Ελβετία: Έκλεισε η συμφωνία με ΕΕ μετά από δέκα χρόνια συζητήσεων

Μετά από μία δεκαετία δύσκολων συνομιλίων, οι οποίες προσέκρουαν στις διαφωνίες για τη μετανάστευση, η Ελβετία και η ΕΕ κατέληξαν τελικά σε συμφωνία, προκειμένου να εμβαθύνουν τους μακροχρόνιους οικονομικούς και πολιτικούς δεσμούς τους,

Εάν η συμφωνία επικυρωθεί, η  χώρα των Άλπεων θα αυξήσει την πρόσβαση στην ενιαία αγορά της ΕΕ που την περιβάλλει, αλλά θα αναλάβει νέες μεταναστευτικές και οικονομικές δεσμεύσεις.

Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, χαιρέτισε την «ιστορική» συμφωνία σε κοινή συνέντευξη Τύπου στη Βέρνη με την Ελβετίδα Πρόεδρο Βιόλα Άμχερντ.

Η συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί από το ελβετικό κοινοβούλιο και πιθανώς μέσω ενός ή περισσότερων δημοψηφισμάτων, σε μια απρόβλεπτη διαδικασία η οποία έχει ανατρέψει κάποια σχέδια με την ΕΕ στο παρελθόν.

Το ακροδεξιό Ελβετικό Λαϊκό Κόμμα (SVP), το μεγαλύτερο της Ελβετίας , ορκίστηκε να ακυρώσει τη «συνθήκη υποταγής», χαρακτηρίζοντάς τη «αντιδημοκρατική, ανάξια και απαράδεκτη».

Το κρίσιμο δημοψήφισμα στην Ελβετία

Το SVP αντιτίθεται στη συμφωνία που καταβάλλει 375 εκατομμύρια ευρώ ετησίως στον προϋπολογισμό της ΕΕ σε αντάλλαγμα για πρόσβαση στην αγορά. Απορρίπτει επίσης την ελεύθερη κυκλοφορία των ανθρώπων, με τη Βέρνη να επιτρέπεται να περιορίσει τη μετανάστευση από την ΕΕ μόνο εάν ένα δικαστήριο συμφωνήσει ότι έχει προκαλέσει σοβαρή οικονομική ζημιά.

Βάσει της συμφωνίας θα καταργηθούν επίσης οι έλεγχοι σε πολλά προϊόντα. Η Ελβετία θα μπορέσει να ενταχθεί στην ενιαία αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ και στους φορείς υγείας της, όπως το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων.

Θα μπορούσε επίσης να είναι συνδεδεμένο μέλος του ερευνητικού προγράμματος Horizon Europe, του φορέα πυρηνικής επιστήμης Euratom και του προγράμματος ανταλλαγής φοιτητών Erasmus.

Η Ελβετία είναι μέλος της ζώνης Σένγκεν χωρίς σύνορα. Περίπου το 16% του ελβετικού πληθυσμού — 1,4 εκατομμύρια — είναι πολίτες της ΕΕ, ενώ περίπου 400.000 Ελβετοί πολίτες ζουν στην ΕΕ. Και είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ, με περισσότερα από 365 δισ. ευρώ ετησίως.

Η ΕΕ αντιπροσωπεύει περίπου το 42% των εξαγωγών αγαθών της Ελβετίας και το 60% των εισαγωγών. Η νέα συμφωνία θα αντικαταστήσει περισσότερες από 120 διμερείς συμφωνίες — περίπλοκες ρυθμίσεις που οι Βρυξέλλες θεωρούν ότι παρέχουν ευνοϊκή μεταχείριση στη Βέρνη.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ, θα αποφαίνεται επί νομικών ζητημάτων σε περίπτωση διαφωνιών σχετικά με την εφαρμογή της συμφωνίας.