Ιταλία: Η «μακιαβελική» μάχη δύο επιχειρηματιών για το μέλλον της χρηματοοικονομίας

Ένας «μακιαβελικός» αγώνας βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ιταλία, με έπαθλο την κυριαρχία στον τραπεζικό και επιχειρηματικό κόσμο της χώρας, έχοντας δύο πρωταγωνιστές. Ο τραπεζίτης Αντρέα Ορσέλ, διευθύνων σύμβουλος της UniCredit, ο οποίος μπήκε ξαφνικά στα πρωτοσέλιδα όλων των μέσων παγκοσμίως με την προσπάθεια απόκτησης της Commerzbank και ο 80χρονος βιομήχανος, βαρόνος των μέσων ενημέρωσης και χρηματοοικονομικός επενδυτής Φραντσέσκο Γκαετάνο Καλταγκιρόνε, ο οποίος έχει διατηρεί στενές σχέσεις με την πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι.

Με την πώληση του 15% του μεριδίου της Monte dei Paschi di Siena (MPS), ένα μεγάλο βήμα στην επανακρατικοποίηση της αρχαιότερης τράπεζας του κόσμου, μετά από μια ζαριά με το θάνατο που περιλάμβανε φερόμενη απάτη, κατά συρροή κακοδιαχείριση και κυβερνητική διάσωση το 2017, το μερίδιο του ιταλικού δημοσίου μειώθηκε στο 12% και έγινε η αρχή για μια υπόγεια διαμάχη μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών, όπως αναφέρει ο Πάτρικ Τζένκινς, των Financial Times.

Όταν ο Ορσέλ εξόργισε τη Μελόνι – Πώς η Ρώμη θέλει να εμποδίσει το deal Unicredit -BMP

Η κυβέρνηση Μελόνι, αναγκάστηκε να μειώσει την άμεση ιδιοκτησία της από την τράπεζα με έδρα τη Σιένα. Υπάρχει όμως παράλληλα και μια σαφής πολιτική επιθυμία τόσο για τη δημιουργία μιας τρίτης μεγάλης τράπεζας που θα αμφισβητήσει την κυριαρχία των δύο μεγάλων, της UniCredit και της Intesa, όσο και για τη διατήρηση ισχυρής έμμεσης επιρροής στη χρηματοδότηση της οικονομίας.

Έτσι, η Banca Popolare di Milano (BPM), η τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα της Ιταλίας με βάση το ενεργητικό της, απέκτησε το 5% των μετοχών της MPS, θέτοντας την σε καλή θέση να αποφασίσει για το μέλλον της, ενδεχομένως μέσω μιας πλήρους συγχώνευσης. Το άλλο 10% που πωλήθηκε από την κυβέρνηση μοιράστηκε μεταξύ τριών συμμάχων της BPM και της κυβέρνησης, της Anima, ενός διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων που η BPM βρίσκεται στη διαδικασία αγοράς, της Delfin, του επενδυτικού βραχίονα της δυναστείας Ντελ Βέκιο/EssilorLuxottica, και του Καλταγκιρόνε.

Ιταλία: Πώς παραγκωνίστηκε ο Ορσέλ στην MPS

Άνθρωποι προσκείμενοι στη συναλλαγή λένε ότι οι βασικοί σύμβουλοι του Υπουργείου Οικονομικών, η UBS και η Jefferies, παραγκωνίστηκαν. Αντ’ αυτού επιστρατεύτηκε ο επενδυτικός τραπεζικός βραχίονας της BPM, η Banca Akros, η οποία επέβλεψε την πώληση στην BPM, τον Καλταγκιρόνε και τους συμμάχους τους. Όπως επισημαίνει ο αρθρογράφος των FT, η UniCredit είχε προσπαθήσει να αγοράσει ένα μερίδιο 10% της MPS, αλλά το τηλεφώνημα της τράπεζας στην Akros δεν απαντήθηκε.

Τα κίνητρα του Καλταγκιρόνε είναι διπλά, σύμφωνα με όσους τον γνωρίζουν: να εδραιώσει τη στενή του σχέση με τη Μελόνι και να ενισχύσει την επιρροή του στις ιταλικές επιχειρήσεις. Μόνιμη εμμονή του είναι να αποκτήσει τον ουσιαστικό έλεγχο του ασφαλιστικού ομίλου Generali, στον οποίο ο ίδιος και οι σύμμαχοί του κατέχουν ήδη πάνω από το 17% των μετοχών.

Ο Ορσέλ, από την πλευρά του, δεν είναι ποτέ κάποιος που εγκαταλείπει τη μάχη. Η απάντησή του στο γεγονός ότι παραγκωνίστηκε από τη συναλλαγή της MPS ήταν να αναβιώσει μια προσφορά που ματαιώθηκε το 2022 για την BPM. Ανακόπτοντας τουλάχιστον προς το παρόν τη φιλοδοξία του να αποκτήσει τη γερμανική Commerzbank, ο Ορσέλ επιθυμεί να αυξήσει το εγχώριο αποτύπωμα της Unicredit.

Ωστόσο, σε αντίθεση με τον τρόπο που ο Καλταγκιρόνε προσεγγίζει την κυβέρνηση, ο Ορσέλ έχει εξοργίσει την πολιτική ελίτ στην Ιταλία διατηρώντας μια σκληρή γραμμή στις συμφωνίες.

Το 2021, απέρριψε την πρόσκληση του τότε πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι να αγοράσει την MPS, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ο κίνδυνος ήταν πολύ μεγάλος.

Η νέα προσφορά του για την BPM μοιάζει με άλλη μια ξεκάθαρη επίπληξη προς την κυβέρνηση: σύμφωνα με τον ιταλικό νόμο περί «παθητικότητας», η προσφορά της Unicredit εμποδίζει την BPM να επιδιώξει οποιαδήποτε δική της συναλλαγή, συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω αγοράς μετοχών της MPS από την κυβέρνηση.

Οι υπουργοί της κυβέρνησης απάντησαν απειλώντας να επικαλεστούν μια «χρυσή εξουσία» για να μπλοκάρουν την προσφορά της Unicredit ή να την τροποποιήσουν. Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Ματέο Σαλβίνι δήλωσε ότι η UniCredit δεν είναι ιταλική, καταγγέλλοντας τους ξένους στη μετοχική της βάση.

Με δύο διαφορετικά τελικά παιχνίδια, και οι δύο άνδρες μπορεί να θριαμβεύσουν. Στο παρασκήνιο, τραπεζίτες λένε ότι ο Καλταγκιρόνε βρίσκεται ακόμη και σε «πολύ εποικοδομητική» επαφή με τον Ορσέλ για την BPM.