Η δύσκολη πρόκληση της ΕΚΤ στην πολιτική μείωσης των επιτοκίων

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) προετοιμάζεται για μια ακόμα μείωση επιτοκίων στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου, με τις περισσότερες εκτιμήσεις να συγκλίνουν σε μια μείωση της τάξης των 25 μονάδων βάσης (bps).

Αυτή η κίνηση, εφόσον υλοποιηθεί, θα αποτελεί την τρίτη συνεχόμενη μείωση αυτού του μεγέθους, διατηρώντας τη στρατηγική της σταδιακής χαλάρωσης. Παρότι υπάρχει συζήτηση για μια μεγαλύτερη μείωση κατά 50 bps, οι τρέχουσες συνθήκες και οι δηλώσεις βασικών μελών του διοικητικού συμβουλίου υποδεικνύουν ότι η ΕΚΤ θα παραμείνει προσηλωμένη στη στρατηγική της σταδιακής χαλάρωσης.

Εάν η πρόβλεψη αυτή επαληθευτεί, το επιτόκιο καταθέσεων θα φτάσει στο 3%, πλησιάζοντας το ενδιάμεσο σημείο μεταξύ της κορύφωσης του 4% και του εκτιμώμενου “ουδέτερου” επιτοκίου, που βρίσκεται λίγο κάτω από το 2%.

Όπως σημειώνει η Oxford Economics, η οικονομία της Ευρωζώνης βρίσκεται σε μια φάση έντονης αβεβαιότητας. Οι δείκτες δραστηριότητας και εμπιστοσύνης έχουν επιδεινωθεί σημαντικά, επιβεβαιώνοντας ότι η οικονομική δυναμική είναι αδύναμη. Οι έρευνες του Νοεμβρίου δείχνουν πτώση τόσο στη μεταποίηση όσο και στις υπηρεσίες, με αποτέλεσμα να επιβεβαιώνεται ότι η μεγέθυνση παραμένει εύθραυστη. Η ευρύτερη εικόνα των οικονομικών στοιχείων υποδεικνύει ότι η Ευρωζώνη οδεύει προς το 2025 με υποτονική οικονομική δυναμική. Ταυτόχρονα, παρατηρείται αύξηση του πληθωρισμού, ο οποίος έφτασε το 2,3% τον Νοέμβριο από 1,7% τον Σεπτέμβριο, κάτι που αποτελεί έναν παράγοντα που επηρεάζει τις αποφάσεις της ΕΚΤ.

Επιπλέον, στο τρίτο τρίμηνο του 2024, οι μισθοί κατέγραψαν ετήσια αύξηση 5,4%, αγγίζοντας το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 30 ετών. Ωστόσο, η εικόνα αυτή φαίνεται να είναι προσωρινή, καθώς όπως σημειώνει η Oxford Economics μεγάλο μέρος της αύξησης αποδίδεται σε εφάπαξ μπόνους στη Γερμανία. Οι ενδείξεις για τη μελλοντική εξέλιξη των μισθών, δείχνουν ότι οι αυξήσεις θα είναι πιο συγκρατημένες στο μέλλον. Η ΕΚΤ, συνεπώς, αντιμετωπίζει τη δύσκολη πρόκληση να ισορροπήσει ανάμεσα στη στήριξη της οικονομίας και στη διατήρηση σταθερού πληθωρισμού.

Οι διαφορετικές προσεγγίσεις μεταξύ των μελών του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ αντανακλούν την πολυπλοκότητα της κατάστασης. Παρότι ορισμένα μέλη υποστηρίζουν μεγαλύτερες μειώσεις επιτοκίων για την τόνωση της οικονομίας, τα πιο συντηρητικά μέλη έχουν καταστήσει σαφές ότι προτιμούν μικρότερες και πιο σταδιακές κινήσεις. Τα μέλη που τάσσονται υπέρ μιας πιο υποστηρικτικής πολιτικής, έχουν επίσης φανεί διατεθειμένα να διατηρήσουν τον τρέχοντα ρυθμό προσαρμογής, αποφεύγοντας τη διακινδύνευση αναταραχών στην αγορά.

Οι νέες προβλέψεις της ΕΚΤ, αναμένεται να επιβεβαιώσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η οικονομία της Ευρωζώνης. Η μεγέθυνση για το τέταρτο τρίμηνο του

2024 προβλέπεται να αναθεωρηθεί προς τα κάτω, ενώ οι προοπτικές για το 2025 υποδεικνύουν πιο ήπια μεγέθυνση. Παράλληλα, οι αναθεωρημένες προβλέψεις για τον πληθωρισμό αναμένεται να δείξουν ότι το ποσοστό πληθωρισμού θα πλησιάσει τον στόχο του 2% μέχρι τα μέσα του 2025, ενώ οι βραχυπρόθεσμες αποκλίσεις αναμένεται να εξομαλυνθούν.

Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης του

Προγράμματος Συμπληρωματικής Εκπαίδευσης (E-learning) του

Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Βάση Δεδομένων για Οικονομικές Προβλέψεις

Επιστημονικός Υπεύθυνος Π.Ε. Πετράκης (Καθηγητής),

Συνεργάτες Δρ. Π.Χ. Κωστής και Δρ. Κ.Η. Καυκά

με ομάδα ερευνητών