  μετά την ανάληψη των καθηκόντων τους…

Ευρωζώνη: Τα κρατικά ομόλογα ξανά στο μικροσκόπιο των αγορών [πίνακας]

Και στις τρεις αυτές περιπτώσεις υπάρχει μία κοινή αφετηρία, που πυροδοτεί την κρίση: ο προϋπολογισμός. Τι συμβαίνει λοιπόν, και οι εθνικοί προϋπολογισμοί έγιναν ξαφνικά πηγή εντάσεων και ρυθμιστές πολιτικών εξελίξεων.

Όπως επισημαίνει το CNBC σε ανάλυσή του η Γαλλία, η Ιταλία και η Ελλάδα θεωρούνται εδώ και καιρό ως παραβάτες των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ. Ωστόσο, τώρα οι πάλαι ποτέ αυστηροί θεματοφύλακες του Συμφώνου Σταθερότητας, η Γερμανία, η Αυστρία και η Ολλανδία παραβιάζουν πλέον τους κανόνες για το έλλειμμα της ΕΕ. Σημειώνει μάλιστα ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κρίνει τώρα έναν προϋπολογισμό όχι μόνο βάσει των χρηματοδοτικών της σχεδίων για το επόμενο έτος, αλλά και για τον αντίκτυπο που έχει στη μακροπρόθεσμη τροχιά του ελλείμματος κάθε χώρας.

Το γαλλικό στοίχημα

Στο Παρίσι, το στοίχημα του Μπαρνιέ να προσπαθήσει να προωθήσει τις αυξήσεις φόρων και τις περικοπές δαπανών ύψους 60 δισεκατομμυρίων ευρώ με την ενεργοποίηση του άρθρου 49.3 του γαλλικού συντάγματος φαίνεται ότι θα τον κάνει τον Γάλλο πρωθυπουργό με τη μικρότερη θητεία από το 1958.

Η πολιτική αντιπαράθεση οδήγησε αρχικά τις γαλλικές μετοχές σε χαμηλά επίπεδα, και το κόστος δανεισμού σε υψηλά που δεν είχαν παρατηρηθεί από την κρίση χρέους της ευρωζώνης της τελευταίας δεκαετίας. Και μάλιστα την περασμένη εβδομάδα η Γαλλία έφτασε να δανείζεται προς στιγμήν ακριβότερα από την Ελλάδα και σήμερα οι αποδόσεις στα 10ετή ομόλογα των δύο χωρών  παραμένουν πολύ κοντά.

Στο Βερολίνο, ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς πραγματοποίησε μια αιφνιδιαστική επίσκεψη στο Κίεβο τη Δευτέρα , υποσχόμενος μια συμφωνία όπλων ύψους 650 εκατομμυρίων ευρώ με τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Η κίνηση αυτή ενέτεινε τις ενδοκυβερνητικές κόντρες στο Βερολίνο, καθώς η βοήθεια της κυβέρνησης στην Ουκρανία αποτελεί κεντρικό σημείο στις διαφωνίες εντός του συνασπισμού.

Η κατάρρευση αυτής της κυβέρνησης θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για τους δημοσιονομικούς κανόνες της Γερμανίας, με τον ηγέτη της αντιπολίτευσης Φρίντριχ Μερτς να λέει ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο αναθεώρησης των πάλαι ποτέ ιερών κανόνων δανεισμού.

Ευρύτερες συνέπειες στην Ευρώπη

Από ό,τι φαίνεται οι συνέπειες ενός «κακού προϋπολογισμού» προκαλούν «πολιτικά θύματα»,  με  έναν τρόπο που η Ευρώπη θα πρέπει να συμβιβαστεί στο άμεσο μέλλον.

Ο Έντμουντ Σινγκ, παγκόσμιος επικεφαλής επενδύσεων στην BNP Paribas Wealth Management, τόνισε ότι η στασιμότητα και η αστάθεια κατακλύζουν την Ευρώπη, καθώς οι ΗΠΑ αποκτούν μετεκλογική σαφήνεια, με τον εκλεγμένο Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να επανέρχεται στον Λευκό Οίκο τον επόμενο μήνα.

«Αυτή η έλλειψη πολιτικής βεβαιότητας στον πυρήνα, στην καρδιά της Ευρώπης, έρχεται πιθανώς στη χειρότερη πολιτικά στιγμή που θα μπορούσε να έρθει», είπε στο «Squawk Box Europe» του CNBC νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.

Οι «εκδικητές»  των ομολόγων

Αν και αρχικά υπήρξε σημαντική επιβάρυνση στην αγορά χρέους της Γαλλίας, φαίνεται ότι οι λεγόμενοι εκδικητές των ομολόγων είναι πιθανό να γλιτώσουν τελικά τη χώρα από τη φοβερή οικονομική «καταιγίδα» για την οποία προειδοποίησε ο πρωθυπουργός Μισέλ Μπαρνιέ, αλλά οι συνέπειες της πολιτικής κρίσης θα πλήξουν τις επιχειρήσεις, τους καταναλωτές και τους φορολογούμενους.

Η ώρα της κρίσης πλησιάζει για την κυβέρνηση του Παρισιού και ήδη οι κινήσεις στην αγορά είναι σημαντικές.

Το ασφάλιστρο κινδύνου που παρακολουθείται στενά, ή το spread με τη Γερμανία αυξήθηκε στις 90 μονάδες βάσης (bps) την περασμένη εβδομάδα, το υψηλότερο από το 2012 και μάλιστα υπάρχουν αναλυτές που εκτιμούν ότι δεν αποκλείεται να ξεπεράσει τις 100 μονάδες βάσης.

Οι τελευταίες εξελίξεις έχουν αναθερμάνει τη συζήτηση για την επιστροφή των εκδικητών των ομολόγων, οι οποίοι απαιτούν υψηλότερες αποδόσεις από τις κυβερνήσεις που αντιλαμβάνονται ως δημοσιονομικά απερίσκεπτες.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει το Reuters, οι μεγάλοι επενδυτές βλέπουν την τελευταία αναταραχή ως το επόμενο επεισόδιο σε έναν μακροπρόθεσμο απολογισμό και όχι ως κατάρρευση της αγοράς που βασίζεται στον προϋπολογισμό, όπως αυτή που πέρασε η Βρετανία το 2022.

«Πρόκειται για μια αργή κρίση που θα οδηγήσει σε συνεχή διεύρυνση των spreads και σε συνεχή επιδείνωση της πιστοληπτικής ικανότητας του δημοσίου», δήλωσε ο επικεφαλής σταθερού εισοδήματος και FX της Union Investment Christian Kopf.

«Αλλά προς το παρόν, δεν βλέπω τα συστατικά για αυτό να ξεφύγει τελείως από τον έλεγχο και να μετατραπεί σε μια ξεκάθαρη κρίση δημόσιου χρέους», δήλωσε ο Kopf.

«Δεν υπάρχει επίδραση χιονοστιβάδας από υψηλότερες αποδόσεις που προκαλούν μεγαλύτερες ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του χρέους», δήλωσε ο Chris Jeffery, επικεφαλής μακροστρατηγικής στη Legal & General Investment Management, εμμένοντας στην overweight θέση του στα γαλλικά ομόλογα.

Σημειώνεται ότι ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s άφησε αμετάβλητη την αξιολόγηση AA- στη Γαλλία την Παρασκευή.