ΗΠΑ: Αύξηση δασμών σε κινεζικά προϊόντα στην παραγωγή ηλιακής ενέργειας

Λίγες ημέρες πριν την εκπνοή της θητείας της, η Biden Administration ανακοίνωσε, μέσω του Γραφείου Εμπορικού Αντιπροσώπου (USTR), σημαντική αύξηση των πρόσθετων τελωνειακών δασμών «Section 301» επί ορισμένων κατηγοριών εισαγόμενων κινεζικών εξαρτημάτων και πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ηλιακής ενέργειας (ηλιακών γκοφρετών, προϊόντων πολυπυριτίου και ορισμένων προϊόντων βολφραμίου).

Δικαιολογητική βάση αποτέλεσε, σύμφωνα με ειδικό σημείωμα της ελληνικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, για μία ακόμη φορά, η βούληση περιορισμού των αθέμιτων κινεζικών εμπορικών πρακτικών, όπως η επιδίωξη πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας για ορισμένες πρώτες ύλες με σκοπό την υπονόμευση της παραγωγής σε άλλες χώρες, σε συνδυασμό με την ενίσχυση της παραγωγικής δραστηριότητας ομοειδών αμερικανικών επιχειρήσεων και των εγχώριων αλυσίδων εφοδιασμού.

Ο Λευκός Οίκος προειδοποιεί για «αστάθεια σ’ όλη τη χώρα»

Ειδικότερα, από 1.1.2025, οι δασμοί επί των προϊόντων ηλιακών γκοφρετών και πολυπυριτίου θα διπλασιαστούν, διαμορφούμενοι σε 50% από 25%, ενώ οι δασμοί σε προϊόντα βολφραμίου θα αυξηθούν σε 25%. Η αναπροσαρμογή των εν λόγω δασμών έλαβε χώρα στο πλαίσιο της, προβλεπόμενης από τη σχετική νομοθεσία, τετραετούς αναθεώρησης των πρόσθετων τελωνειακών δασμών «Section 301 tariffs», που επιβλήθηκαν σε μεγάλο εύρος κινεζικής παραγωγής προϊόντων από την Trump Administration το 2018.

Πάντως, σημειώνεται ότι, σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία, το προηγούμενο έτος οι ΗΠΑ ήταν αποδέκτες μόλις του 0,3% των άμεσων εξαγωγών κινεζικών εξαρτημάτων παραγωγής ηλιακής ενέργειας, επομένως είναι πιθανό οι εν λόγω δασμοί να μην έχουν σημαντικό αντίκτυπο σε Κινέζους παραγωγούς.

ΗΠΑ: Στόχος η μείωση της εξάρτησης από την Κίνα

Η Κίνα κυριαρχεί παγκοσμίως στην παραγωγή προϊόντων και εξαρτημάτων του τομέα ηλιακής ενέργειας, καθώς αντιπροσωπεύει πάνω από το 80% της αγοράς, με αποτέλεσμα να είναι σημαντική η επιρροή της τόσο στον καθορισμό τιμών, όσο και στη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας, η οποία έχει εμφανίσει ευπάθειες κατά τα τελευταία έτη. Από πλευράς ΗΠΑ, στόχο αποτελεί η μείωση της εξάρτησης από τις κινεζικές εισαγωγές, ειδικά για κρίσιμα υλικά όπως το βολφράμιο, που χρησιμοποιείται σε πολλές βιομηχανικές και στρατιωτικές εφαρμογές.

Οι πρόσφατες απαγορεύσεις κινεζικών εξαγωγών σπάνιων γαιών, όπως το γάλλιο και το γερμάνιο, έχουν εντείνει την εμπορική διαμάχη, με τους αναλυτές να προβλέπουν ότι το βολφράμιο θα μπορούσε να αποτελεί μελλοντικό στόχο.

Οι ΗΠΑ βρίσκονται σε αναζήτηση εναλλακτικών προμηθευτών για τα υλικά αυτά, ιδίως σε περιοχές της Αφρικής, ενώ ως προς το βολφράμιο ο πιθανότερος εναλλακτικός προμηθευτής θα ήταν η Ν. Κορέα. Η αύξηση των εν λόγω δασμών αποτελεί συνέχεια προηγούμενων εμπορικών μέτρων της τρέχουσας Administration, όπως η πρόσφατη αύξηση δασμών (από 25% σε 100%) σε κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα και (από 25% σε 50%) σε ημιαγωγούς, καθώς και η απαγόρευση χρήσης ορισμένων κινεζικών εξαρτημάτων σε αμερικανικό στρατιωτικό εξοπλισμό.

Η προσέγγιση Biden υπήρξε αρκετά διαφορετική από την γενικευμένη επιβολή δασμών σε ευρύτερες κατηγορίες προϊόντων που πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο της πρώτης Administration Trump, εστιάζοντας αντ’ αυτού σε στοχευμένες ενέργειες για την ενθάρρυνση της εγχώριας παραγωγής και τη διασφάλιση στρατηγικής σημασίας βιομηχανιών. Ενώ οι προσπάθειες αυτές ευθυγραμμίζονται με τους στόχους των ΗΠΑ για την ενίσχυση των εγχώριων υποδομών καθαρής ενέργειας και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, έχουν προκαλέσει την έντονη κριτική της Κίνας, η οποία ισχυρίζεται ότι τα μέτρα είναι αδικαιολόγητα υπερβολικά και ενέχουν πολιτική σκοπιμότητα.

Γενικώς, οι εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας παραμένουν τεταμένες, με τα δύο κράτη να κλιμακώνουν τους περιορισμούς στους τομείς υψηλής τεχνολογίας, παρά κάποιες προσπάθειες επί Administration Biden για την βελτίωση των διπλωματικών επικοινωνιών για το εμπόριο και την οικονομία. Από αμερικανικής πλευράς υποστηρίζεται ότι οι κινεζικές επιδοτήσεις (συμπεριλαμβανομένων των επιδοτήσεων φωτοβολταϊκών) και οι πρακτικές αναγκαστικών μεταφορών τεχνολογίας στρεβλώνουν σημαντικά τον ελεύθερο ανταγωνισμό στην παγκόσμια αγορά, ενώ από κινεζικής πλευράς θεωρείται ότι οι ΗΠΑ κάνουν σημαντική κατάχρηση εμπορικών μέτρων.

Η εμπορική διαμάχη ΗΠΑ-Κίνας ενδέχεται να επιδεινωθεί από ανάληψης καθηκόντων της νέας Administration, δεδομένου ότι ο νέος Πρόεδρος έχει εξαγγείλει επιβολή υψηλών δασμών (έως και 60%) σε κινεζικά προϊόντα, προμηνύοντας επιδίωξη του μέγιστου δυνατού βαθμού αποσύνδεσης των οικονομιών των δύο υπερδυνάμεων.