ΕΕ – Mercosur: Το κεφάλαιο που πέρασε «στα ψιλά» ήταν καθοριστικό για την επίτευξη της συμφωνίας

Μπορεί τα αγροτικά προϊόντα να κυριάρχησαν στην ειδησεογραφική θεματογραφία όσον αφορά τη συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις χώρες Mercosur της Λατινικής Αμερικής, ωστόσο καθοριστικό για το κλείσιμό της ήταν κάτι άλλο: το λίθιο, που είναι κρίσιμο ορυκτό για την πράσινη μετάβαση της ΕΕ, εκτιμούν αναλυτές.

Μετά από 25 χρόνια συνομιλιών, η ΕΕ και 5 χώρες της Mercosur κατέληξαν στην πολυαναμενόμενη εμπορική συμφωνία στις 6 Δεκεμβρίου που «αναψε φωτιές» μεταξύ μεγάλων ευρωπαϊκών οικονομιών όπως της Γαλλίας και της Γερμανίας.

Κομισιόν: «Ιστορική η συμφωνία με τις χώρες Mercosur

Εφόσον επικυρωθεί από τα κράτη-μέλη της ΕΕ, η εταιρική σχέση ΕΕ-Mercosur θα δημιουργήσει μια από τις μεγαλύτερες ζώνες ελεύθερου εμπορίου στον κόσμο, που θα καλύπτει μιαπεριοχή άνω των 700 εκατομμυρίων ανθρώπων και θα αντιπροσωπεύει περίπου το 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Η Κομισιόν

Η κομισιόν διατείνεται ότι η εμπορική συμφωνία έχει σχεδιαστεί για να αυξήσει το διμερές εμπόριο και τις επενδύσεις, να μειώσει τους δασμολογικούς και μη δασμολογικούς φραγμούς, να δημιουργήσει πιο σταθερούς κανόνες και να προωθήσει κοινές αξίες, όπως η βιώσιμη ανάπτυξη.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν περιέγραψε την εμπορική συμφωνία ΕΕ-Mercosur ως μια «συμφωνία αμοιβαίου συμφέροντος»

Οι διαφωνίες

Δεν είναι όλοι όμως υπέρ της συμφωνίας. Η Γαλλία και η Πολωνία είναι μεταξύ εκείνων που έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους, προειδοποιώντας ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει αθέμιτο ανταγωνισμό για την ευρωπαϊκή γεωργία.

Το λίθιο

Αναλυτές της ολλανδικής τράπεζας ING δήλωσαν ότι η σημασία των κρίσιμων πρώτων υλών όπως το λίθιο έγινε λιγότερο «πρωτοσέλιδο» στη θεματογραφία που κάλυψε τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, παρά τη σημασία του μετάλλου για το οικονομικό μέλλον της Ευρώπης.

«Αυτό είναι εκπληκτικό, δεδομένου ότι α) η ΕΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την Κίνα για κρίσιμες πρώτες ύλες, β) χώρες όπως η Αργεντινή, η Βολιβία και η Βραζιλία διαθέτουν μεγάλα αποθέματα ορισμένων από αυτές τις κρίσιμες πρώτες ύλες και γ) η ζήτηση της ΕΕ για αυτά τα υλικά αναμένεται να παρουσιάσει μεγάλη αύξηση», ανέφεραν οι αναλυτές της ING σε σημείωμά τους, σύμφωνα με το CNBC.

«Μπορεί να είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί η ακριβής οικονομική αξία της καλύτερης πρόσβασης σε αυτά τα υλικά μέσω στενότερων δεσμών με τη Mercosur, αλλά πιστεύουμε ότι αυτό το συγκεκριμένο στοιχείο είχε μεγάλη στρατηγική βαρύτητα για την Κομισιόν κατά τη σύναψη της συμφωνίας – ειδικά καθώς η διαφοροποίηση ή η εξασφάλιηση της προμήθειας είναι αυτήν τη στιγμή στο επίκεντρο», πρόσθεσαν.

Το λίθιο, που μερικές φορές αναφέρεται ως «λευκός χρυσός» λόγω της υψηλής αγοραίας αξίας του, θεωρείται κρίσιμο ως μέσο για την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα. Χρησιμοποιείται συνήθως στην ηλεκτροκίνηση, στις συσκευές κινητής τηλεφωνίας και σε επαναφορτιζόμενες μπαταρίες για φορητούς υπολογιστές.

Η Λατινική Αμερική εκτιμάται ότι προμηθεύει περίπου το 35% του λιθίου στον κόσμο, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, με τη Χιλή (26%) και την Αργεντινή (6%) να πρωτοστατούν. Η περιοχή εκτιμάται ότι κατέχει περισσότερα από τα μισά παγκόσμια αποθέματα λιθίου, κυρίως στην Αργεντινή (21%) και στη Χιλή (11%).

Απαραίτητο για βασικές βιομηχανίες

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν περιέγραψε την εμπορική συμφωνία ΕΕ-Mercosur ως μια «συμφωνία αμοιβαίου συμφέροντος» που μπορεί να εξοικονομήσει εξαγωγικούς δασμούς αξίας 4 δισεκατομμυρίων ευρώ (4,24 δισεκατομμύρια δολάρια) στις εταιρείες της ΕΕ ετησίως.

Η Κάγια Κάλλας, επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, ανέδειξε τη σημασία της πρόσβασης σε κρίσιμες πρώτες ύλες στη δήλωσή της για την εμπορική συμφωνία λέγοντας: «Για τους Ευρωπαίους, ανοίγει μια τεράστια περιοχή για ελεύθερες συναλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε κρίσιμες πρώτες ύλες, και μειώνει τον κίνδυνο να μας αντικαταστήσουν οι ανταγωνιστές ερήμην μας».

Για τον Φεντερίκο Στάινμπεργκ, επισκέπτη συνεργάτη του προγράμματος Ευρώπης, Ρωσίας και Ευρασίας στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, δεξαμενή σκέψης στις ΗΠΑ, τρεις παράγοντες κατέστησαν δυνατή μια συμφωνία μετά από 25 χρόνια διαπραγματεύσεων που έδειχναν να βρίσκονται σε τέλμα.

Ορισμένοι στην Ευρώπη παραμένουν δυσαρεστημένοι με τους προτεινόμενους όρους της συμφωνίας – Οι γερμανοί βιομήχανοι την υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό

Αυτά ήταν: η άνοδος του προστατευτισμού, «που αποδεικνύεται από την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ», το γεγονός ότι ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και ο Αργεντινός Χαβιέ Μιλέι ήταν ισχυροί υποστηρικτές μιας συμφωνίας και «σημαντικές στρατηγικές εκτιμήσεις από την πλευρά της ΕΕ», όπως οι συνεχείς ανησυχίες σχετικά με την ταχεία επέκταση του κινεζικού εμπορίου και των επενδύσεων στη Λατινική Αμερική.

Σχολιάζοντας τους όρους της συμφωνίας, ο Στάινμπεργκ είπε ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες είναι πιθανό να αποκτήσουν καλύτερη πρόσβαση σε αγορές δημοσίων προμηθειών, τομείς υπηρεσιών υψηλής αξίας και κρίσιμες πρώτες ύλες, όπως το λίθιο.

«Σε αντάλλαγμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μειώσει τους δασμούς σε γεωργικά προϊόντα και άλλα αγαθά και θα συνεισφέρει 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ μέσω της πρωτοβουλίας Global Gateway για τη στήριξη της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης της Mercosur», σύμφωνα με τον ίδιο.

Ενώ ορισμένοι στην Ευρώπη παραμένουν δυσαρεστημένοι με τους προτεινόμενους όρους, η εμπορική συμφωνία ΕΕ-Mercosur έτυχε θερμής υποδοχής από την Ομοσπονδία Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI), που απασχολεί περίπου 8 εκατομμύρια εργαζόμενους.

«Η εμπορική συμφωνία ΕΕ-Mercosur παρουσιάζει μια τεράστια ευκαιρία για διαφοροποίηση της πρόσβασης σε κρίσιμες πρώτες ύλες όπως το λίθιο και ο χαλκός, που είναι απαραίτητες για βασικούς κλάδους όπως η ηλεκτροκίνηση και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», ανέφερε η BDI σε ανακοίνωσή της.