Σουηδία: Γιατί νεαρές σουηδέζες δεν θέλουν να εργάζονται

Η Σουηδία είναι χώρα παγκοσμίως γνωστή για την υπεράσπιση της ισότητας των φύλων, οπότε προκαλεί ερωτηματικά γιατί νεαρές γυναίκες υιοθετούν μια τάση που προάγει την παραίτηση από την εργασία.

Η Βίλμα Λάρσον, 25 ετών, δούλευε σε διάφορες δουλειές. Όμως, παράτησε τη δουλειά πριν από ένα χρόνο για να γίνει «φίλη που μένει στο σπίτι» και λέει ότι δεν ήταν ποτέ πιο ευτυχισμένη.

«Η ζωή μου είναι πιο ήπια. Δεν παλεύω. Δεν είμαι  αγχωμένη», δήλωσε στο BBC. Ο φίλος της εργάζεται εξ αποστάσεως στον υπολογιστή, ενώ εκείνη είναι στο γυμναστήριο, για καφέ ή μαγειρεύει. Το ζευγάρι μεγάλωσε σε μικρές πόλεις, αλλά πλέον ταξιδεύει πολύ, και περνάει τον χειμώνα στην Κύπρο.

Σουηδία: Δικαστήριο επικύρωσε απόφαση σε βάρος της Tesla για εργατική διαφορά

«Κάθε μήνα μου δίνει έναν μισθό από τα λεφτά που έβγαλε. Αλλά αν χρειαστώ περισσότερα, θα ζητήσω. Ή αν χρειάζομαι λιγότερα, απλώς αποταμιεύω τα υπόλοιπα», εξηγεί η Λάρσον.

Χρησιμοποιεί τα hashtags “hemmaflickvän” και “hemmafru” (Σουηδικά σημαίνουν φίλη στο σπίτι και νοικοκυρά) και περιγράφει τον εαυτό της ως «απαλό κορίτσι», μια ταυτότητα που αγκαλιάζει έναν ηπιότερο, πιο θηλυκό τρόπο ζωής αντί να επικεντρώνεται σε καριέρα.

Η βασίλισσα της Σουηδίας Σίλβια

Η ζωή των απαλών κοριτσιών

Ο τρόπος ζωής του απαλού κοριτσιού είναι μικροτάση στα social media σε διάφορα μέρη του κόσμου από τα τέλη της δεκαετίας του 2010. Αλλά στη Σουηδία, με μισό αιώνα πολιτικών προώθησης νοικοκυριών με διπλό εισόδημα, η πρόσφατη δημοτικότητα της ιδέας έχει προκαλέσει έκπληξη και διχασμό.

Η τάση των απαλών κοριτσιών μπορεί να θεωρηθεί ως «λογική αντίδραση» στις «απαιτήσεις» που αντιμετωπίζουν οι νεαρές γυναίκες.

Η μεγαλύτερη ετήσια έρευνα της Σουηδίας για νέους Ungdomsbarometern έβαλε για πρώτη φορά στο επίκεντρο της προσοχής στους Σουηδούς που ασπάζονται την τάση των απαλών κοριτσιών πριν ένα χρόνο, όταν ζητήθηκε από άτομα ηλικίας 15 έως 24 ετών να προβλέψουν τις τάσεις για το 2024 και ήταν δημοφιλής απάντηση.

Μια άλλη μελέτη που κυκλοφόρησε η Ungdomsbaromatern  τον Αύγουστο έδειξε ότι έγινε φιλοδοξία ακόμη και για νεότερες μαθήτριες, με το 14% των 7 έως 14 ετών να αυτοαναγνωρίζονται ως απαλά κορίτσια.

«Πρόκειται για την απομάκρυνση από το ιδανικό του «κοριτσιού αφεντικού» που υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια, όπου υπάρχουν πολύ, πολύ υψηλές απαιτήσεις για επιτυχία σε κάθε πτυχή της ζωής», εξήγησε στο BBC η Γιοχάνα Γκόρανσον, ερευνήτρια για το Ungdomsbarometern.

Δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για τον αριθμό των νεαρών «απαλών κοριτσιών» αλλά η Γκόρανσον λέει ότι είναι πιθανό να είναι μικρό ποσοστό. Ωστόσο, έχει γίνει ένα σημαντικό σημείο συζήτησης στα ΜΜΕ της Σουηδίας.

Οπισθοδρόμηση των δικαιωμάτων στην Σουηδία;

Η Γκούντρουν Σίμαν, συνιδρυτής και πρώην αρχηγός του φεμινιστικού κόμματος της Σουηδίας Feministiskt Initiativ είπε στο BBC ότι συμμετείχε σε συζητήσεις για το θέμα. Πιστεύει ότι οι γυναίκες που ζουν από τον πλούτο των συντρόφων τους είναι «πολύ επικίνδυνο» και «οπισθοδρόμηση» για την ισότητα των φύλων.

Η Σίμαν υποστηρίζει ότι οι νεαροί Σουηδοί έχουν επηρεαστεί από τη δεξιά κυβέρνηση συνασπισμού της χώρας, η οποία συνεργάζεται με το εθνικιστικό κόμμα των Σουηδών Δημοκρατών, καθώς και από την «ευρύτερη ανάπτυξη» του λαϊκισμού στις δυτικές χώρες. Πιστεύει επίσης ότι λείπει η γνώση για τη ζωή πριν τις πολιτικές για  ισότητα των φύλων, και επίσης ότι έχει ξεχαστεί ο αγώνας για την ισότητα.

Στο άλλο άκρο του πολιτικού φάσματος, το κόμμα των Σουηδών Δημοκρατών ήταν θετικό στην τάση των απαλών κοριτσιών. «Νομίζω ότι οι άνθρωποι πρέπει να αποφασίζουν για τη ζωή τους», λέει η Ντενίς Βέστερμπεργκ, εκπρόσωπος της νεολαίας του κόμματος. «Ζούμε ακόμα σε μια χώρα με όλες τις ευκαιρίες να κάνουμε καριέρα. Έχουμε ακόμα όλα τα δικαιώματα, αλλά έχουμε το δικαίωμα να επιλέξουμε να ζούμε πιο παραδοσιακά».

Εκτός από την ιδεολογία, οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στους κοινωνικούς και πολιτιστικούς παράγοντες που ωθούν νεαρές γυναίκες να εγκαταλείψουν την εργασία, ή να επιδιώξουν έναν πιο ήπιο τρόπο ζωής.

Αν και η Σουηδία φημίζεται για την ισορροπία της επαγγελματικής ζωής, η έρευνα της Ungdomsbaromatern δείχνει αύξηση των επιπέδων άγχους μεταξύ των νέων και η Γκόρανσον πιστεύει ότι η τάση των απαλών κοριτσιών μπορεί να αντανακλά παγκόσμιες τάσεις, όπως η «ήσυχη παραίτηση».

Εν τω μεταξύ, η ηλικιακή ομάδα GenZ δημιουργεί και επηρεάζεται από το περιεχόμενο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που προάγει τον ελεύθερο χρόνο και όχι τους επαγγελματικούς στόχους.

Σουηδέζες στια αρχές του 20 αιώνα

Οι δυσκολίας της εργαζόμενης μητέρας

Εκτός από τη Σλοβενία, η Σουηδία έχει το υψηλότερο ποσοστό εργαζόμενων μητέρων στην Ευρώπη, ωστόσο οι κυβερνητικές στατιστικές δείχνουν ότι οι γυναίκες σε ετεροφυλόφιλα ζευγάρια εξακολουθούν να κάνουν περισσότερες δουλειές στο σπίτι και να φροντίζουν τα παιδιά από ότι οι άνδρες.

Παίρνουν επίσης το 70% της γονικής άδειας και είναι πιο πιθανό να πάρουν αναρρωτική άδεια λόγω άγχους. Εν τω μεταξύ, αν και το εισοδηματικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών παραμένει χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ, έχει σταματήσει περίπου στο 10% από το 2019.

Η Λάρσον, η οποία θέλει να κάνει παιδιά, λέει ότι η απόφασή της οφείλεται εν μέρει στο ότι βλέπει μεγαλύτερες γυναίκες να παλεύουν να ισορροπήσουν εργασία και οικογένεια.

Στην Υπηρεσία Ισότητας των Φύλων της Σουηδίας, ο Πέτερ Γουίκστομ, επικεφαλής του τμήματος ανάλυσης και παρακολούθησης πολιτικών, πιστεύει ότι η τάση των απαλών κοριτσιών μπορεί να θεωρηθεί ως «λογική αντίδραση» στις «απαιτήσεις» που αντιμετωπίζουν οι νεαρές γυναίκες.

Η Σόκα Άρμαν, οικονομολόγος στο συνταξιοδοτικό ταμείο SPP, δεν πιστεύει ότι αρκετές Σουηδές φίλες ή σύζυγοι θα σταματήσουν να εργάζονται ώστε να έχει αντίκτυπο στην οικονομία.

Ωστόσο, εργάζεται για να ευαισθητοποιήσει τις Σουηδές ότι η αποχώρηση από το εργατικό δυναμικό θα μπορούσε να επηρεάσει τα προσωπικά τους οικονομικά.

Η Άρμαν ελπίζει ότι οι συζητήσεις για τα απαλά κορίτσια θα χρησιμεύσουν ως κλήση αφύπνισης τόσο για τους πολιτικούς όσο και για τις επιχειρήσεις ότι υπάρχει ακόμη δουλειά που πρέπει να γίνει για την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων δομικών ανισοτήτων στη Σουηδία.