Ευρώπη: Εν μέσω γαλλογερμανικών συμπληγάδων η οικονομία

Ακόμη και πριν από την κατάρρευση της γαλλικής και της γερμανικής κυβέρνησης, η οικονομία της Ευρώπης είχε αρκετές δυσκολίες. Χλιαρή ανάπτυξη και υστέρηση ανταγωνιστικότητας έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας, μια αυτοκινητοβιομηχανία που δυσκολεύεται και τώρα ο Ντόναλντ Τραμπ που απειλεί με δασμούς.

Και οι λύσεις στα αδιέξοδα αυτά θα είναι πιο δύσκολο να βρεθούν καθώς οι δύο χώρες που αποτελούν σχεδόν το ήμισυ της οικονομίας της ευρωζώνης παραμένουν κολλημένες σε πολιτική παράλυση μέχρι το 2025.

Εκεί που κάποτε υπήρχε ο λεγόμενος γαλλο-γερμανικός άξονας για να ωθήσει την Ευρώπη μπροστά, τώρα υπάρχει ένα κενό. Ο Γάλλος πρωθυπουργός Μισέλ Μπαρνιέ παραιτήθηκε την Πέμπτη μετά την απώλεια ψήφου εμπιστοσύνης και ενώ ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα ορίσει διάδοχο, ο νέος αρχηγός της κυβέρνησης δεν θα έχει πλειοψηφία. Οι εκλογές δεν επιτρέπονται συνταγματικά μέχρι τουλάχιστον τον Ιούνιο.

Η Γαλλία σε κρίση και η Ευρώπη σε περιδίνηση

Όπως επισημαίνει το Associated Press, ο συνασπισμός της Γερμανίας με επικεφαλής τον σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο Όλαφ Σολτς με τους Πράσινους και τους Ελεύθερους Δημοκράτες διαλύθηκε τον Νοέμβριο, προκαλώντας πρόωρες εκλογές στις 23 Φεβρουαρίου. Οι συνομιλίες για το σχηματισμό νέας κυβέρνησης ενδέχεται να διαρκέσουν έως τον Απρίλιο.

Τουλάχιστον ο πιθανός νέος καγκελάριος της Γερμανίας, ο ηγέτης της συντηρητικής αντιπολίτευσης Φρίντριχ Μερτς, φαίνεται ανοιχτός στη χαλάρωση των συνταγματικών περιορισμών στο δανεισμό για να επιτρέψει τις δαπάνες και τις επενδύσεις υπέρ της ανάπτυξης , δήλωσε ο Mujtaba Rahman, διευθύνων σύμβουλος Europe στο Eurasia Group.

Η Γαλλία, ωστόσο, θα μπορούσε να αντιμετωπίζει «πλήρη παράλυση στο οικονομικό ζήτημα», είπε ο Ραχμάν. «Είναι πολύ απίθανο να επιτύχουν μια πολιτική ισορροπία που έχει εντολή να εφαρμόσει μια αξιόπιστη δημοσιονομική διόρθωση».

Έπειτα, υπάρχει το καθυστερημένο επιχειρηματικό περιβάλλον της Ευρώπης, το οποίο αναλύθηκε από τον πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι σε μια έκθεση που περιέχει συστάσεις όπως ο κοινός δανεισμός για τη στήριξη των δημοσίων επενδύσεων, τη βιομηχανική πολιτική σε επίπεδο ΕΕ· και την ενοποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών για να βοηθήσουν τις νεοφυείς επιχειρήσεις να αντλήσουν κεφάλαια. Ωστόσο, «τίποτα δεν μπορεί να κινηθεί στην Ευρώπη χωρίς γαλλογερμανική ευθυγράμμιση», είπε ο Ραχμάν.

Η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία

Εν τω μεταξύ, η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία ζήτησε αναθεώρηση των αυστηρών προτύπων εκπομπών της ΕΕ το 2025 αντί για το 2026, λέγοντας ότι η χαλάρωση της ζήτησης για ηλεκτρικά αυτοκίνητα σημαίνει ότι δεν θα μπορέσουν να αποφύγουν τα βαριά πρόστιμα και ότι τα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν καλύτερα για την ανάπτυξη νέων ηλεκτρικών οχημάτων .

Η Anne-Laure Delatte, Γαλλίδα οικονομολόγος και επικεφαλής έρευνας στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας, δήλωσε ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές παραμένουν επιφυλακτικές αλλά δεν ανησυχούν υπερβολικά από την πολιτική αστάθεια της Γαλλίας. Αλλά η οικονομική αδυναμία στη Γαλλία και τη Γερμανία θα μπορούσε να έχει ευρύτερες επιπτώσεις για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Αυτό θα μπορούσε είτε να αποδυναμώσει τη θέση της Ευρώπης παγκοσμίως είτε να μετατοπίσει τη δύναμη και την επιρροή σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ολλανδία ή η Ισπανία, οι οποίες έχουν καλές επιδόσεις αυτή τη στιγμή», είπε.

Η Γαλλία αναμένεται να δει ανάπτυξη 1,1% φέτος και 0,8% το επόμενο έτος, ενώ η οικονομία της Γερμανίας αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 0,1% φέτος, τη δεύτερη συνεχόμενη χρονιά συρρίκνωσης, και να ανακάμψει μέτρια με 0,7% το επόμενο έτος. Η Γερμανία αντιμετωπίζει αντίθετους ανέμους από την έλλειψη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, την υπερβολική γραφειοκρατία και τις υψηλότερες τιμές ενέργειας, και οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων έχουν σταματήσει λόγω της διαμάχης στον συνασπισμό του Σολτς.

Οι ανησυχίες της Κομισιόν

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επικεφαλής του εκτελεστικού βραχίονα της ΕΕ, διαθέτει σοβαρές εξουσίες, ειδικά στο εμπόριο, μια βασική αρχή της ΕΕ που εκχωρείται στις Βρυξέλλες από τα κράτη μέλη. Αλλά δεν είναι και τόσα πολλά αυτά που που μπορεί να κάνει η φον ντερ Λάιεν χωρίς πολιτική υποστήριξη από τις δύο μεγαλύτερες χώρες-μέλη, των οποίων οι εθνικοί προϋπολογισμοί είναι μεγαλύτεροι από εκείνους της ΕΕ.

Το πιο επείγον ζήτημα μπορεί να είναι πώς θα απαντήσει η Ευρώπη στον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αναλαμβάνει τα καθήκοντά του στις 20 Ιανουαρίου. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προσπαθούν να εκτονώσουν μια πιθανή εμπορική σύγκρουση που περιλαμβάνει νέους δασμούς ή φόρους εισαγωγής των ΗΠΑ σε ευρωπαϊκά αγαθά που θα έπλητταν σοβαρά την οικονομία της ηπείρου που έχει επίκεντρο τις εξαγωγές.

Η Ευρώπη θα μπορούσε να αποφασίσει να μην ανταποκριθεί σε οποιουσδήποτε δασμούς των ΗΠΑ, αποφεύγοντας έτσι έναν αμοιβαία καταστροφικό κύκλο τιμωρίας. Το μπλοκ θα μπορούσε επίσης να δεσμευτεί να αγοράσει υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ για να μετριάσει τον Τραμπ..

Η Ευρώπη βλέπει μόνο μέτρια ανάπτυξη καθώς οι καταναλωτές που πλήττονται από τον πληθωρισμό παραμένουν επιφυλακτικοί όσον αφορά τις δαπάνες. Η οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 0,8% φέτος και 1,3% το επόμενο έτος για τις 20 χώρες μέλη της ΕΕ που χρησιμοποιούν το νόμισμα του ευρώ, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η απάντηση στον Τραμπ

Ενώ ο άμεσος αντίκτυπος στην ανάπτυξη είναι μικρός, η πολιτική σύγκρουση σημαίνει ότι η Ευρώπη χάνει μια σημαντική ευκαιρία να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τον Τραμπ, δήλωσε ο Χόλγκερ Σμίντινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank.

«Θα ήταν ιδανικό εάν η Ευρώπη – τη στιγμή που ο Τραμπ δεν είναι ακόμη στην εξουσία – θα ετοίμαζε μια μεγάλη προσφορά για τον Τραμπ, όπως: Ξοδεύουμε πολύ περισσότερα για την άμυνα, αν δεν μας απογοητεύσετε για το εμπόριο και την Ουκρανία. Αυτό δυστυχώς δεν συμβαίνει».

«Ο κίνδυνος είναι ότι ο Τραμπ για το εμπόριο μπορεί να είναι πιο σκληρός απέναντί ​​μας επειδή η Γερμανία και η Γαλλία λείπουν από τη δράση», είπε.

Η φον ντερ Λάιεν μπορεί να προσφερθεί να πείσει τις χώρες να αγοράσουν περισσότερο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ και να υπενθυμίσει στον Τραμπ ότι η ΕΕ θα μπορούσε να αντιδράσει, αλλά «η προσφορά που μπορεί να κάνει η Ευρώπη στον Τραμπ είναι μικρή, παρά μια μεγάλη προσφορά όπου θα υπάρχουν γερμανικά και γαλλικά χρήματα από πίσω».

Η Επιτροπή της ΕΕ εκτιμά ότι έως και 500 δισεκατομμύρια ευρώ θα χρειαστούν την επόμενη δεκαετία για να βοηθήσουν στην κάλυψη των αναγκών ασφάλειας του μπλοκ. Ο Επίτροπος Άμυνας Andrius Kubilius ανέφερε ότι τα κοινά αμυντικά ομόλογα θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν αυτό το τεράστιο ποσό. Αλλά η πρόοδος χωρίς τη Γερμανία, το μεγαλύτερο μέλος του μπλοκ, είναι δύσκολο να επιτευχθεί.