Economist για Τραμπ: Οι εργαζόμενοι αγαπούν τον νέο πρόεδρο, τα συνδικάτα πρέπει να τον φοβούνται

Το 2024 αποτελεί μια χρονιά – ορόσημο για τα συνδικάτα στις ΗΠΑ επισημαίνει ο Economist σε άρθρο του όπου συγκεντρώνει την τελευταία εμπειρία στην Αμερική από μια σειρά εμβληματικών εργατικών κινητοποιήσεων, θέτοντας ωστόσο το νέο πλαίσιο με το οποίο θα βρεθεί αντιμέτωπο το συνδικαλιστικό κίνημα με νέο πρόεδρο του Ντόναλντ Τραμπ.

«Τι επιλογή έχουν;»: Οι CEO της Αμερικής προσκυνούν τον Ντόναλντ Τραμπ

Τον Νοέμβριο, 33.000 μηχανικοί επέστρεψαν στους σταθμούς τους στη Boeing έχοντας κερδίσει αύξηση μισθού 38% για διάστημα τεσσάρων ετών. Η νίκη τους ήρθε μετά από μια απεργία επτά εβδομάδων που γονάτισε τον κατασκευαστή αεροπλάνων. Έναν μήνα πριν, 47.000 λιμενεργάτες απήργησαν για τρεις ημέρες σε μερικά από τα πιο πολυσύχναστα λιμάνια της χώρας. Τα μέλη του συνδικάτου Teamsters στις αποθήκες της Amazon στη Νέα Υόρκη απειλούν με απεργία.

Σύμφωνα με το Γραφείο Στατιστικών Εργασίας, 29 απεργίες στις οποίες έλαβαν χώρα σε χώρους εργασίας με περισσότερους από 1.000 εργαζόμενους πραγματοποιήθηκαν μεταξύ Ιανουαρίου και Νοεμβρίου (το σύνολο του περασμένου έτους ήταν 33, οι περισσότερες από το 2000). Το Εθνικό Συμβούλιο Εργασιακών Σχέσεων (NLRB), η ομοσπονδιακή υπηρεσία που είναι επιφορτισμένη με την επίλυση εργατικών διαφορών, σημείωσε ότι οι αναφορές για τη διεξαγωγή ψηφοφορίας για τη δημιουργία συνδικαλιστικών οργανώσεων έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από ένα τέταρτο σε σύγκριση με πέρυσι.

Τα ποσοστά αποδοχής των συνδικάτων βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο από τη δεκαετία του 1960, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Gallup

Τα συνδικάτα της Αμερικής επιβεβαιώνονται και με άλλους τρόπους. Η United Steelworkers αντιτάχθηκε έντονα στην αγορά της US Steel, μιας εμβληματικής βιομηχανίας, από τη Nippon Steel, μια ανταγωνίστρια εταιρεία από την Ιαπωνία  (τόσο ο Τζο Μπάιντεν όσο και ο Ντόναλντ Τραμπ έχουν δεσμευτεί να μπλοκάρουν τη συμφωνία). Αυτόν τον μήνα ένα δικαστήριο μπλόκαρε τη συγχώνευση των Kroger και Albertsons, δύο μεγάλων αλυσίδων παντοπωλείων, δίνοντας κάποιο βάρος στο επιχείρημα της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου ότι η συμφωνία θα μπορούσε να αποδυναμώσει τα συνδικάτα, καθώς και να αυξήσει τις τιμές. Παρά —ή ίσως λόγω— όλης αυτής της δράσης, τα ποσοστά αποδοχής των συνδικάτων βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο από τη δεκαετία του 1960, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Gallup.

Δεύτερη θητεία Τραμπ και συνδικάτα

Τι θα σημαίνει η δεύτερη θητεία του κ. Τραμπ για αυτή τη δυναμική; Ο αμερικανικός συντηρητισμός είναι σίγουρα πιο κοντά στους εργαζόμενους της χώρας, εκτιμά ο Economist. Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί «ιστορική συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων και εργαζομένων». Ωστόσο, η ορκωμοσία του είναι επίσης πιθανό να φέρει άνευ προηγουμένου ηρεμία μεταξύ του Λευκού Οίκου και δισεκατομμυριούχων όπως ο Ίλον Μασκ. Οι λαϊκιστές και οι πλουτοκράτες που αποτελούν τον ανήσυχο συνασπισμό του κ. Τραμπ έχουν πολύ διαφορετικές ιδέες για το μέλλον του εργατικού κινήματος. Οι Αμερικανοί εργαζόμενοι, τα συνδικάτα και η βιομηχανία δεν μπορούν να μην έρθουν σε αντιπαράθεση.

Τα συνδικάτα σημείωσαν κάποιες πρόωρες νίκες. Μετά τις εκλογές του 2016, ο κ. Τραμπ προκάλεσε αναστάτωση ωστόσο στον χώρο των συνδικαλιστών όταν πρότεινε τον Άντριου Πούζντερ, ένα σκληρό αφεντικό στον κλάδο του φαστ φουντ, ως υπουργό Εργασίας. (Ο κ. Πούζντερ αργότερα αποσύρθηκε.) Αργότερα παρουσίασε τη Λόρι Τσάβες-ΝτεΡέμερ, μια βουλευτή υπέρ των συνδικάτων. «Δείχνει ότι θεωρεί αυτά τα συμφέροντα μέρος του συνασπισμού του», λέει ο Όρεν Κας της American Compass, μιας συντηρητικής δεξαμενής σκέψης. Ο Σιν Ο’μπράιεν, επικεφαλής του ιστορικού συνδικάτου Teamsters, ο οποίος μίλησε στο συνέδριο των Ρεπουμπλικανών τον Ιούλιο, επαίνεσε την επιλογή. Ορισμένοι συντηρητικοί της ελεύθερης αγοράς «χάνουν το μυαλό τους» γι’ αυτό, λέει ο κ. Κας.

Μια εταιρεία με την οποία διατηρεί προνομιακή σχέση ο κ. Τραμπ, ωστόσο, είναι αιτία πανικού. Ο Μασκ, ο οποίος επιλέχθηκε να διευθύνει ένα νέο Τμήμα Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας, αποτελεί απειλή για την οργανωμένη εργασία. Αντιστάθηκε στη συνδικαλιστική οργάνωση στην Tesla, ενώ μαζί με την Amazon, επιχείρησαν  να αμφισβητήσουν την εξουσία του Εθνικού Συμβούλιου Εργασιακών Σχέσεωντης (NLRB) στο δικαστήριο.

Μείωση ισχύος συνδικάτων

Υπάρχουν περισσότεροι λόγοι να περιμένουμε μείωση της ισχύος των συνδικάτων, εκτιμά ο Economist επισημαίνοντας ότι οι συνθήκες υψηλού πληθωρισμού και σχεδόν πλήρους απασχόλησης που τροφοδότησαν τις απεργίες κατά τη διάρκεια της θητείας του κ. Μπάιντεν, σήμερα έχουν αμβλυνθεί. Λίγοι πιστεύουν ότι οι επιλογές του κ. Τραμπ για να ηγηθούν των ρυθμιστικών αρχών θα είναι τόσο πρόθυμες όσο οι προκάτοχοί τους, ώστε να λάβουν υπόψη τα συμφέροντα των εργαζομένων κατά την αξιολόγηση των συμφωνιών. «Το αν ο υπουργός Εργασίας θα έχει κάποια επιρροή στον Λευκό Οίκο μένει να φανεί. Θα πρέπει πρώτα να περάσει από στρώματα συμβούλων του προέδρου για να πετύχει οτιδήποτε, και δεν θα υποστηρίξουν πολύ την εργασία», λέει ο Thomas Kochan, καθηγητής εργασιακών σχέσεων στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης.

Οι λιμενεργάτες της Αμερικής δοκιμάζουν ήδη τη δύναμη της ρητορικής υπέρ των εργαζομένων του κ. Τραμπ. Η απεργία στα λιμάνια σταμάτησε τον Οκτώβριο όταν οι εργαζόμενοι συμφώνησαν σε αύξηση μισθών άνω του 60%. Ωστόσο, τα συνδικάτα και οι φορείς εκμετάλλευσης λιμένων εξακολουθούν να διαφωνούν σχετικά με την αυτοματοποίηση, με προθεσμία στις 15 Ιανουαρίου για να καταλήξουν σε μια συμφωνία. Όποια και αν είναι τα κέρδη που μπορεί να φέρει η αυτοματοποίηση στα λιμάνια της Αμερικής, μια απεργία θα κόστιζε ακριβά στην οικονομία. Μετά τη συνάντηση με τους ηγέτες των συνδικάτων την περασμένη εβδομάδα, ο κ. Τραμπ, προς το παρόν, έχει υποστηρίξει τους λιμενεργάτες.

Γνωρίζοντας «σχεδόν όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε» για το θέμα, η αυτοματοποίηση στα λιμάνια δεν αξίζει το κοινωνικό κόστος, έγραψε στο Truth Social, το μέσο κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιεί ο νέος αμερικανός πρόεδρος.

Δεν μπορούν, ωστόσο, όλα τα συνδικάτα να βασίζονται στην ίδια υποστήριξη. «Πιστεύω ότι θα δοθεί πολύ περισσότερη προσοχή στις ανησυχίες και τα ζητήματα που εγείρονται από τα συνδικάτα στους μεταποιητικούς τομείς», λέει ένας αξιωματούχος από την πρώτη κυβέρνηση Τραμπ. Μεγάλο μέρος της αύξησης της δραστηριότητας των συνδικάτων, ωστόσο, προέρχεται από τους εργαζόμενους στις βιομηχανίες υπηρεσιών. Οι baristas στα Starbucks είναι ένα παράδειγμα. Οι εργαζόμενοι στην Amazon, που ο κ. O’Brien λέει ότι αντιμετωπίζονται με «αντιαμερικανικό» τρόπο από τον εργοδότη τους, είναι άλλη μια περίπτωση.

Για να εξασφαλίσουν την εύνοια του κ. Τραμπ, τα συνδικάτα ίσως χρειαστεί να προσαρμοστούν. Πολλοί έχουν υποστηρίξει απόψεις για θέματα που δεν έχουν σχέση με τα προς το ζην όσων εκπροσωπούν. Νωρίτερα φέτος, για παράδειγμα, ένας συνασπισμός συνδικάτων ζήτησε τη διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας προς το Ισραήλ. Προφανώς θα πιεστούν να περιορίσουν τέτοιου είδους καμπάνιες σύμφωνα με τον Economist.