PODCAST Economics & Business TALKS – Σπύρος Μπλαβούκος: Μπορεί η ΕΕ να έχει Πρόεδρο α λα ΗΠΑ; | Πού πάει η Ευρώπη

Σας καλωσορίζουμε στο Podcast του Οικονομικού Ταχυδρόμου Economics & Business TALKS σε συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στον Οικονομικό Ταχυδρόμο συζητάμε με την ακαδημαϊκή κοινότητα για θέματα που αφορούν την επιχειρηματικότητα, τις επενδύσεις, την οικονομία, τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς.

Σε αυτό το επεισόδιο υποδεχόμαστε τον Σπύρο Μπλαβούκο, καθηγητής στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με εξειδίκευση στην ανάλυση διεθνών και Ευρωπαϊκών θεσμών και επίσης ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.

Θα συζητήσουμε για το μέλλον της Ευρώπης, τις νέες ισορροπίες στην παγκόσμια και πολιτική σκηνή και φυσικά το ζήτημα της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.

Ο κ. Μπλαβούκος – αναφορικά με το πού πάει η Ευρώπη- ανέφερε μεταξύ άλλων ότι η αλήθεια είναι ότι δεν γνωρίζουμε τόσα πολλά πράγματα. Νομίζω, όπως είπε,ι ο πρώτος και βασικότερος λόγος είναι η ετερογένεια στη σύνθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μιλάμε για μια οντότητα πολιτική με 27 διαφορετικά συγκροτούντα κομμάτια. Τα 27 κράτη – μέλη. Όπως καταλαβαίνετε, 27 κράτη – μέλη δε μπορεί παρά να μην έχουνε αποκλίνουσες απόψεις για πολλά και κύρια κομβικά ζητήματα υπάρχει μία κεντρική γραμμή πάνω σε αυτή την κεντρική γραμμή. Έχουμε πορευθεί 70 χρόνια τώρα, αλλά υπάρχουν και πάρα πολλές αποκλίσεις από αυτή την κεντρική γραμμή.

Να ξεκαθαρίσουμε κάτι ότι αυτό που γνωρίζουμε τώρα ως Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής είναι προϊόν μιας αντίστοιχης μακρόχρονης ιστορικής διαδικασίας συγκρότησης της κοινότητας. Η Ευρώπη δεν έχει φτάσει σε αυτό το σημείο.

Η Ευρώπη και η Αμερική

Αυτό που γνωρίζουμε ως “Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής” είναι προϊόν μιας αντίστοιχης μακρόχρονης ιστορικής διαδικασίας συγκρότησης της κοινότητας. Αυτό τονίζει ο κ. Μπλαβούκος και προσθέτει ότι η Ευρώπη δεν έχει φτάσει σε αυτό το σημείο. Είμαστε ακόμα παιδιά, να μην πω βρέφη. Σε σχέση με το πού βρίσκονται οι υπόλοιπες παγκόσμιες οντότητες. Εξελισσόμαστε, μαθαίνουμε. Θα έλεγα ότι φτάνουμε, είμαστε μια φάση ίσως εφηβικής ηλικίας προς την ενηλικίωση. Αλλά ξέρετε, η ενηλικίωση συνεπάγεται τη λήψη κάποιων κρίσιμων σημαντικών αποφάσεων μέσα σε σταυροδρόμια, τα οποία είναι και ως προς το σχετικό μας προσανατολισμό, γεωπολιτικά αλλά γεωοικονομικά. Να αναφέρω ένα παράδειγμα για να γίνω κατανοητός. Αυτή τη στιγμή βλέπουμε ότι το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα επαναπροσανατολίζεται.Όπως υπογραμμίζει η Ευρώπη αντιμετωπίζει αυτό το πράγμα με ένα δισταγμό, γιατί από τη μια μεριά αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητα του να υιοθετήσει αντίστοιχες πρακτικές και πολιτικές, από την άλλη μεριά όμως, αυτές οι πολιτικές είναι ενάντια στο DNA της θα μπορούσαμε να πούμε, γιατί τα προηγούμενα 70 χρόνια και πάλι στηρίχτηκε στα οφέλη της ελεύθερης αγοράς.

Για Πρόεδρο της Ευρώπης, όπως είναι αντίστοιχος Πρόεδρος στις Ηνωμένες Πολιτείες

Για τον αν θα μπορουσε να υπάρχει Πρόεδρος της Ευρώπης, όπως στις ΗΠΑ, ο κ. Μπλαβούκος εκτίμα ότι θα μπορούσε να είναι εφικτό αν αποδεχτούμε τη διαδικασία της πολιτικής ενοποίησης, αν δηλαδή αποδεχτούμε τα κράτη και οι κυβερνώντες ότι οδεύουμε προς μια πορεία πολιτικής ολοκλήρωσης, ως μια ομοσπονδιοποίηση της Ευρώπης, είμαστε πολύ μακριά από αυτό. Οι κρίσεις συμβάλλουν, οι παγκόσμιες προκλήσεις επίσης συμβάλλουν. Με ποια λογική; Ότι μας φέρνουν αντιμέτωπους με καταστάσεις που πρέπει να δράσουμε από κοινού. Άρα, μέσα από αυτές τις κρίσεις, μέσα από αυτή τη διαδικασία εκμάθησης, όντως υπάρχει μια σχετική κεντρικό πίεση της εξουσίας. Προφανώς, απέχουμε παρασάγγας από το να μιλήσουμε για ένα σύστημα κεντρικό όπως είναι στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Γιατί; Γιατί δεν είμαστε ένα κράτος. Ξέρετε, πρέπει να τονίσουμε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι ένα κράτος με τη φυσιολογική, συνηθισμένη εννοιολογική του όρου.

 Η Ευρώπη πορεύτηκε και πορεύεται σε μια λογική και διαδικασία να ξεπεράσουμε τις κρίσεις. Δεν έχουμε τον κεντρικό στρατηγικό σχεδιασμό

Οι υπερεξουσίες της Κομισιόν και ποιος θα διαχειριστεί μία ένταση στην εξωτερική πολιτική

Στο ερώτημα αν δημιουργηθεί μία κρίση στην εξωτερική πολιτική που θα ληφθούν οι αποφάσεις όπως στις προηγούμενες κρίσεις, ο κ. Μπλαβούκος είπε ότι αυτό που μάθαμε από τις κρίσεις είναι ότι ενισχύουν όχι το υπερεθνικό κέντρο, όχι την εξουσία της Επιτροπής. Το αντίθετο, ενισχύουν το διακυβερνητικό κέντρο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Και είναι λογικό, γιατί όταν μιλάμε για κρίσεις, μιλάμε για κάποιες πολύ σημαντικές προκλήσεις, οι οποίες οφείλουν οι αποφάσεις επίλυσης αυτών των προκλήσεων να παρθούν από τους μόνους ανθρώπους που έχουνε άμεση νομιμοποίηση. Ποιοι είναι αυτοί; οι εκλεγμένοι πρωθυπουργοί, αρχηγοί κυβερνήσεων. Άρα πού έχουν οδηγήσει αυτές οι αλλεπάλληλες κρίσεις; Σε μια ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ο ρόλος του λομπίστα

Σχετικά με το πως τα λόμπι δημιουργούν τις ευρωπαϊκές πολιτικές, ο κ. Μπλαβούκος ανέφερε πως ισχύει “αυτό που λένε ότι αν πετάξεις μια πέτρα στις Βρυξέλλες, θα πετύχεις σίγουρα κάποιον που εκπροσωπεί κάποια ομάδα συμφερόντων”. Αυτό το οποίο θέλω να πω είναι ότι και αυτή ακόμα η έννοια της ομάδας συμφερόντων είναι αρκετά παρεξηγημένη στην Ελλάδα, γιατί θεωρούμε αυτομάτως το συνδέουμε με συμφέροντα υπόγεια πίσω από κλειστές πόρτες που προσπαθούν να επηρεάσουν πολλές φορές με τρόπους όχι νόμιμους τις πολιτικές επιρροές. Ότι συμβαίνει και αυτό συμβαίνει, όπως όλα τα συστήματα. Όμως η δημοκρατία μας στηρίζεται στη συμμετοχή και στην έκφραση αυτών των συμφερόντων. Σκεφτείτε ότι έχουμε μια ανοιχτή πολιτική αρένα όπου διάφορες ομάδες συμφερόντων εκφράζουν την άποψή τους υπέρ ή κατά κάποιου θέματος στα ίδια δικαιώματα που μπορεί να έχουμε και τις δυνατότητες που έχουν οι μεν, έχουν και οι δε. Οι εκπρόσωποι επομένως συμφερόντων, οι θεσμικοί εκπρόσωποι συμφερόντων, έτσι και αυτοί που κινούνται με βάση το ισχύον πλαίσιο λειτουργίας, είναι και αυτοί ένα συστατικό κομμάτι της ομαλής λειτουργίας της Δημοκρατίας μας και της διαμόρφωσης πολιτικής.

Η Ευρώπη ενηλικιώνεται

«Αυτό που γνωρίζουμε τώρα ως Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής είναι προϊόν μιας αντίστοιχης μακρόχρονης ιστορικής διαδικασίας συγκρότησης της κοινότητας. Η Ευρώπη δεν έχει φτάσει σε αυτό το σημείο. Είμαστε ακόμα παιδιά, να μην πω βρέφη».

Δεν είναι εύκολες οι ανατροπές στο εμπόριο

«Το να έχεις μια γραμμή οικονομικής πολιτικής που στηρίζεται στο ελεύθερο εμπόριο και την καταπολέμηση του προστατευτισμού και όσο το δυνατόν λιγότερα εμπόδια στη μετακίνηση αγαθών, υπηρεσιών και ούτω καθεξής. Και ξαφνικά να πεις ότι όλο αυτό το ανατρέπω δεν είναι μικρό πράγμα».

Οι κρίσεις ενίσχυσαν τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου

«Όταν μιλάμε για κρίσεις, μιλάμε για κάποιες πολύ σημαντικές προκλήσεις, οι οποίες οφείλουν οι αποφάσεις επίλυσης αυτών των προκλήσεων οφείλουν να παρθούν από τους μόνους ανθρώπους που έχουνε άμεση νομιμοποίηση. Ποιοι είναι αυτοί οι εκλεγμένοι πρωθυπουργοί αρχηγοί κυβερνήσεων».

Τα θεσμικά προβλήματα δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο

«Την ίδια συζήτηση που κάνουμε αυτήν τη στιγμή την κάνουνε και όλες υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά δεν είναι μόνο ένα ελληνικό πρόβλημα. Είμαστε οι πιο γκρινιάρηδες, αλλά αντίστοιχα προβλήματα υπάρχουν στον αντίστοιχο ευρωπαϊκό δήμο».

Παρουσίαση: Ελένη Στεργίου.
Δημοσιογραφική παραγωγή: Σωτηρία Δημητρίου.
Ηχοληψία και Τεχνική Επεξεργασία Ήχου: Ηλέκτρα Ασιτιανάκη.

Το Podcast είναι σε συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μπορείτε να παρακολουθήσετε το επεισόδιο από το site του Οικονομικού Ταχυδρόμου ΟΤ.gr, το Spotify και από τo κανάλι του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.